Previous Chapter -- Next Chapter
Àfikún 1: Bíbélì Mímọ́
Awọn iwe mimọ tabi awọn iwe mimọ ti awọn Kristiani ni a mọ ni Bibeli Mimọ. Ọ̀rọ̀ Gẹ̀ẹ́sì náà “Bíbélì” jẹ́ láti inú ọ̀rọ̀ Gíríìkì náà “bíblion”, tó túmọ̀ sí “ìwé”. Bibeli ni awọn iwe lọtọ mẹrindilọgọta ati pe o pin si awọn ẹya meji: Majẹmu Lailai ati Majẹmu Titun. “Majẹmu” tumo si “majẹmu” tabi “adehun”, ninu ọran ti Bibeli awọn majẹmu mimọ ti o ṣe laarin Ọlọrun ati awọn eniyan, paapaa Majẹmu Laelae nipasẹ Mose ati Majẹmu Tuntun nipasẹ Jesu Messia. Àwọn Kristẹni ka Ìwé Mímọ́ sí àwọn ìwé tí Ọlọ́run mí sí, nítorí náà, Ọ̀rọ̀ Ọlọ́run tí a kọ sílẹ̀.
“Ọ̀rọ̀ rẹ ti dùn tó lẹ́nu mi,ó dùn ju oyin lọ lẹ́nu mi!” (Sáàmù 119:103)
Majẹmu Lailai, Bibeli ti awọn Ju ati apakan akọkọ ti Bibeli fun awọn Kristiani, ni awọn iwe mọkandinlogoji ni akọkọ ti a kọ ni ede Heberu, awọn ipin kekere diẹ ni ede Aramaic. Lábẹ́ ìmísí Ọlọ́run, oríṣiríṣi òǹkọ̀wé ló kọ àwọn ìwé wọ̀nyí fún nǹkan bí ẹgbẹ̀rún ọdún sẹ́yìn.
Awọn iwe marun akọkọ, Iwe Mimọ ti Mose, ni a npe ni Torah (Tawrat). Torah naa pẹlu akọọlẹ ẹda Ọlọrun, awọn ibalo Ọlọrun pẹlu Adamu, Noa, Abraham, Isaaki, Iṣmaeli, Jakobu, awọn ọmọ Jakobu ati nipasẹ awọn ọmọ rẹ ni itan ibẹrẹ ti Awọn ọmọ Israeli. Ó dá lórí ìdáǹdè Ọlọ́run fún àwọn ọmọ Ísírẹ́lì nípasẹ̀ Mósè lọ́wọ́ Fáráò ní Íjíbítì àti lórí májẹ̀mú Ọlọ́run pẹ̀lú àwọn ọmọ Ísírẹ́lì ní Òkè Sínáì.
Majẹmu Lailai tun ni awọn iwe itan ti o sọ nipa igbesi aye awọn eniyan nla bii Joshua, Samueli, Dafidi, Solomoni ati awọn miiran. Ó tún kan àwọn ìwé ewì, ọgbọ́n àti ìyìn, irú bí Sáàmù Dáfídì àti Òwe Sólómọ́nì. Ó parí pẹ̀lú ọ̀wọ́ àwọn ìwé tí a kọ lábẹ́ ìmísí Ẹ̀mí mímọ́ Ọlọ́run láti ọ̀dọ̀ onírúurú wòlíì, bí Aísáyà, Dáníẹ́lì, Jónà àti ọ̀pọ̀lọpọ̀ àwọn mìíràn.
Májẹ̀mú Tuntun ní àwọn ìwé mẹ́tàdínlọ́gbọ̀n nínú, gbogbo rẹ̀ ni a kọ ní ìpilẹ̀ṣẹ̀ ní èdè Gíríìkì àti lábẹ́ ìmísí Ọlọ́run kété lẹ́yìn tí Jésù Mèsáyà gòkè re ọ̀run. Gbogbo Majẹmu Titun (tabi Majẹmu Titun) da lori Ihinrere (Ihinrere, Injila) ti Jesu, Jesu tikararẹ jẹ Ihinrere Ọlọrun fun agbaye.
Àwọn ìwé mẹ́rin àkọ́kọ́ nínú Májẹ̀mú Tuntun jẹ́ àwọn àkọsílẹ̀ Ìhìn Rere nípa ìgbésí ayé àti iṣẹ́ òjíṣẹ́ Jésù: àwọn àkọsílẹ̀ ti Mátíù, Máàkù, Lúùkù, àti Jòhánù. Wọn ṣe alaye bi Jesu ṣe mu awọn ileri Ọlọrun ṣẹ nipasẹ awọn woli Majẹmu Lailai lati ran Messia Rẹ gẹgẹbi Olugbala ati Olurapada fun gbogbo eniyan; Ní ọ̀rọ̀ mìíràn, bí Jésù fúnra rẹ̀ ṣe fẹ́rẹ̀ẹ́ jẹ́ májẹ̀mú tuntun Ọlọ́run pẹ̀lú ẹ̀dá ènìyàn àti bí Ó ṣe fi ẹ̀jẹ̀ Rẹ̀ dí májẹ̀mú yìí. Àwọn ìwé tó ṣẹ́ kù jẹ́ ká mọ̀ nípa bí Ìhìn Rere Ọlọ́run ṣe tàn kálẹ̀, ìdàgbàsókè Ṣọ́ọ̀ṣì ní oríṣiríṣi ẹ̀yà ayé àti ìforígbárí tí ń bá a lọ láti bá àwọn ipá ibi pàdé. Gẹ́gẹ́ bí àwọn àkọsílẹ̀ Ìhìn Rere, àwọn ìwé wọ̀nyí máa ń rán wa létí nígbà gbogbo láti wà ní ìmúrasílẹ̀ fún Wiwá kejì ti Mèsáyà àti Ìdájọ́ ìkẹyìn ti Ọlọ́run.
Awọn oluka Musulumi le ṣe akiyesi Majẹmu Lailai gẹgẹbi Tawrat ti Musa, Zabur ti Dawud ati Saha'if al-Anbiya' (Awọn iwe ti awọn Anabi). Bákan náà, wọ́n lè dá Májẹ̀mú Tuntun mọ̀ gẹ́gẹ́ bí Injil ‘Isa al-Masih. Ọrọ naa “Injil” ni irọrun ni ọna Larubawa ti Giriki/Gẹẹsi ọrọ “Evangel”, eyiti o tumọ si “Irohin Ayọ”. Lákọ̀ọ́kọ́, Jésù fúnra rẹ̀ ni Injila, Ìhìn Rere Ọlọ́run, Ọ̀rọ̀ ayérayé Ọlọ́run tí ń jáde wá láti ọ̀dọ̀ Rẹ̀, tí ó sì ránṣẹ́ láti òkè wá sínú ayé yìí, gẹ́gẹ́ bí Májẹ̀mú Tuntun ti ń kéde lọ́nà títóbi!
O tun yẹ ki o ṣe akiyesi pe Majẹmu Titun ko fagile tabi fagile Majẹmu Lailai; dipo, Majẹmu Titun mu awọn ileri ti Ọlọrun ti ṣe nipasẹ awọn woli Rẹ ninu Majẹmu Lailai ṣẹ. Awọn Majẹmu mejeeji jẹ ati tẹsiwaju lati jẹ Ọrọ Ọlọrun. Yin Olorun, lonii Bibeli Mimo le ka nipa fere gbogbo eniyan ni agbaye ni ede abinibi wọn!
A gbagbọ pe iwe yii yoo gba ọ niyanju lati gba ẹda Bibeli Mimọ rẹ.