Previous Chapter -- Next Chapter

7. Amaokwu Baịbụl ndị yiri ya

Anyị ekwesịghị ileba anya nke ọma na isiakwụkwọ Deedat nke isiokwu ya bụ “Nkwupụta na-emebi iwu”, n'ihi na ihe ndị a abụghị ihe ọ bụla ma ọ bụghị nkweta n'eziokwu na Baịbụl enwetala mmejọ ederede dị ka ndị ahụ anyị tụlerela. Dịka anyị hụkwara na Koran nwekwara otu nsogbu ndị ahụ, anyị ekwenyeghị na ọ dị n'ọrụ ọzọ dị anyị n'aka iji were kpọrọ ihe na-acha uhie uhie.

Otú ọ dị, ọ na-eju anyị anya n’okwu na-ezighị ezi nke ukwuu nke Deedat kwuru nke bụ́ na “N’ime ihe karịrị puku akwụkwọ anọ dị iche iche ndị Kraịst na-anya isi, ndị nna chọọchị ahụ ahọrọla anọ bụ́ ndị gbakọnyere ajọ mbunobi ha ma kpọọ ha Oziọma Matteu, Mak, Luk na Jọn” (Deedat, Baịbụl Ọ̀ Bụ Okwu Chineke?, peeji nke 24). Ọzọ, Deedat ekpughere amaghị ihe dị egwu ya banyere isiokwu ya n'ihi na puku akwụkwọ anọ ndị a bụ akwụkwọ 27 nke mebere agba ọhụrụ. Ọtụtụ narị n'ime ha bụ Oziọma anọ ahụ e zoro aka na ha. Okwu ndị dị otú a na-amanye anyị ikwubi na akwụkwọ nta ahụ nke Deedat dere, n'ụzọ ọ bụla, a pụghị ile ya anya dị ka nkatọ ndị ọkà mmụta nke Baịbụl kama kama ọ bụ okwu mkparị megide ya site n'aka nwoke amaghị ihe ọ na-eme bụ nanị n'ihi ajọ mbunobi ya megide ya.

A na-ekpughe ajọ ajọ mbunobi dị otú ahụ n’ihu ọha na peeji na-esonụ bụ́ ebe ọ na-ekwu na a pụghị iwere akwụkwọ ise nke Moses dị ka Okwu Chineke ma ọ bụ nke Mosis n’ihi na okwu ndị dị otú a, “Onyenwe anyị gwara Mosis...”, n’ime mmadụ nke atọ, na-apụta nke ukwuu. Ebe ọ bụ na Deedat apụghị ịghọta ọbụna ruo nwa oge na ọ pụrụ ịbụ na Mozis ahọrọwo ịkọwa onwe ya n’onye nke atọ, ọ na-azọrọ na okwu ndị a sitere n’aka “onye nke atọ na-ede ihe sitere n’anụ ihe” (Deedat, Baịbụl bụ Okwu Chineke?, peeji nke 25)

Ọ bụrụ otu a, ya mere, Kur'an kwa ga-adarịrị dịka ọ bụghị Okwu Chineke ma ọ bụ nke onye amụma kama nke “onye nke atọ na-ede ihe sitere n'ọnụ” maka okwu ndị yiri ya dị na ibe ya, dịka.:

Anyị enweghị ike ịhụ ihe dị iche n’okwu ahụ Jehova gwara Mozis na Baịbụl na ebe Allah gwara Jizọs okwu na Koran. N'ezie nkatọ ọ bụla nke okwu Akwụkwọ Nsọ ga-agarịrị megide Koran kwa.

N'ikpeazụ, o doro anya na Mozis edeghị akwụkwọ akụkọ nke ya dị ka Deedat pụtara. Ọ bụ onye nọchiri ya bụ Jọshụa onye amụma dere isi nke 34 nke Akwụkwọ Deuterọnọmi, onye dekwara akwụkwọ nke otu aha nke sochiri ya ozugbo

Isi nke isii Deedat na-ekwu banyere izi ezi nke Oziọma anọ ahụ. Ọ malitere site n’ịtụ aro na “ihe àmà dị n’ime na-egosi na ọ bụghị Matteu dere Oziọma mbụ ahụ.” (Deedat, Baịbụl bụ Okwu Chineke?, peeji nke 26) nanị n’ihi na Matteu ji onye nke atọ kọwaa onwe ya n’Oziọma ya. Anyị ahụworị otú usoro echiche a si esi ike. A na-ebo Chineke ebubo na ọ bụ onye dere Koran mana akọwara ya n'ime ya ọtụtụ oge na onye nke atọ. Ọzọkwa, anyị enweghị ike ịhụ ka onye Alakụba nwere ike isi na-ajụ onye dere akwụkwọ ọ bụla nke Baịbụl naanị n'ihi na onye dere ya kọwara onwe ya na onye nke atọ.

Ọzọkwa, ntụle dị nkenke nke mmeghari mmalite nke Oziọma Matteu nke J.B. Phillips dere n’akwụkwọ nta Deedat na-enye nnọọ ìhè. Phillips ekwu, sị:

Onye ọ bụla nke maara ihe okwu ahụ pụtara ụtọ ihe kpatara ya ga-echebara ihe ndị a echiche nke ọma:

1. Omenala Ndị Kraịst oge mbụ ji otu olu kwuo na ọ bụ Matteu si n'Oziọma a. A pụghị iji nkwenkwe nkịtị nke ụfọdụ “ndị ọkà mmụta oge a” tụnyere ihe àmà nke ndị dịrị ndụ n’oge ahụ e depụtaghachiri ma kesaa Oziọma a nke mbụ. N'ọnọdụ ọ bụla, anyị na-agbagha nke ukwuu ebubo na "ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ mmadụ nile" ndị ọkà mmụta jụrụ onye dere Matteu maka Oziọma a. Ọ bụ naanị otu ụlọ akwụkwọ nke ndị ọkà mmụta na-eme nke a - ndị na-ekweghị na akụkọ ihe mere eme nke okike, ndị na-ede akụkọ banyere Noa na iju mmiri ahụ dị ka akụkọ ifo, na-akwa emo n'echiche bụ na Jona nọrọ ụbọchị atọ afo nke azu. Anyị ji n'aka na ndị na-agụ akwụkwọ Muslim anyị ga-ama ihe ha ga-eme "ndị ọkà mmụta" dị otú ahụ. N'ụzọ megidere nke ahụ, ndị ọkà mmụta ahụ bụ́ ndị nakweere na akụkọ ndị a bụ eziokwu n'akụkọ ihe mere eme nke fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ihe dị iche iche na-anabatakwa na Matteu bụ onye dere Oziọma a.

2. Phillips na-ekwu na onye dere akwụkwọ ahụ ka nwere ike ịkpọ Matteu naanị n'ihi na ọ nweghị ụzọ ezi uche dị na ya dị ka onye dere Oziọma a, ma ọ bụ akụkọ ihe mere eme nke Ụka mbụ atụtụbeghị onye edemede ọzọ.

3. "Q" dị omimi bụ naanị ihe omimi n'ihi na ọ bụ ihe atụ nke echiche nke "ndị ọkà mmụta" nke oge a. Ọ bụghị ihe omimi - ọ bụ akụkọ ifo. Enweghị ihe akaebe maka ọdịdị akụkọ ihe mere eme agbanyeghị na nchịkọta ọdịnala dị otú ahụ dị adị.

N’ikpeazụ, ọ na-esiri anyị ike ileba anya nke ọma ná mkpesa Deedat banyere eziokwu ahụ bụ́ na Matteu depụtaghachiri n’akwụkwọ Mak nakwa na e kwughachiri otu isiakwụkwọ dị n’Aịzaya 37 na 2 Ndị Eze 19. Ihe mere o ji kwuo ihe mere o ji kwuo na “ịhịa ọnụ n’ùkwù” dị otú ahụ bụ (Deedat, Bụ Baịbụl Okwu Chineke?, peeji nke 29) kwuru na Baịbụl bụ Okwu Chineke siri nnọọ ike ịgbaso.

Naanị ihe mmadụ kwesịrị ịma n'okirikiri Oziọma Mak ka ọ hụ site na nzuzu nke arụmụka Deedat. Nna Ụka bụ́ Papias dekọrọla anyị eziokwu ahụ bụ́ na Pita onyeozi bụ ebe e si nweta ozi maka Oziọma Mak.

Pita nwere ihe ọmụma nke mbụ banyere ndụ Jizọs karịa Matteu. A kọwara ntọghata nke mbụ n’isi nke anọ nke Oziọma Matteu ebe ntọghata nke ikpeazụ pụtara nanị n’isi nke 9 - ogologo oge mgbe ọtụtụ ihe ndị Pita onyeozi hụrụ n’anya mesịworo.

Ọzọkwa Pita na Jizọs na-anọkarị mgbe Matteu na-anọghị: Onye mbụ hụrụ nnwogha ahụ (Mak 9:2) ma nọrọkwa n'ogige Getsemeni (Mak 14:33) ebe Matteu anọghị ya n'oge abụọ ahụ.

Matteu agaraghị achọta ebe ọzọ a pụrụ ịdabere na ya maka Oziọma ya na, dị ka o si depụtaghachi ya site n'ihe odide Akwụkwọ Nsọ, anyị enweghị ike ịhụ otú Oziọma ya nwere ike isi tụfuo akara ngosi nke ikike ma ọ bụ ezi omume.

Ọ bụrụ na Deedat pụrụ igosi na akụkọ Baịbụl ndị dị ka ndị ahụ ọ mepụtara nwere ihe jikọrọ ya na akwụkwọ ndị e dere n’akwụkwọ ndị bu Oziọma ndị bu ụzọ, bụ́ ebe a maara ọrụ ndị dị otú ahụ dị ka nchịkọta akụkọ ifo na akụkọ ifo, anyị ga-eji isi okwu ya kpọrọ ihe karị. N'ụzọ megidere nke ahụ, ebe ọ bụ ezie na ụdị myirịta ndị dị otú ahụ doro anya adịghị n'okwu nke Akwụkwọ Nsọ, e nwere ọtụtụ akụkọ dị na Kor'an, ndị e depụtara dị ka eziokwu n'akụkọ ihe mere eme, bụ ndị nwere ihe na-adịghị mma n'akwụkwọ akụkọ ifo na akụkọ ifo ndị Juu tupu oge Islam. Anyị ga-atụle naanị otu ihe atụ.

Kor’an dekọtara ogbugbu nke nwanne ya nwoke Ken gburu Ebel (Sura al-Ma’ida 5:27-32) nke dịkwa n’ime Akwụkwọ Nsọ n’ime Akwụkwọ Jenesis. Otú ọ dị, n'otu oge, anyị na-ahụ nkwupụta pụrụ iche nke na-enweghị ihe jikọrọ ya na Baịbụl:

Otú ọ dị, n’akwụkwọ akụkọ ndị Juu na akụkọ ifo, anyị na-agụ na Adam kwara Ebel ákwá, ọ maghịkwa ihe ọ ga-eji ahụ́ ya mee ruo mgbe ọ hụrụ ka ugoloọma tụrụ n’ala ma lie enyi ya nwụrụ anwụ. Adam wee kpebie ime dị ka ugoloọma mere. (Lee: Pirke Rabbi Eliezer, Isi nke 21)

Na Kor'an ọ bụ Ken bụ onye na-ahụ ugoloọma na n'akwụkwọ ndị Juu ọ bụ Adam mana, ewezuga obere ọdịiche a, myirịta dị n'etiti akụkọ ahụ enweghị mgbagha. Dị ka akwụkwọ ndị Juu bu ụzọ malite Kor'an ọ dị ka Muhammad mere akụkọ ahụ plagiarized ma jiri mgbanwe dị mma detuo ya na Kor'an dịka akụkụ nke mkpughe dị nsọ! Ọ bụrụ na a ga-ajụ nkwubi okwu a, anyị ga-achọ ka e nye anyị ezi ihe kpatara ya - karịsịa mgbe anyị tụlere n'amaokwu na-esote na Koran nke na-agụ:

N'anya mbụ amaokwu a dị ka enweghị njikọ na akụkọ nke bu ụzọ. Ihe kpatara na ndụ ma ọ bụ ọnwụ nke mmadụ kwesịrị ịdị ka nzọpụta ma ọ bụ mbibi nke ihe a kpọrọ mmadụ abụghị ihe doro anya. Otú ọ dị, mgbe anyị tụgharịrị na omenala ndị Juu ọzọ, anyị na-ahụ njikọ dị n'etiti akụkọ ahụ na ihe na-esote. Anyị tụgharịrị na Mishnah dị ka H. Danby sụgharịrị ma n'ebe ahụ ka anyị na-agụ okwu ndị a:

Dị ka onye rabaị ndị Juu nke dere okwu ndị a si kwuo, ojiji e ji ọtụtụ ọbara eme ihe na Bible na-egosi ọ bụghị nanị ọbara nke otu nwoke kamakwa nke ụmụ ya nile. Anyị na-ewere nkọwa ya dị ka nnukwu ntule mana, ma ọ bụrụ na ọ nwere ike, anyị na-amachibido ịjụ ka o si bụrụ na ebubo eboro mkpughe nke Allah na kor'an bụ patent ikwughachi nkwenye nke rabaị! Anyị nwere ike ikwubi na Muhammad mere mkpesa banyere mba ahụ dum site na isi iyi ndị Juu na-egosighi (ma ọ bụ ọbụna mara!) Ebe njikọ ahụ sitere.

Site na ntụnyere a, e mere ka o doo anya ihe butere Muhammad na nhụsianya izugbe a: o doro anya na ọ natara iwu a n'aka ndị na-akọ ya mgbe ha kọrọ ya ihe omume a. (Geiger, okpukpe ndị Juu na Alakụba, peeji nke 81)

Usoro pụrụ iche dị n'etiti akụkọ banyere ugoloọma na Koran na akụkọ ifo ndị Juu na nkà ihe ọmụma sochirinụ banyere mmetụta igbu mmadụ nke otu nwoke na mkpụrụ ya pụtara n'ụzọ doro anya na Muhammad dabere na ụfọdụ ndị na-enye ozi maka ozi ya na ndị a Amaokwu enweghị ike isi n'aka Chineke pụta. Enweghị ike iguzogide nkwubi okwu a:

Kama ịgbalị iwepụta isi n'akụkụ akụkụ Akwụkwọ Nsọ ndị nwere myirịta n'ebe ndị ọzọ na Akwụkwọ Nsọ, Deedat kwesịrị ka enye anyị nkọwa ọzọ maka ihe kpatara akụkụ Akwụkwọ Nsọ ji jiri ihere yie ma jiri nwayọ dabere na akwụkwọ ndị Juu nke akụkọ ifo na akụkọ ifo.

O mechiri isiakwụkwọ ya site n’ịkọwa ndị kweere na “okwu ọ bụla, rịkọm na nkwụsịtụ nke Baịbụl bụ Okwu Chineke” dị ka “Baịbụl - mkpọma” (Deedat, Baịbụl bụ Okwu Chineke?, peeji nke 33). N'ezie, anyị enweghị ọmịiko n'ebe ndị na-anụ ọkụ n'obi nọ bụ ndị na-azọrọ na Akwụkwọ Nsọ dị oke egwu mana, n'iburu n'uche ihe akaebe anyị mụworo ruo ugbu a, anyị nwere ike ịzaghachi na ndị Alakụba na-anụ ọkụ n'obi n'otu aka ahụ n'otu ụzọ ahụ na-ekwukwa ụdị ihe ahụ na-ekwu maka okpukpe. A ga-elerịrị Koran megide ihe akaebe niile megidere nke ahụ n'otu nlelị ahụ ma kwesịkwa ịkwa emo dịka ndị na-eme Koran- mkpọma!