Grace and Truth

This website is under construction !

Search in "Dan":

Home -- Dan -- 01. Conversation -- 2 Muslims Differ Previous booklet -- Next booklet

01. ‘zɔn ö =gban “Klisi –bha –a –dhiang –zë mëng’ –nu –dhɛ -sü

2 - "MƆƆSËËBHOMƐ –NU =GBAN –ZOTAGÜWƆN" IIN –NU ‘DHANGBHODHIƲ̈ -WƆN ‘YAA DO

In reaching out to Muslims it is helpful to be conscious of the fact that Muslims can significantly differ from each other. An overview of some important kinds of Muslims you may encounter helps you be prepared to address the right person at the right time.



2.01 -- "Mɔɔsëëbhomɛ –Nu =Gban –Zotagüwɔn" Iin –Nu ‘dhangbhodhiʋ̈ -Wɔn ‘yaa Do

2.02 -- ‘wɔn zii –dhodhiʋ̈ -sü waa ‘wɔn –dede –nu ‘ö mɛ -yo bɔ-‘gü

‘Mɛ ‘ö- ‘‘piʋ̈ =dhɛ ‘ö ‘‘mɔɔsëëbhomɛ -nü -zotakɔ -nu dɔ -a -dhɛa –bha =be kö -yö ‘zufö -nu waa –bɔ Yesu ‘ka –mɛ -nu kpö -nu ‘wo adhabi –sɛ ‘gü waa ‘’sɛgɔ -nu ‘wo meditedhane –dhɛ -nu –kë Maadu ‘’tʋ̈ng ‘gü bha- ‘güwɔn –nu ‘güma –blɛɛsü. Yö mü =dhɛ ‘’mɔɔsëë ‘yii bhɔ ‘flëëbhodhe ‘gü, ‘’kɛɛ -yö -bhɔ -dɔkogɔ ‘’yënngsü ‘ö ‘mɛ ‘waa ‘sëëbho waa, zufö -nu waa- -bɔ Yesu ‘ka –mɛ -nu ‘dhö.

2.03 -- Zufö -nu waa –bɔ Yesu ‘ka –mɛ -nu kö ‘’mɔɔsëë ‘yii nu =kö

Zufö -nu kö -wo –tosɛa kë sië ‘’wlɔmö -nu –bha ‘gügbɩɩdhɛ -kɔ =wlöö, siidhi ‘’sɛgɔ ‘kpii bha- ‘gü, ‘yoo –dua, -ang –bha –dadhuu –sü ‘ö gun (70 waa 135 J.-C. ziangü) zian ‘’pɛpɛ ‘ö ‘wo- -nu dhɔɔdɔ =dhuëng ‘ka bha- ‘gü. Azi –sɛ ‘’pɛɛn ‘bha ‘gü, Idhakö, adhabi –sɛ ‘gü, Ezitö, ‘yö ‘dhɛ ‘wlɔmö ‘yö ‘Zufö -nu kpö ‘kpii =dede ‘wo –da ‘’sɛpiʋ̈ bha ‘wo gun –ya –sü ‘ka- -bha.

‘’Dhinaan suu ‘dhɛ ‘ö -da –kwɛ këndo ‘’sima –naata meditedhane –sɛ -sɔmɛtamɛ ‘wo go aziatikö, ‘zufö -nu ‘wo gun –tosɛa kë sië ‘yën- -wo –zian ‘ka ‘’yɛɛn –ta sidhiakö bha, ‘yoo zü bɔ Sasanidö -nu ‘ka ‘yoo ‘kozë ‘Wlɔmö -mɛ -nu ‘ka. –Ang –bha –bɔ mɛ -nu bha- -nu ‘ka –sü bha, ‘yö Zufö -nu –kɔ -mɔɔ -bha ‘wo wo –bha këdhɛ do –ya Yemɛnö, -drɔɔyi =fiisë ‘ö ‘’sɛ ‘ö- ‘gü bha- ‘gü, kë ‘’dhʋ̈ kö ‘Wlɔmö -mɛ -nu –kɔ ‘ya ‘dho ziö- -nu –gɔ.

Kö ‘Wlɔmö -mɛ -nu –kɔ =ya bo ziö -sü ‘ka, kö Zufö -nu –depö ‘wo Zedizadhɛmö waa Damasö =zinngü, -bɔ Yesu ‘kamɛ -nu –lookotasü ‘wo dho ‘kodhɛa Adhɛzandli, Efɛzö, ‘Wlɔmö, Edessö, ‘ö =yɔɔn mü ‘yö -da kɔnsitansipɔdhö. ‘Yö Zlanwopömɛ -nu ‘wo Yesu –dhiang zë Mezopotami –dhɛ, Etiopi, Mɛtii –sɛ, waa Azi –sɛ =zinnggü. ‘Yö ‘mɛ ‘wo bɔ Etiopi ‘wo –Zlanwo =blɛɛ Yemɛnö ‘’pɛɛn ‘ka ‘yoo –ya mü, -kwɛ ‘gbɛ ‘bha ‘ka, ‘yoo –zlanwo ‘kɔdhi dɔ mü ‘yöö- -gɔdɔdhɛ -kë Wadi Nadilan. ‘Yö -bɔ Yesu ‘kamɛ ‘wo gun =dhuëng ‘ka bha ‘wo yë -kë Hiziazö. Soatö, ‘wo- -dhɛ =dɛɛ Omanö, -a ‘’tʋ̈ng bha- ‘gü, Evɛkö do –gun mü ‘ö –yakwë ‘kpii- ‘ö gun Nisö (325) ‘ka bha ‘ö gun- -ta. –Zlankɔdhi ‘dɛdɛ do =loo sië ‘ko –ta ‘’Maka, gɔndë ‘wo- Wadhaka Ibinö Nawfalö -kë bha- ‘’piʋ̈.

2.04 -- Maadu waa ‘sëëdhɛ -be –mɛ -nu

Maadu ‘ö bhɔ (575 à 632 J.-C ziaangü.) –a kë -sü kö ‘sëëdhɛ -be do –yö kë -bɔ Yesu ‘kamɛ -nu –gɔ kö ‘wɔn –nu ‘ö =wa ziö ‘wo –dinngkpɔ -sü ‘ka waa- ‘dhɛ -nu ‘wo –gban –tosɛa zidɔ ‘’tʋ̈ng –bha, kö -wo –gasitɛ ‘ö ‘tɔng- ‘gü -a dɔ, ‘wɔn këkɔ ‘ö =dɛɛ ‘ö dho- ‘ka ‘’dhʋ̈ ‘ö zun- ‘ka zadɔyi –totaama –bha bha- dɔ. ‘yö Maadu –yö -bɔ Yesu ‘ka -mɛ waa Zufö -nu –dhɛ „ ‘sëëdhɛ -be –mɛ -nu “. ‘Yö gun –a ‘’piʋ̈ =dhɛ ‘sëëdhɛ -be suu ‘ö bha, ‘ö ö -de –bha suu do ‘bha =slɔɔ. ‘Yö- sü -bɔ Yesu ‘ka –mɛ -nu –gɔ kë ‘’dhʋ̈ kö -yö ‘wɔn ‘gbɛ –nu ‘wo =gban Atanna –wo –bha –a ‘sü, kö -ya slëë- ta –ya –da ‘’mɔɔ- -nu –bha ‘sëëdhɛ ‘gü ö =de –bha ‘sëëyawɔn ‘ka.

Ablamö, Beduɛn mi, ‘ö =ya gun =ya ö baa- kö -yö ö -de ‘dhu kë ‘’saa- ‘ka –a –naa zlan Ala –dhɛ (-Kwlana al-Saffat 37:107), ‘yö Maadu –zokun =dedewo ‘yö ‘yö -kwlana –ya –dhɛ -a –wɔngü ‘’mɔɔsëëbhomɛ -blɛɛsü ( -kwlana l ‘Imrân 3:67).
Moizë, ’ö -kë Zufö -nu –bha ‘’sɔdha –gɔdhiʋ̈ waa ‘mɛ ‘ö gun –Zlan Ala =zinngü ‘ö gun gɔɔgbɩɩmɛ ‘ka bha, -wa –dhiang –zë -gɛnyan 120 ‘ka –Kwlana ‘gü. –Yö -kë ‘wɔnzɔɔn ‘ka Maadu waa –yö -a ‘’gblʋʋgümɛ -nu –bha ‘ka, -a –gɛn –mü =dhɛ yöö do bha, =zotandhe waa ‘gügbɩɩdhɛ, -Zlan –dhɔkësü waa ‘’sɛ kɔɔsü -nu =gban –faan –kun ‘gü.

-Kwɛzlan ‘ö -gban Adan –bha, ‘ö -gban Juifö -nu ‘’bhɛma –nu –bha, Sadhomɔ -bha, ‘ö -gban ‘zü zadɔmɛ -nu ‘wo kë Moizë -bha ‘tɔngɔdhiʋ̈mɛ ‘gbɛ -bha –ang –dhiang –yö -zë -Kwlana ‘gü =dedewo ‘ö -ziö -ziaanwo ‘ka Madhi gbö =zɔngsü -dedhosiasü ‘ö ‘’yua bho mɛ -nu waa- -bha =klang –nu –bha bha- -ta –gɛnyan –kaɔng do ‘’sima ‘ka. ‘Mɛ -Kwlana –wopö -yö -dho kë- ‘gü =dhɛ ‘Zufö -nu kpö -kɔkeetasü ‘bha –mü, ‘ö ‘yaa ‘’mɔɔsëëbhomɛ -nu ‘’piʋ̈ =dhɛ -yö -da –nu ‘’tʋʋdhö ‘’dhʋ̈.

2.05 -- ‘’Mɔɔsëë bhɔsü -kɔ -yö ‘Zufö -nu wɔkɔ ‘’gblʋʋ -bho

-Yö ‘’dhʋ̈ taɛn ‘ka =dhɛ ‘’mɔɔsëë -yö kë -da ‘Zufö -nu wɔkɔ ‘’piʋ̈ ‘ö =ziö- ‘ka –Zlankɔ katodhikö ‘ö ‘Wlɔmö -a –ta. –Yö ‘’dhʋ̈ =dhɛ ‘’mɔɔsëë -yö kë ‘Zufö -naa bhɛɛ’’ –kɔ =kɔ ‘’gblʋʋ -bho. ‘Zufö -nu zɔkɔ ‘yii bha, ‘wii kö -wo ‘Klisi ‘’bin ‘ö -bɔ Yesu ‘kamɛ -nu ‘gü bha- -zɔn. ‘’Kɛɛ kö -a –dɔbhamɛ -nu, ‘wo =nëng –sü ‘ka =klangkë -wo -nu ‘wo- =slɔɔ Adhɛzandli, ‘ö kɔngga =gii Yesu –bha –kë Zlan ‘ka –sü -ta.

‘’mɔɔ- -naa –Zlan –dhɔkësü bha- -gɛn –go –Zlan –bha ‘kɔdhigümɛ -nu wɔkɔ ‘’iin ‘dhangbhodhiʋ̈mɛ -nu, =dɛɛ bha ‘zü, ‘sung- ‘’tʋ̈ng ‘gü, ‘yoo ‘’gblëën- nu ‘wo dho ‘wo zun ‘’sia- -dhɛ =dede –bha. =Waa- pö qir’an –a ‘klɔɔ- -mü, -Zlankɔdhi –nu ‘wo- ɔtodɔsö -kë bha, -wo ziö Naɔwo –së bha- ‘gü ‘gbɛ ‘ka kö =wa =lookota. –Wokpö Qur’an (-Kwana) bha =në -a –ga ‘kwa- wo sië ‘’sɛngdhö bha- -gɛngodhɛ ‘ka, -a ‘bhaa- zian ‘gü. Atanna –wo ‘sëëdhɛ ‘ö go Siidhi- bha- ‘gü, -wokpö ‘ö =kë Qur’an (-Kwlana) =wo ‘ö bha –Kwlana –zë‘gü kö =wopkö =dewɔndhiʋ̈sü -mü.

2.06 -- Maadu, ‘Zufö -nu, –bɔ Yesu ‘kamɛ -nu –wo –kplaakwëësü

-Wo –kplaakwëësü -nu ‘ö -kë ‘’dhɛɛta waa ‘kɔtaamadhɛ -nu ‘gü ‘ö gun –bɔ Yesu ‘kamɛ waa ‘Zufö -nu =zinnggü bha- ‘wɔn –gun Maadu ‘’yaan. (-Kwlana al-Baqara 2:113, a zɔɔn =nɛ). =Kwɛ ‘’sima ‘ka –bɔ Yesu ‘kamɛ -nu ‘wo Yemɛnö waa ‘Zufö ‘’sɛgɔ -nu kë --gbwlügɔn ‘yö- -nu –kɔ -yö =ziö ‘ko –gɔ ‘’gbɩɩ- ‘yö -kë ‘’klʋbhɔdhe ‘ka. ‘Yö Maadu ‘’yan –da ‘wɔn bha- ‘gü ‘yö- pö =dhɛ ö -bha Zlan =në bhɔ sië bha. ‘Dhɛ Ediyazö, Maadu kë -kwaa mɛ kpö =plɛ ‘ö ‘’dhinaa ‘dhö gun- -nu =zinngü bha- -nu –zü ‘yö yö -zë ‘ö -kë mɛkɔyakwëëmɛ ‘ka, -yö -bɔ ‘’dhinaa ‘ö =ya faan bho mɛ -nu –bha bha- -ta ‘yö ‘’mɔɔsëëbhosü -da –a –nu =zinggü.

‘’Kɛɛ ‘dhɛ ‘Zufö -nu ‘wii- dɔ =dhɛ Atanna –wodhiʋ̈loomɛ ‘dhö, ‘yö =flüwɔn –nu ‘wo –Kwlana ‘gü ‘wo ‘’dhi bho- -ta ‘yö ‘wo- -zuö -kɔkeeta, ‘yö Maadu –yö ‘’dhang bho- -nu –bha (-Kwlana al-Baqara 2:65-66; al-Mâ’ida 5:60; al-A'raf 7:163-166, -a zɔɔn ‘bha) ‘yö- pö =dhɛ wo =në ‘wo ‘’mɔɔ- -nu ‘yaɔ- =dede ‘ka (-Kwlana al-Mâ’ida 5:82). ‘Dhɛ Medinö, ‘yö ‘’gbɩɩdhɛ -wɔ ‘Zufö =naɔmɛ -nu –ta kö -wo –da ‘’sɛ ‘’piʋ̈, ‘yö- mɛ ‘bha –nu –kë =dhuëng ‘ka ‘yö- mɛ ‘bha –nu zë -dhaa ‘’dhiʋ̈.

2.07 -- ‘Zufö -naa bhɛɛkɔ -da zian ‘’gbɩɩ- -ta –kɔ

-Bɔ Yesu ‘ka –mɛ ‘wo penɛnsidhö Adhabö -sɛ waa Etiopi, -a –dhɛa -bha, -Kwlana –ya –pö =be =dhɛ wo =në ‘wo –kë mɛ -blɛɛsü ‘ka mɛ -nu –gɔ ‘’mɔɔ- -nu =zinggü (Sourate al-Mâ’ida 5:82). ‘’Kɛɛ =dhɛ ‘ö -kë =dhɛ -bɔ Yesu ‘kamɛ -nu –gun pö sië -kpɛɛwo =dhɛ Yesu bha Atanna gbö -mü =aa, ‘yoo ‘’dhang bho- -nu –bha, =dhɛ -kɔ ‘wo ‘Zufö -nu –bha –kë ‘ka =be –a ‘dhö (Sourate al-Tawba 9:29). =Dhɛ -kwɛ ‘gbɛ =ya ziö, ‘yö kadhifü Umaa Ibinö al-Katabö -yö -bɔ Yesu ‘ka –mɛ ‘’piʋ̈ -kë penɛnsidhö adhabö -sɛ ‘gü.

‘’Mɔɔ- -nu –bha ‘’sɔdha -nu –bha -toagbɩɩka ‘’ta ‘wo- sü -kwɛ 632 ‘ö zun- ‘ka 732 –naa –ta bha, -bɔ Yesu ‘kamɛ -nu –bha ‘’sɛ -sɛngbë =dede ‘gbɛ kë -pö -nu =kwɛɛ-: Zedhizadhɛmö, Adhɛzandli, Efɛzö, waa kɔnsitansinɔplö, ‘’mɔɔ- -nu –bha wlüü’’ -kɔ =plɛ -naa ‘wo sɔ mɛ -nu –ta bha- ‘gü. –Bɔ Yesu ‘kamɛ ‘gbɛ -zo =ya bhɔ ‘wɔn ‘’mlüüsü ‘dhɛ ‘kö bha- ‘ka, =waa- -zuö ‘zü -kɔ =keeta ‘’iin kö- ‘güwɔn =ya dhi- -nu –dhɛ ‘yö ‘wii- -daa –ziaan kë.

‘Zufö -nu –bha Zlankɔdhi –nu bha ‘wɔngbɩɩ kë -wɔ -nu –ta. ‘ö sü -kwɛ 1350 –bha, ‘’klʋbhɔdhe –yö -wɔ -ang –ta, ‘’yangbaɔndhe –nu, ‘gügwlüdhe –nu ‘ö ‘’mɔɔ- -nu –wa –da. Mɛ ‘gbɛdhɛ =dede ‘wo –kë ‘yën- -wo –zian ‘ka waa ‘’sɛ -kɔ ‘’pɛɛn do ‘wo bɔ meditedhane, Maadu –bha ‘’tʋ̈nggü, ‘Zufö -nu –bha bhɛɛ’’ –kɔ bha- ‘gü -mɛ -nu –depö. ‘Nii- sɔɔn –ziö gaɔ -sü, mɛ -san waa ‘’klʋbhɔdhe –nu –bhaa kë -to –bha, yö -mü =dhɛ mɛ 90% ‘’sima kë wë -slëë ‘’mɔɔ- ‘sëë ‘’piʋ̈. Mɛ 10% ‘’sima =në ‘wo kë to –wota Jesu –bha. Atanna ‘ö ‘koodhö -yaaga –a –dhɔkësü waa- -nu –bha ‘wɔnyakodhiʋ̈sü bha –yö kë ‘Zufö -nu –bha bhɛɛ’’ –sü -gɔta –dhɔ. ‘yö ‘wo- -dhɛ =mɔɔ kö -wo –gɔ ‘dho wo –gɔtamɛ -nu –dhɛ ‘’siaa-, yözë =gban ‘gü -wo ‘’gbɩɩdhɛ -wɔ -nu –ta, -a –nu –gɔdhosiasü ‘gü, -a ‘’sɛ ‘yaa gun- -nu –dhɛ ‘mɛ ‘wo gun ‘’gbɩɩdhɛ wɔ sië -nu –ta bha- -nu –wɔn ‘gü, ‘ö- -nu –bha bhɛɛsü -sü -gɛn –yö go ‘’sɛgɔmɛ -nu =kwɛɛ-, =dhɛ Biyansö, ‘ö go Dhusi, ‘Glɛsö -sɛ, Sɛlibi … ‘’Mɔɔsëëbhomɛ -nu ‘’sɛ ‘gü, ‘yoo ‘Zufö -naa bhɛɛ’’ –sü ‘woo- Ɔtodɔsö -kë bha ‘wo- -nu –kë Evɛkö ‘’iin mɛzii –nu ‘ka, ‘yoo- -nu gba –gɔdhɛ ‘ka -a –nu –deslɔɔ =zinnggü, -gɔdhɛ ‘ö ‘yaa ‘dho –dhɛ ‘bha ‘gü, ‘’kɛɛ kö woo =dede –wo ‘nii- sɔɔ ‘kun wo ‘ko –nu –gɔ, mɛbhɩɩdhe ‘’mliɔn 240 ‘ö -kë =dhɛ -bɔ Yesu ‘kamɛ -nu 14 % ‘’sima ‘ka.

2.08 -- ‘’Mɔɔsëë waa Zlankɔdhi ‘wo- katodhikö -kë

Zlankɔdhi ‘wo- katodhikö -kë bha, -a bha –pɛɛtasü ‘gü, -wo –kë -Zlankɔdhi ‘wo pë =kɔɔ -a –nu ‘ka, Vatikan saagü, yö -mü =dhɛ bhɛɛsü ‘ö ‘’sɛkɔɔsü ‘dhö- -nu –kɔpiʋ̈ yö -mü ‘ö- -nu –kɔ ‘dhö wɔsü ‘ka ‘’kpʋngtaadhɛ -ta, -a –nu –bha ‘’sɛgɔ ‘wo- ‘Wlɔmö -kë bha- -pö -sü zian ‘gü ‘ö- -nu –wo ‘yii =mɔɔ -a –nu wɔkɔ -slëëgü -sü -bha.

‘Yö Siadhö Matɛdhö -bha mɛkpö -bha ‘’tasü -sü ‘ö ‘’gbɩɩdhɛ ‘gü bha ‘wö ‘’Mɔɔsëëbhomɛ -nu ‘’dhiʋ̈ daɔnnë732 ‘ka. 1453 ‘ka, ‘yö -bɔ Yesu ‘kamɛ -nu –bha –lookota –ziisü bha –yö -pö ‘’Mɔɔ- -nu =kwɛɛ-. ‘Dhɛ 1529 ka, ‘yö Tukö -nu –wo =klëën –kɔ -blɛɛsü wo Viɛnö ‘’kpandhiʋ̈ Otlusiö. ‘Dhɛ -nu –kɔ -yö -ziö Viɛnö -dhɛ -gɔ -kɔ =plɛ -naawo 1683 ‘ka, ‘yö katodhikö -nu –takumɛ ‘wo –kë ‘’sɔdha podhonɛ -nu ‘ka ‘wo- -nu ‘’piʋ̈kë ‘yö- -nu –zopiʋ̈ -wɔn ‘ö -kë =dhɛ -wo =kɔ -wɔ Elɔpö -dhɛ -ta bha ‘yö ma ‘’yibha.

-A –kë ‘’dhʋ̈ -sü ‘gü, ‘yö Katodhikö -Zlankɔdhi –takɔɔmɛ -nu ‘wo ‘Wlɔmö ‘Zufö -nu waa ‘’Mɔɔsëëbhomɛ -nu ‘wo Ɛsipayö waa Elɔpö -nu ‘’piʋ̈ -kë. –Kɔziömɛgɔsü suu ‘kö bha ‘yö ‘’Mɔɔsëëbhomɛ -nu –makun =dedewo, ‘yö =wa =zota –a –ta ‘yö =wa –bɔ Yesu ‘kamɛ -nu –ga ‘yö ‘wo –kpan –nu –bha =dhɛ pësiʋ̈mɛ -nu ‘wo Yesu ‘’piʋ̈ =në- ‘dhö. ‘’Mɔɔsëëbhomɛ -nu –bha –kpaakwëësü ‘gü ‘yö -bɔ Yesu ‘kamɛ -nu ‘wo yö- -nu –bha ‘’sɔdha -nu –gɔ zian ‘yö ‘wii ‘’wɩ -nu –bha bhɛɛ’’ –kɔ waa- -nu –bha ‘’sɛ ‘’gla –gleng –bha.

‘Ö sü yö -zë -bha, -yö ‘’Mɔɔsëëbhomɛ -nu ‘gü dosɛng =dhɛ Yesu –bha bɔmɛ -nu bha –wo –nu ‘’dhʋ̈ kö -wo wo –bha ‘’sɛgɔ ‘’gla –bɔ Yesu ‘kamɛ -nu –bha ‘’sɛ ‘gü. ‘Yö ‘wo wo –dekun plɛtö -nu waa ‘wɔnyöbha –nu –gɔ, kö -yakwëë ‘kpii- ‘ö -kë Vatikan =ya –sɔbhɛa ‘sü =dhɛ ‘wo ‘’kwɛɛ ‘’pʋ bhɛɛ’’ –sü ‘’gblʋ̈gblʋ̈ =gban –gɔ -sü =gban ziaan ‘gü. –Ziaanwo Zan Pɔdhö -bha =dhɛwo ‘ö -kë =dhɛ -wo –kɔ -da ‘ko =kwɛɛ- bha –wa –kun ‘kömü ‘ka, ‘a –gɛn –mü =dhɛ kö -yö kë sië ‘’Mɔɔ- -nu ‘gü =dhɛ -Zlankɔdhi ‘wo- katodhikö -kë bha, -wa ‘’slë mɔɔ- sië- -bha kö -wo Atanna –bha ‘pö do ‘bha –ya. –Zlankɔdhimɛ -nu ‘wo –gɔtamɛ -ya, -wo –kë ‘gbɛ -sü =dede ‘gü, -wo –dɔ ‘’gbɩɩ- -Zlankɔdhi ‘wo- katodhikö bha ‘wo wo –kɔ -da ‘ko =kwɛɛ mɛbhɩɩdhe ‘wo =mɔɔ 950 ‘’sima ‘wo =mɔɔ -bɔ Yesu ‘kamɛ -nu –kɔpɛɛndo –bha.

2.09 -- ‘’Mɔɔsëë waa plotɛsitan -nu

Plotɛsitan –nu bha –wo wo –dega, -a züdɔsüka, =dhɛ wo =në ‘wo –Zlankɔdhi ‘wo- -dhiang zë- ‘ka, kë ‘’dhʋ̈ kö -wo „–Zlankɔdhi Katodhikö slëëta –kɔ -dee kë„. ‘Yö ‘wo wo –kɔ -yɛ Biblö -bha ‘gügbɩɩdhɛ -bha ‘yoo- -nu wɔkɔ =gban –ya ‘’gʋ̈ng –ta, ‘yoo ‘dhang- bho dhasü ‘’dhiʋ̈ =dhɛ -gasitɛ dosɛng ‘dhö, ‘ö ‘yii ‘go mɛ këwɔn ‘bha ‘gü, ‘ö- -gɛn –yö -gban Klisi ‘gü, -a –nu –ta –dhiang zëmɛ, kö ‘wii bɔ -a dhe Madhi –ta.

-Zlankɔdhi plotɛsitan ‘kpiidhɛ =dede ‘wo Elɔpö -kë, ‘’tʋ̈ng –blɛɛsü -bha kë -sü ‘gü, ‘wo gun kë sië Mlɛɛkɛɛn –sɛ ‘gü bha –wo –gun –gwlüdë gbö -nu =kwɛɛ-. –Kɔlookota ‘gügbɩɩsü ‘ö -yayaansü, kö -dhɛta =ya dɔ dingdhö, kö ‘gügwlüdhe waa –dasɛpiʋ̈sü, -wo ‘’dhiʋ̈sü Mlɛɛkɛɛn –sɛ ‘ka. ‘Dhɛ Elɔpö waa Kodhe –sɛ -nu ‘gü ‘yö bɔmɛ -nu ‘wo =wlüü mü. ‘Yö plotɛsitan –nu –bha –zotadhe zii bha, kö ‘wɔnbho –nu =kwɛɛ- -mɛ ‘bhaa –mü, ‘yö ‘wo wo –gbiö ‘wo- plotɛsitan –kë bha ‘wo- -pö ‘wɔndɔdhe ‘ö -kë ‘wɔnbhokoodɔsüka bha- -ya ‘’gʋ̈ng –ta. Plotɛsitan –Zlankɔdhi –nu, ‘wo ‘gü -gwlüsü ‘ka ‘gbɛ bha, -wo –mɔɔ mɛ ‘’mliɔ 600 ‘’sima –bha, =ya kë ‘’dhʋ̈ kö -bɔ Yesu ‘kamɛ 1/3 =në ‘wo bha.

Plotɛsitangüwɔn ‘ö- -kwɛ =ya kë =dɛɛ 450 bha, -yö ‘wɔn ‘dhɛ -gban bɔmɛ -nu –bha bha –yawo –sü -bha 18 waa 19 –naa –ta. Biblö -wo –slëëtasü ‘ö ‘’Mɔɔ- -nu –dewogü zë zian ‘gü, ‘yö plotɛsitan –nu ‘wo ‘sëëdhɛ -pëkë mangzi –blɛɛsü ‘yën- -wo –zian ‘ka. ‘Yö- -kë ‘yö -Zlanwo ‘sëëdhɛ -yö -ya –pɛnsü -bha, -Kwlana –depö, -a –be ‘në -nu waa- ‘kpongpɛɛn –nu. Yë ‘ö -yamɛ -nu –bhaa ‘ka –a kë -sü, waa =klangkɔ -nu –wo Zlanwo pö -sü ‘’dhiʋ̈ -mɔɔ ‘’kwëë. –A wëësü -mü =dhɛ plotɛsitan –naa bɔmɛ -nu këyë ‘yö zun –bɔ Yesu ‘kamɛ -nu ‘wo- Ɔtodɔsö -nu –kë bha- -nu –bha, ‘yö- -kë ‘yö Evɛkö Ɔtodɔsö -wo yö plotɛsitan -nu –gɔ zian ‘’gbɩɩ- ‘ka.

‘’Mɔɔsëëbhomɛ -nu –bha –kpan –bɔ yesu ‘kamɛ -nu ‘wo- plotɛsitan –kë –bha –kɔ -yö -deta. ‘’Mɔɔsëëbhomɛ -gɔtamɛ do –yö ö -de ‘’dhɛɛ’’ –kë: „ –Yö -kë mü =dhɛ ‘yö plotɛsitan –nu –kë mɛblɛɛsü ‘ka ‘yoo dho ‘’su –ta ? „ ‘yö- -yɔɔ bɔ ö -de –gɔ: yi, ‘’Mɔɔsëëbhomɛ, yii- ‘wɔndɔdhe ‘yaa ‘dho –sü ‘ka =glɛɛn ‘yö yi –kɔ ‘yaa =bhɔɔ- -bha kö ‘’glapë -dee –nu –pëkë. Katodhikö -nuzë, -wo –dho ‘go wo –bha ‘wɔn yaa ‘gü ‘yö ‘wo ‘’gblënnë ‘’tʋ̈ng =gban ‘gü. Plotɛsitan woo dosɛng =në -pʋtaasü ‘dhö- -nu –gɔ -ang ‘nii- ‘’piʋ̈ ‘yö faan ‘dhö- -nu -bha ‘yö ‘wo –wɔnmɛkɔnwɔn –kë,, pë ‘pɛpɛ ‘yii- -kë kö ‘yii- -nu –bha –zotadhe kaankwëë ‘yaa =mɔɔ yi –gɔ ‘’kwëë. Yi këwɔn –ziaan –nu bha –yö -a -nu –takun ‘ö ‘wo dho ‘’dhiʋ̈ -a –nu këpë -dee -nu ‘gü. –A –nu –dega –bha ‘wɔnwɔkɔ ‘ö- -nu faan dɔ -ang –zopiʋ̈ -wɔn kë -sü ‘gü -a –naa bhɛɛ’’ –sü ‘ö =dɛɛ -a ‘gü.

2.10 -- -Zlan –bha ‘kɔdhi waa ‘’Mɔɔsëë -nu ‘gügwlüsü

Bhɛɛ’’ –kɔ ‘’gbʋ̈gblʋ̈ -nu –yaaga bha –wo –go, -ang ‘gü -pɛnsü, -Zlan –bha ‘kɔdhi ‘sɛɛnnë -nu ‘gü. –Zlan –bha ‘kɔdhi ‘wo –yasüka –deta –ang –naa, -a ‘dhɛ ‘wo –ya ‘’gʋ̈ng –ta, -a ‘dhɛ ‘wo wo –de ‘tɔ kpɔ, -a ‘dhɛ ‘wo wo –kɔlookota –Zlan ‘tɔ ‘gü ‘ö- -nu –de wɔkɔ waa- -nu –bha –yamɛ -nu –wo –ziö 22 000 -ta, ‘ö mɛ -da –wëë -zian ‘gü, ‘yö de –mü ‘yö- -zo –yö -da Yesu –bha bhɛɛ’’ –wo –ta =dhɛ: ,, kë ‘’dhʋ̈ kö ‘’pɛpɛ =gban –wo kë do, =dhɛ -kɔ ‘ö kwaa- bhi ‘ko do ‘ka bha- ‘dhö,, (Zan 17:21-22).

‘Wɔn do ‘ö ‘ko –ta, yö -mü =dhɛ, -Zlankɔdhi ‘’pɛpɛ bha; -a –nu –gɛngbanta –yö -yaaga bhɛɛ’’ –sü ‘ka: '''- Bhɛɛ’’ –sü ‘ö -gban „ yi Dë“, - -Zotandhɛsü ‘ö yi –wo ‘dhö- ‘gü do Nise, waa - Atanna –bha ‘taɔng 10 bha. -Wodo ‘ö -kë Atanna do ‘ö -Zlan ‘ö Dë ‘ka, Fils Gbö waa ‘Nii- ‘’Slʋ̈ʋ̈slʋ̈ʋ̈, -yö -wo ‘’Mɔɔ- -dhɛ =dhɛ -Zlan ‘gbɛ -lookotasü ‘dhö ‘yö -kë -nu ‘gü =dhɛ -da –Zlan ‘’dhiʋ̈sü ‘dhö. ‘Waa ‘dhang- bho –Zlan do –kë ‘koodhö ‘yaagasü ‘’dhiʋ̈ (-Zlan do ‘ö ‘koodhö -yaaga), ‘’kɛɛ Ala dosɛng, -yö ‘’dhʋ̈ ö do ‘ka. –Kɔ do bha- ‘gü, ‘waa ‘’wɩ ‘Klisi –dɔ ‘’dhübhasü (-Kwlana al-Nisâ’ 4:157) ‘ö -kë kwa –bha –zotabdhe waa zabhokwabhasü ‘gü. –A –kë ‘’dhʋ̈ -sü ‘gü, ‘’Mɔɔsëë -yö -wo =dhɛ faan ‘’gbɩɩ- =dede ‘ö Yesu ‘yaɔ- ‘ka =në- ‘dhö''' (1 Zan 2:22-27; 4:1-5). –Kɔ Yesu –bha –kë -Zlan ‘kasü waa- -dɔ ‘’dhübhasü ‘ka –sü -yö ‘’Mɔɔsëëbhomɛ ‘’pɛpɛ =gban -zokunsü ‘ka. ‘Kö ‘wii wo ‘’dhibho –a dɔsü -bha ‘’puu –ta. –A –gɔ =gban ‘’pɛpɛ -yö -slɔɔ ‘wɔn =plɛ ‘wo =kɔ- ‘ka bha- ‘gü.

‘Mɛ =ya kë ‘ö- zuëdhiʋ̈ -yö =tɛɛ -Zlan –bha ‘kɔdhi ‘ö ‘yën- -wo –zian ‘ka bha- -pɛtasü ‘ö -yënkënyënkëndhö bha- -wɔn ‘gü bha –a –wɔn ‘yii ‘dho- -mɛ ‘kɔn =dhɛ ‘’Mɔɔsëë -depö -wo –kë do –sü ‘yaa- -nu –gɔ ‘zü, -a ‘gü -yö -gwlüsü ‘ka –gɛyan këng =gban ‘ka ‘yö bhɔ -sü ‘ka pë ‘’yëënyëën –bha =dhɛ ‘’sunë ‘dhö dhang –bha.

2.11 -- The Sunnites - the main stream in Islam

-A mɛ ‘dhɛ ‘wo- Sunitö -nu –kë -wo wo –dezɔn =dhɛ ‘’yanto ‘’Mɔɔsëë ‘wo- ɔtodɔsö -kë bha- -mɛ -nu ‘dhö, yö -mü =dhɛ -ang –bha ‘’yanto –Kwlana –bha –sü zian ‘gü, -wo ‘’tʋ̈ng –kë -a –nu –bha Maadu wɔkɔ waa- zë -dhiang –nu ‘gü (Suna ‘gü). ‘’Mɔɔsëëbhosü -bha –zotadhe –sɔɔ ‘’sɔɔ ‘ö- wo kö -yö -da ‘wɔndɔdhe ‘ö go gleko-bizantinö ‘ö go Mutaselitö bha –wo kë- -zuö -kɔkeeta ‘’gbɩɩ- ‘ka ‘yö -a =trɔɔn ‘’wɛɛ =në go- ‘gü. ‘’Mɔɔsëë -yö ö -de –kë =dhɛ bhɛɛ’’ –kɔ ‘ö kpengdhö -a ‘dhö, ‘ö- -nu –gɛn –yö -gban –a –nu –bha ‘tɔng ‘wo- -dhɛ sadhia –ta. ’kwa –dhɛga –Klwana ‘gü, kö ‘kwa ‘Suna –ga, kö ‘kwa- ‘sü -dhɛga ‘wɔn ‘gü -sü ‘gü ‘’sɛngdhö, -wo –kë do –sü ‘gü, zadɔmɛ -naa =klangplöödhɛ ‘’saɔdhu ‘wo ‘’Mɔɔ- -dhɛ ‘gü -wo kë ‘tɔng- -ya ‘’sɛ ‘’gla –sü ‘ka kö -yö ‘wɔn ‘bha –nu bha- ‘’yangan ; ‘tɔng- -nu ‘kö ‘’dhʋ̈ bha, ‘wɔn –nu ‘koo –gban ‘’Mɔɔ- -nu –bha –tosɛa waa- -nu wɔkɔ -bha –ya =gban ‘’yangan, ‘ö =ziö- ‘ka –ziaanwo ‘wɔnkunkɔ ‘sëëdhɛ waa ‘’Mɔɔ- -nu –bha –zotandhe –bha. =Wa ‘’Mɔɔ- -nu dhong- Sunitö -nu –wo –mɔɔ 84 % ‘’sima –bha, =ya kë ‘’dhʋ̈ kö mɛbhɩɩdhe 84 % suu –mü, kö kwa- -pö mɛ ‘’gblümɛɛ =në ‘wo Maadu –bha =klangdhiʋ̈ -nu ‘ka.

2.12 -- -A siitö nu – mɛ kpö -blɛɛsü ‘ö go ‘’mɔɔsëëbhomɛ -nu ‘’piʋ̈

‘’Vaandhö ‘ka, Adhi =keng- -mɛ -nu (Maadu ‘ziö-) -a gbö Asanö waa Usɛinö bha ‘yoo go Sunitö -nu ‘’piʋ̈. –A –nu –bha –kankwëësü -gɛn –blɛɛsü -gɛn ‘yii –gban –a –nu –bha bhɛɛ’’ –kɔ -bha, ‘’kɛɛ ‘’dhiʋ̈sü ‘’mɔɔsɛgümɛ ‘ka –kɔ. ‘Yö Siitö -nu –wo kɔngga –ziö Adhi waa- gbö -nu –dhɛ -sü ‘ka =dhɛ -wo –ya ‘’mɔɔ- -sɛ -gɔdhʋ̈ kö Maadu ‘’yanga ‘yaa- ‘gü. =Ya këdhʋ̈ kö -ya –zɔn =dhɛ ‘’mɔɔsëëbhomɛ -wo wo –desü =dhɛ ‘’sɛgɔ -yadetasü do ‘dhö. ‘Yö Siitö -nu –wa pö Adhi –dhɛ woo- -bha ‘në -nu =plɛ bha- zë Asanö waa Useinö (-A yöö =dede –wo kë -ta ‘’piʋ̈ ‘wo- zë ‘pö), ‘wɔn bha –yö -kë =dhɛ ‘pë go –Zlan ‘’piʋ̈ -a dhö ‘yö woo =dede ‘wo woo ‘’dhiʋ̈sümɛ -ya, mɛ ‘bha –nu –bhaa ‘’saɔplɛ, mɛ ‘bha –nu –bhaa –kaɔng do ga =plɛ, ‘yö ‘wo wo –gɔ dho- -nu –dhɛ ‘’sia kö ‘wii –zo –ziaan ‘’ta. ‘’Dhiʋ̈sü -a –nu ‘kamɛ -nu bha –yö -kë -a ‘gü =dhɛ dhiang ‘’pɛpɛ ‘ö- zë sië bha –a dëmɛ ‘ö =ya ga bha =në- dɔ -a ‘’dhi. –Ang –todhʋ̈sü ‘gü, Siitö -mɔɔ 14 ‘ö zun- ‘ka 16 % ‘’sima –bha ‘’Mɔɔ- -nu kpö ‘gü, ‘wo =mɔɔ mɛ ‘’mliɔ 200 –nu –bha.

-A =gban ‘gü, mɛ kpöta ‘gbɛ =dede –wo ‘’Mɔɔsëëbhosü ‘gü, wɔkɔ -nu, mɛkpö -lookotasü, -ang =gaɔ ‘gbɛ ‘ö ‘waa ‘’wɩ- -bha kö -wo =lookota tongtongdhö, ‘’kɛɛ ‘wo wo ‘gü =siö kö- -nu –bha –yadetasü -yö kë- -nu =gban –gɔ

2.13 -- ‘’Mɔɔsëë =pɛn –kɔ -yaaga -naa

=Dhɛ ‘ö go gbluudhö -da –kɔ =plɛ -naa ‘ö ‘’mɔɔsëë -ya –kë Elɔpö -sɛ -ta kö Katodhikö -bha ‘’sɔdha -wa -nu ‘’dhiʋ̈ =yɔɔn –kwɛ 736 waa 1683 –naa –ta, ‘yö- -nu –da –kɔ -yaaga –naa –yö -kë -kwɛ 1973 –naa –ta, kö ‘’wɔyi sɔng =ya –da ‘gü ‘’gbɩɩ- ‘ka =dedewo kö ‘’mɔɔ- ‘’sɛ ‘kö ‘’wɔyi ‘dhö- -nu ‘gü ‘kö- -nu –bha =naɔ -dagü =ya –ya –dasü -bha ‘’mlümlüsü. ‘Yö =naɔ ‘kö ‘’dhʋ̈ bha ‘ö ‘’sɛ ‘kö- -gɔ ‘’mɔɔ- -sɛgü ‘yö ‘wo –a =gaɔ 20 % nu ‘yö ‘wo ‘’mɔɔ- ‘sëë- -gɛn –gban –a ‘ka. Asanö Alö-Bana, ‘ö yö =në nu -lookota ‘wo- -dhɛ ‘’Mɔɔ- -nu –bha dheebhang –dhɛ bha- ‘ka bha ‘yö- pö: „ ‘Sëëbhomɛ ‘ö =bhɛɛ, ‘ö zakatö -kë ( pë gbaɔsü) kö- -mɛ ‘yii kö kë =kö ‘sëëbhomɛ -bhɔɔkwëësü ‘ka. –A –bha ‘’mɔɔsëëbhosü ‘’dhiʋ̈ -yö -mɔɔ kö ‘’sɛgɔ ‘ö- ‘gü bha =ya ‘’mɔɔ- -naa ‘tɔng ‘wo- -dhɛ sadhia bha =në -ya wo –gɔta„. ‘Ö sü- -bha, wlüüsü kö -wo ‘’mɔɔ- ‘sëë- wɔkɔ slëë- -ta, -yö -da –ang kpöta ‘gbɛ -dede ‘gü, ‘yö -da ‘ka ‘’mɔɔ- ‘’sɛ ‘’pɛpɛ =gban ‘gü ‘ö =yɔɔn mü kö woo –da –ziaanwo ‘ka –a ‘’sɛ -yadetasü ‘ö -naa ‘tɔng- sadhia ‘dhö- ‘gü -be bha- =gban ‘gü.

-Dhɛ do bha- ‘gü, ‘yö ‘’mɔɔsëëbhomɛ ‘dhɛ -nu –gɛndhögbansü ‘ka bha ‘wo –ya –ziö ‘’sɛpiʋ̈sü -bha ‘’dhɔɔdɔsü waa- ‘’mɔɔsëë ‘’pëng =pɛng –sü ‘ka –yö kë ‘’dhʋ̈ kö ‘’mɔɔsëë -yö ‘’sɛ -todhʋ̈sü bho. ‘Yö -mislikɔ -yö bhɔ -dhɛgbangü -yuudhö =dhɛ ‘’tʋdhɛ bhɔ ‘’trʋʋkpa –bha, ‘yö dheglizö -kɔ -nu –wo =ya =dhɛngsü -bha ‘’mɔɔ- ‘’sɛ =gban ‘gü, ‘’kɛɛ kö -bɔ Yesu ‘kamɛ -zë kwa –yɛɛkɔɔdhö -da sië ‘’mɔɔsëëbhomɛ ‘wo nu kwa –gɔ ‘’sɛgü -nu –dhɛ -a pö -sü ‘ka =dhɛ -Zlandhɔkëkɔ ‘gbɛ =wa kë -dhɛdogü ‘yö -kë -së. Tongtongdhö ‘ö zun =dɛɛ -bha, ‘’mɔɔsëëbhomɛ -nu pakɔ bha plotɛsitan ‘yaa =mɔɔ- -nu –tangga –ziaan ‘ka. Kwa –tosɛa kë sië -gwlü ‘’slʋ̈ʋ̈slʋ̈ʋ̈ =në- =zinggü bha. ‘Yö ‘kwaa yözë ‘suaan bho.

2.14 -- ‘’Mɔɔsëbhomɛ suu –mɛɛ =në ‘kwa –kpan sië -nu -bha?

‘’Mɔɔsëëbhomɛ do –zian ‘bhaa –tosɛa kë =dhɛ ‘ö tɛado ‘dhö. Mɛ ‘dhɛ ‘ö ‘dhö ‘wɔn ‘ö -gban –bha, ‘ö zun- -bha –bha –kwɛzlan –bha ‘yö- dɔ. Pë ‘’pɛpɛ ‘kö dho- bho zian –ta kö =sua –mü. ‘’Mɔɔsëëbhomɛ ‘ö ‘kömü ‘ka ‘yaa –dhö. Mɛ dhɛ ‘ö ‘dhö, -a -mɔɔ -bhapë -ya ‘gü, -a dɔkɔ -nu, -a wɔ -kɔ waa- ‘dhangbhodhiʋ̈ -wɔn –nu. –A –kë ‘’dhʋ̈ -sü ‘gü, dhiang –zë ‘’mɔɔsëëbhomɛ -dhɛ -sü -bhɔ ‘wɔn ‘’wɛɛwɛɛ -bha! Kö ‘i ‘’mɔɔsëëbhomɛ dɔ, -bhö ‘’tʋ ;;ng ‘gbɛ =dede ‘sü kö ‘i- dhɛɛ’’ kë -a –gɛngodhɛ -nu ‘ka, -a –zotagüwɔn –nu, -a –kaanbhodhɛwɔn waa dhɛɛ’’ –nu ‘ö- -da ö -de –gɔ. –A –yɔɔ ‘’pɛpɛ ‘ö ö -gɔdadhuu ‘ö- -yɔɔ bɔ kö- -yödhiʋ̈bhlɔɔ ‘yaa ‘dhö. –A dhɛa –bha ‘kii ‘’tʋ̈ng ‘sü ‘kii i zuë’’ kë -sɛa kö ‘i ‘’mɔɔsëëbhomɛ ‘güma kö ‘i gun –naa ‘’taɔngdëdhɛ ‘kun –naa –bha. ‘’Kɛɛ ‘bhii- kë ‘’dhʋ̈ -yö -së ‘pö -wa. ‘’Mɔɔsëëbhomɛ -nu –zotagüwɔn –nu bha –a –dhɛa –bha kö- =gban –yö bho ‘kodhiʋ̈ dodo ‘ka. ‘’Kɛɛ -a –dhɛa –bha kö ‘’mɔɔsëëbhomɛ -nu –wa ‘wɔndɔdhɛ -wa -nu bhlëë -ya ‘ö ‘yii kë- -nu –tabhösü ‘ka, ‘’kɛɛ kwa –kɔ -ya –nu –gɔ =dhɛ -kɔ ‘wo- -bha –a ‘dhö. ,,Atanna –bha ‘gügbɩɩdhɛ,, ‘yaa =mɔɔ- -bha kö- ‘güwɔn –yö kë kö ‘dhangbhodhiʋ̈sü ‘yaa mü. Bhɛɛ’’ –sü ‘ö naanaasü -yö -kë ‘dhuëë- -gɛngodhɛ ‘ka.

‘’Mɔɔsëëbhomɛ ‘dhɛ ‘ö ‘dhö -a –bha –kë -dewɔdhiʋ̈sü ‘ka –sü ‘gü =aa, ‘wɔn kpö ‘bha –nu –wo –dhö waa wɔkɔ ‘wo ‘kota bha kwa –mɔɔ -bha ‘kwa bɔ- -ta ‘kwa ‘’mɔɔsëëbhomɛ -nu kpöta kpöta –nu –dhiang zë -kɔ -dɔ kwa ‘’piʋ̈sü ‘ka.

2.14.1 -- –A –gɛngbanmɛnu ‘wo ‘’puu ‘’pɛpɛ

’Bhlakɔdhiʋ̈, ‘ö zun- ‘ka =klanggblʋ̈gblʋ̈ -nu –bha, -misrikɔ -nu ‘gü ‘’iin yëkëdhɛ -nu ‘gü ka –dho –kpan ‘’mɔɔsëëbhomɛ -nu –bha kö -wa ‘’piʋ̈ =dhɛ =dhɛ -Kwlana ‘ö- pö- -nu –dhɛ -wa kë -kɔ ‘ö- -bha ‘iin –wo wɔ -kɔ ‘ö- -bha –a ‘dhö. Mɛ ‘gbɛdhɛ -wo –Kwlana –daan wo zuë’’ ‘’piʋ̈ ‘’iin ‘zi –a =gban –kun zuë ‘’piʋ̈ -sü. –Kwlana –ya –nu -bha „ ‘’yandhiʋ̈pë“ ‘wo –dhɛga ‘gü ‘yoo –kpan ‘’kpʋngtaadhɛ -bha. =Ya ‘go- -nu –bha –bɔ -Klwana waa sadhia ‘tɔng- –ta –sü -ta kö -wo ‘’kpʋngtaadhɛ -ga =aa, -a –nu –denuadhɛpë -nu ‘’dhiʋ̈ -yö ‘tosü ‘ka. –Ang –bhaa ‘ka, =geebëdhɔkëmɛ -nu waa –Zlangbɛdhɔkëmɛ -nu -wo –tosɛa –kë Ala –bha zuëklʋbhɔdhe =wlöö. –bhöpë -nu ‘ö- -dhɛ ‘dhö- -bha ‘’iin ‘ö- -dhɛ ‘yaa- -bha kö -wa –bhö, -ang –bha ‘ka, -wo –naa –da –bhɔɔ -bhömɛ -dhiisü -nu waa mɛ ‘’puu –nu. ‘’Mɔɔsëëbhomɛ -nu ‘wo –kluuwɔnziibhamɛ -nu ‘ka, kö -wo wü ‘wo- -dhɔ ‘’dhɔɔkwëë- bha- dhɔ, kö wü bha- zëdhɛgü, kö ‘wii ‘’dhasiwo pö- -ta „basimala“ ( -A ‘’dhasiwo: Adha ‘tɔ ‘gü yö ‘ö ‘’gwlüdösë) kö =ya –da –Zlandhiʋ̈ =dedewo, ‘kö yii kë ‘’gbɩɩdhɛ ‘wo- -wɔ -ta –a ‘ka.

‘’Mɔɔsëëbhomɛ -nu ‘wo to wo –wota ‘waa =mɔɔ- -bha tongtongdhö kö -wo –Kwlana –dhiang yaa zë. =Ya kë =dhɛ =waa- -dɔzaɔdhɛ yö, ‘kö =dee ‘ö =kë -a ‘’dhiyanwo do –ziaan ‘ka, kö- -nu –bha –zotadhe ‘’pɛpɛ =gbaan =gbloo. –A –kë ‘’dhʋ̈ -sü ‘gü, -a –dhɛabha kö ‘’mɔɔsëëbhomɛ =dede -yö -nu –bha –zotandhe –ta –gwlügɔn. –Kwlana. –Kwlana –ya –nu –bha –tosɛa ‘ka. =Ya ‘go mü, -Kwlana =në ‘kwa dho =mɔɔ- -bha ‘kwa kwa –gɛn –gban –ta ‘kwa ‘wɔn –tɔngsë pö- -nu –dhɛ.

-A ‘dhɛ -wɔnmɛkɔn –wɔn ‘ka ‘yö -mü =klang ‘’gblʋ̈gblʋ̈ -nu –wo kë -nëngwɔnziibhasü ‘ka. =Wa ‘go wo ‘kpɔpö ‘gü kö -wo =loo ‘’kwiplöö kö -wo –da –ang ‘’tɛɛbë -nu ‘ö ‘waa ‘wɔndɔ bha- nu ‘’piʋ̈, ‘yö -a –nu =deplöödhɛ ‘lëë- ‘dhö- -nu –kë ‘yö ‘wo –ya ‘’mɔɔsëëbhosü -bha, ‘yoo –kë -ziaanwo –a ‘gü ‘’gbɩɩ- ‘ö =ziö- ‘ka mɛ =gban –ta. ‘yö ‘wo =kluu, pë nu ‘wo gun, -a –nu –bha –zotandhe ‘ka bha- -ta –kiɛgbaandhɛ ‘ka –Kwlanawo faan ‘gü. =Ya kë =dhɛ ‘wɔngɛngbanmɛ -nu =wa kë ‘wɔndɔmɛ -nu ‘ka, ‘yö wo zun- -nu –bha ‘’sɛgüwɔn –bho ‘’gblʋʋ -sü -bha –mɔɔgüsü ‘’iin ‘’gbɩɩdhɛ ‘ka. Mɛ ‘gbɛ ‘wo- -nu ‘kpögü -wo ‘’gbɩɩdhɛ -wɔ mɛ -nu –ta ‘ö wo ‘wɔnyaakëmɛ -nu su –a –kaan –bha, kë ‘’dhʋ̈ kö -wo ‘’mɔɔsëë -dhidhɛwɔn kë.

‘’Mɔɔsëëbhomɛ -nu ‘wo- ‘wɔngɛngbanmɛ -nu –kë bha –ang –naa –yö -sü ‘’sɛ ‘dhɛ ‘dhö =në- -bha. –Wo –ziö -zianwo 25 à 35 %, ‘’sima –ta. ‘Mɛ ‘wo bha ‘’sɛ =gaɔ do –bha –bhɔɔ 10-20 % -nu –bha ‘’sɛ ‘bha –nu ‘gü kö =waa –nu dhong- vote ‘’sëëdhɛ -ta. ‘’Mɔɔsëëbhomɛ ‘kpiidhɛ ‘wii kë ‘mɛ ‘waa- -nu –bha dhiang zë -a ‘ka. –Kwlana –ya –nu faan dɔ kö -wo –wo –sɔbhɛɛ ‘sü -ang –gɔ ‘’sɛgü.

2.14.2 -- ‘’Mɔɔsëëbhomɛ -nu ‘ö- -nu –kɔ ‘dhö -wo

=Dhɛ ‘’sɛgɔ -nu ‘ö -bɔ Yesu ‘kamɛ ‘dhö- ‘gü ‘gbɛ, ‘’mɔɔsëëbhomɛ -nu –depö ‘wo ‘’mɔɔsɛgü -wo wo –kɔ -wo, -pʋtaasügü. –wa ‘’piʋ̈ =dhɛ -wa –nu =saa kë -së, kö -wa =slɔɔ -sɔɔdhö, kö -wo wo –bha ‘kɔdhigümɛ -nu ‘’dhɩgba. ‘Wɔn –dhɛ -nu ‘kö to ‘yaa dɔ- -nu –gɔ ‘ya-. –Ang ‘kpiidhɛ -wa ‘’piʋ̈ kö ‘’yikësɛɛpë kë- -nu –gɔ, ‘tele ‘kpii-, -a këdhɛ =ya kë, gɔ ‘’iin moto. Bhɛɛ’’ –su =ya kë -yadetawɔn ‘ka.

=Ya kë ‘’dhʋ̈, ‘yö ‘’mɔɔsëëbhomɛ ‘kpiidhɛ ‘wo wo –dekë mɛ kpengdhö ‘ka, yö -mü =dhɛ ‘’mɔɔsëëbhomɛ ‘dhɛ ‘yii ‘’tasü kpengdhö, =ya =yɔɔn mü, ‘yii ‘dho pë ‘dhɔ, ‘yii ‘dho ‘’dhɔɔdɔ. ‘Yö- -nu ‘kpiidhɛ ‘wo wo –dekë -tiaandhö, ‘yö ‘’mɔɔsëëbhomɛ ‘gbɛ wo –dekë -së, ‘yoo ‘’mɔɔsëë -wɔn –faansü mɛ =gban ‘’yandhiʋ̈, yö –mü =dhɛ mɛ =gban –kë ‘’dhʋ̈ ‘yö kö ‘wa ‘dho- -ta zun wo wɔkɔ -bha. ‘’Kɛɛ ‘kö- mɛ do ‘go- -nu kpögü kö -yö bɔ Yesu ‘ka, pë -da –a –nu ‘gü. ‘Mɛ ‘kö bha –wo ‘wɔngbɩɩ -wɔ -ta, ‘wo kɔngga =giidhɛ ‘’sia ‘’iin ‘wo- bɔ ‘’sɛ ‘’wɛɛ ‘gü kö ‘ya ‘dho ‘kɔdhi ‘ö- -mɛ go- ‘gü bha– ‘tɔsë bha- zë. ‘Yaa yözë ‘ka –ang ‘tɔgü -dhö zë- =dhɛ ‘waa mɛ kpɛnggdhö ‘ka. ‘’Kɛɛ, =ya ‘go mü, mɛ ‘bha, -mɛ ‘bha, ‘’iin –a –mɛ -bha ‘kɔghigümɛ -nu ‘waa nëngkë bhɛɛ’’ –dhɛ -bha ‘yö, =wa ‘dho –misli ‘gü, -wa –kë ‘’dhʋ̈ kö ‘yan –ya –nu ‘kun. –A –nu ‘’piʋ̈, ‘waa –Kwlana ‘’dhɩpʋ =plɛplɛ. ‘’Tʋ̈ng –bho ‘sëëbhowɔn –nu ‘gü -sü =ya –da ‘’mɔɔsëëbhomɛ -nu ‘kpiidhɛ ‘gü. –A ‘mɛ ‘wo bha =wa =mɔɔ =dɛɛ 40 et 70 % -bha, ‘’sɛ ‘dhɛ ‘dhö waa- -bhaa. –Klëklëdhö -kluusɛbhasü ‘ö tantandhö waa ‘’mɔɔsëë -wo –nëngkwëë. =ya kë ‘’dhʋ̈ -nëngsɛbhasü bha –ya –nu –zopiʋ̈ -kɔgban –ta. ‘’Kɛɛ ‘wo –yadetasü =slɔɔ, ‘yö ‘mɛ pëslɔɔsü dosɛng =në- -zopiʋ̈ bha, ‘yoo =ya ‘sɔsü -bha –deewo. Yë, -bhöpë =slɔɔsü ‘ö yigban ‘ka, ‘kɔdhiwɔn –yö ‘’gbɩɩ- sëëwɔn –ta.

‘’Mɔɔsëëbhomɛ ‘bha –nu ‘wo –kɔwomɛ -nu ‘ka bha –wo –wokpö ‘bha –nu ‘wo –Kwlana ‘gü ‘ö ‘wɔnsë kë- -nu –dhɛ ‘ö -gban mɛ -takunsü -bha –a ‘güwɔn –kë. ‘’Tian –nu ‘wo –bhöpë ‘ka, ‘tɔng- -nu ‘wo –gban -gwlü ‘’slʋ̈ʋ̈slʋ̈ʋ̈ -bha, dhebë -duɛ ‘ö -kwlana ‘gü, ‘’klʋbhɔdhe yaa ‘ö -Kwlana ‘gü -wa –zuö -kɔkeeta –a –gɛn –mü =dhɛ -wa –pö =dhɛ ‘wɔn suu ‘kö bha –yö -bɛnzësüka ‘mɛ ‘wo- beduɛn –nu –kë ‘wo –kë Maadu ‘’sɔɔmɛ ‘ka bha =në- -nu –dhɛ. ‘’Kɛɛ dɔ kwa- wo =dɛɛ ya, kwa –bha –tosɛa -dhodhiʋ̈sü ‘gü, -wokpö -nu ‘kö ‘wo bha –a –nu =bhlëë ‘bhaa ‘dhö ‘zü. –A –wɔn ‘gü, ‘’mɔɔsëëbhomɛ ‘dhɛ ‘koo bha –wo ‘dhang- -bho –Kwlana ‘’pɛɛndo =në- ‘’dhiʋ̈.

‘’Sɛgɔdhiʋ̈mɛ ‘wo –kɔwomɛ ‘ka ‘’dhʋ̈ bha, -wo –dasü ‘ka zian bha- -ta. ‘Yö ‘wɔn ‘ö -gban ‘’klʋbhɔdhe –wɔ -sü ‘ka –dasɛpiʋ̈mɛ -nu –ta -sü -bha sadhia ‘tɔng- -bha ‘woo- dɔ -misligü -mɛ -nu =kwɛɛ. ‘Yö ‘wo wo –dekun ‘wɔn ‘’pɛpɛ ‘ö -kë -gwlüwɔn ‘ka waa ‘’klʋbhɔdhe ‘’gbɩɩ- –wɔ mɛtasü -bha bha- ‘gü. –Kɔwomɛ -nu bha –wa ‘’piʋ̈ =dhɛ waa sadhia ‘tɔng- waa =bhlëëyatosɛabhamɛ -nu ‘wo –kɔda ‘ko =kwɛɛ-. Woo –depö -wo –dɔ ‘wɔngɛngbanmɛ -nu –gɔ ‘’yëng. Bhii mɛzësü -ziisü ‘ö -kë Ezitö waa Adhiziedhi bha ‘yii kë ‘’wɛɛ sadhia ‘tɔng- -da –sü -mü. ‘’Kɛɛ yöö =dede bha =në ‘’mɔɔsëëbhomɛ ‘wo –kɔwomɛ ‘ka bha waa ‘’sɛkɔɔmɛ ‘bha –nu ‘wo –ta zun- -nu –bha, ‘pë yaa- -kë kö ‘yö bha.

2.14.3 -- ‘’Mɔɔsëë dhebë -nu

‘’Mɔɔsëë -kɔ ‘’pɛɛndo dhebë -nu ‘ka. ‘Kwa ‘’mɔɔsëë -dhiang zë, -a –dhɛ ‘yaa- -bha kö ‘kwa –zota gɔɔn- -nu dosɛng =në- -nu –wɔngü. Dhebë -nu këwɔn mɛ ‘’yankun ‘’mɔɔsëë ‘gü. =yakë ‘kɔdhi –nu ‘gü -ang –kë ‘’gbɩɩ- gɔɔn- -nu –bha.
-Kwlana –ya ‘pö ‘’puu –ta,

„ ‘Në gɔɔn waa ‘në dhebë ‘waa do “ (-Kwlana l ‘Imrân 3:36).

‘Wɔn ‘wo- pö ‘’dhʋ̈ bha- -gɛn –go mɛbhɩɩdhe wɔkɔ =dede ‘gü. –Kwlana –ya pö:
„ –kɔmɔɔwɔnbhasü suu =gban -yö gɔɔn- -nu –gɔ dhebë -nu –ta =dhɛ -kɔ ‘ö -Zlan –ya nu- ‘ka- -nu –dhɛ -a ‘dhö, yö -mü =dhɛ ‘kɔdhigüwɔn ‘’pɛpɛ -gban –zun yö =në- -bha“ (-Kwlana al-Nisâ’ 4:34).

Zadɔmɛ -nu –kuudhiʋ̈, sëëbho –gɔn do –bha –gbɛkee =bhlëë -yö ‘kpii- ‘ö -ziö ‘ka dhebë =plɛ -bha –ta (-Kwlana al-Baqara 2:282). –A ‘dhɛ -gban ‘kɛɛn- -bha, dhebë -bha –kë -a ‘’pɛɛn ‘në ‘bha ‘ka ‘ö =gɔn ‘’iin ö dheebhang ‘’iin –a gbö –bha (-Kwlana al-Nisâ’ 4:11 et 176). =Ya kë wɔkɔ ka, dhebë -yö gɔɔn- ‘’pɛɛndo =në- ‘ka.

Gɔɔn- -mɔɔ -bha ‘ö dhesü ‘ö zun –yiisiö -bha (-Kwlana al-Nisâ’ 4:3), ‘wɔn ‘kö mü ‘yö -kë =dhɛ -ang =gban –dhɔ -ya kë -mɔɔkwëësü ‘ka. ‘’kɛɛ, =dhɛ ‘ö -kë gɔɔn- ‘bha –nu bha –a ‘’sɛ ‘yaa- -nu –dhɛ kö -wo dhebë -yiisiö bha -yö ‘’tʋ̈ng kë- -nu ‘gü -kɔ do –bha, ‘yö dhe dodo ‘sü -sü bha ‘ö dhi sië- -nu –dhɛ. ‘Kɔdhi –nu ‘ö ‘südhe ‘gbɛ waa ‘’nɔbɔ -nu ‘wo mü, ‘südhong –nu –wëëdhɛ =dedeyö gwlɛɛn’’ bhosü yaa ‘gü yaa –gɔ.

‘’Mɔɔsëëbhomɛ -naa ‘kɔdhigü, -a dhɛbha kö gɔɔn- -nu –wo dhebë dɔ =zinggü, kö -yö ,,‘wɔnbhogü,, -a gɔɔ =yakë ‘’gbɩɩ- -yö ‘wɔn –wɔ -a -ta; kö yii dɔ =zinggü, ‘yö ‘dho- ‘ka ‘kɔdhi ‘’wɛɛ ‘bha ‘gü; =ya ‘dho gɔɔgbɩɩdhɛ ‘ka ‘’dhiʋ̈, -ya dhebë bha- -ma, ‘’kɛɛ ‘ya ‘dho –a ga ‘’yɛ (-Kwlana al-Nisâ’ 4:34).

-Kwlana ‘gü ( ‘wii- pö ‘’sɛ wɔkɔ ‘ö Tuuki, Ezitö,Tunuzi, waa ‘’mɔɔsɛ ‘bha –nu ‘dhö ), gɔɔn- -mɔɔ -bha ‘ö ö -bha dhebë bho ‘’bü, ‘kö =dee –a bhobü -gɛn ‘yaa ‘dhö =wɛ. –Yö -mɔɔ -bha ‘ö- sü ‘zü -deewo kö ‘’su =plɛ ‘’iin –yaaga =ya ziö, ‘’kɛɛ kö -ya bhobü gaɔ -yaaga ‘ka, -yo -dhö =mɔɔ- -bha ‘o- sü -deewo kö dhebë bha =ya gwankpɔ ‘mɛ =ya- bhobü =be –a –gɔ (-Kwlana al-Baqara 2:229-230). ‘’Mɔɔsɛ ‘bha –nu ‘gü dhebë -bha saan’’ –yö -ziö -a ‘dhɛ kwa –zopiʋ̈ -a –ta. ‘De dho Yesu dhiang zë ‘’mɔɔsëëbho dhebë -nu bha- -nu –dhɛ =dhɛ kwa do ‘wɔn =gban ‘gü, ‘ö Yesu –wɔn bha –yö mɛ -bha ‘wɔnyaa –mawɔnto ‘ö zuëwaanë -sü nu –Zuu ‘’Slʋ̈ʋ̈slʋ̈ʋ̈ ‘gü ?

Yömü =dhɛ, wɔkɔ ‘gü, -a –dhɛ ‘yaa- -bha kö -bɔ Yesu ‘kamɛ -yö ‘dhiang zë ‘’mɔɔsëëbhodhe –dhɛ, kö- -bha gɔn ‘yaa mü. Yö =në- -wɔn ‘gü ‘yö -bɔ Yesu ‘ka dhebë -nu =në- -dhɛ ‘dhö- -bha kö -wo ‘wɔntaɔngsë pö dhebë -nu –dhɛ; kö ‘nëdhiëng –nu –wo ‘wɔnnu ‘ö kwa Dhamɛ -ya –kë -nu –dhɛ bha- dhiangzë ‘pö -a –nu –dhɛ. ‘’Mɔɔsëëbhomɛ -naa ‘kɔdhi ‘gü, dhebë -nu =në ‘ö ‘në -nu ‘’klʋbhosü -yö =gban- -nu –bha. Yö =në- -wɔngü, -bɔ Yesu ‘ka dhebë ‘wo dho wluu’’ kö -wo ‘wɔntaɔngsë pö ‘në ‘wo –dhɛkpaɔdhia ‘ka bha- -nu –dhɛ. ‘’Tʋ̈ng –sü tele ‘güsü dhebë -nu –bhaa ‘ka, ‘’Sëëdhɛ ‘ö dhebë -nu –wa –bɛnzë dhebë -nu –bhaa ‘ka –dho kë -së. ‘Nëdhebë -nu ‘wo =mɔɔ 25 % -bha –dho –mɔɔ -bha ‘nu ‘wo dho =klangdhiʋ ‘nu =be. Dɔ ‘kwaa- wo yö, -a –ga ‘kwaa- wo yö, 40 à 70 % ‘wo =kë ‘südhang –nu ‘’iin ‘nëdhiëng –nu, ‘’sɛ ‘dhɛ ‘dhö waa- -bha, -wo ‘sëëdhɛ -dɔ. –A mɛ =dhɛ ‘wo =mɔɔ- -bha kö ‘wɔntaɔngsë bha –wo wo –kɔ -da –a ‘gü ?

Dhebë -nu =ya kë, ‘’mɔɔsëë ‘gü, dhebë -nu waa gɔɔn- -nu –a –naa kë -kɔ do ‘sëëbhosü ‘gü. Maadu kë- -pö =dhɛ -yö kë -kpan ‘’wɔkaso –bha, ‘yö , mɛ 90 % ‘’sima gun dhebë -nu ‘ka, -a –gɛn –mü =dhɛ ‘waa gun –gɔdho sië wo =gɔɔ -nu -dhɛ ‘’sia-. ‘’Wɔgüdhɛ ‘ö Maadu ‘ö- pö =dhɛ -yö -kpan –bha dhanggü bha, -a 10 % ‘gümɛ -nu –gun dhebë -nu ‘ka, yö -mü =dhɛ gɔɔn- -nu ‘gbɛ ‘kö wo- -nu –bha –deyɔɔsiasü -dhiang zë ‘waa gun ‘gbɛ. ‘Wɔn –dɔgʋ̈ng ‘kasü ‘ö dhebënu ‘’piʋ̈ bha, ‘yö dhebë -nu =gɔ -zɔng gɔɔn- -nu ‘’iin ‘tɔng- -nu ‘’piʋ̈ këdhʋ̈ kö -duɛ ‘dɛdɛ ‘ö- -nu -gɔ dhanggü bha –yö ‘to- -nu –gɔ.

Demü ‘ö ‘’mɔɔsëëbhodhe ‘wo bha –ang –wëë -ya –nu –kë ‘ö- -dhɛ =mɔɔ hö -wo ‘go saan’’ bha- ‘gü, Yesu ‘tɔ ‘gü ?

2.14.4 -- Wluunë -nu ‘wo ‘’mɔɔsëëbho

‘’Mɔɔsëëbhomɛ, -ang –kɔpɛɛn ‘piidhɛ =dede –kwɛ ‘yaa zun 18 bha, 16 –nu ‘’mɔɔsɛ ‘bha –nu ‘gü! ‘Mɛ ‘ö ‘’tʋ̈ng –kë ‘wɔntaɔngsëpö -sü -bha wluunë -nu kpögü -a –dhɛbha kö tɛanwɔn bha –ya dɔ. ‘Në -nu, wlüünë -nu, ‘nëgbɔng –nu bha –yö -së kö- -nu –bha =klang kë -kɔ bha –yö ‘go mɛ ‘’glʋ̈gblʋ̈ -nu –bha ‘’piʋ̈. =Ya kë ‘’dhʋ̈ -yö -dho bɔmɛ -nu –bha ‘’slë waa bhɛɛ’’ –kɔ ‘bha –nu bho ‘’gblʋʋ.

Wlüünë ‘’pɛpɛ ‘wo ‘’kpʋngtaa =dɛɛ badhong kpö -dhɔ -ya –nu –kë, gɔziö -troo –nu waa- troo –kpɛɛ -nu. =Ya ‘go mü, wluunë ‘wo ‘’mɔɔsɛ ‘gü troo –nu ‘wo- -dhɛ Beckenbauer, Michael Schumacher, Boris Becker, Stefi Graf... –a –dhɔ -ya –nu –kë.

‘’Mɔɔsɛ ‘gü wlüünë -nu ‘kpii- -dhɛ -wo -dɔ ‘sëëdhɛ -wopödhɛ ‘ka. Pë daansü bha- ‘yimüdhɔ =dede =ya –nu kë sië. Wlüünë -nu –wa ‘’piʋ̈ =dhɛ ‘wo pë =gban daan’’. –Ang ‘kpiidhɛ ‘dhangbhosü -yö pëdaansü ‘’dhiʋ̈ =dhɛ ‘’sëëdhɛ ‘’gblʋ̈gblʋ̈ =ya kë- -nu –gɔ -ang –kɔ -dho =mɔɔ ‘’kpʋntaadhɛ -bha. ‘Mɛ ‘sëëdhɛ ‘në -nu ‘ö =mɔɔ- -nu –kwɛ -bha =gwlü -nu –ta i –dho =mɔɔ- -bha i- -nu –kë -Zlanwo =klangdhiʋ̈ -nu ‘ka, ‘ö mɛ ‘gbɛ =dede ‘wo dho =mɔɔ- -bha ‘wo- =daan ‘’sɛ =gblɛɛn ‘gü. –Ang ‘kpii- dhɛ ‘waa- -nu –bha ‘wɔnyaa –mawɔntosü -ziaan mɔɔ-. ‘Waa wo zota, -ang –gowɔnyaagüsü -wɔn ‘gü, -ang –bha –zotandhe ‘gü. ‘’Kɛɛ, -wa ‘’piʋ̈ ‘wo ‘wɔngban dɔ: Yesu, Pɔdhö, Zan –nu =gban –wo do =në- pö -ang –bhaa ‘ka =dhɛ Marx, Lénine, Mao. ‘Wɔndɔdhe ‘’yimüdhɔ ‘ö- -nu –bha bha –dho =mɔɔ- bha ‘ö -kë ‘’kwɛɛ ‘ka ‘ö ‘wɔntaɔngsë pö -sü -yö bɔ- -ta, -sɔɔdhö ‘’ɛ =ni. ‘Wɔndɔdhe ‘’yimüdhɔ ‘dhö ‘mɛ- -nu –nha bha –ang zuë’’ –dho ‘’slëë’’ ‘wo –kë –ziaanwo –pɔtaasü ‘ka, dhɔngsü, -deyɔɔnsiasü waa Yesu –bha –dhɔ ‘gü.

=Klang ‘’gblʋ̈gblʋ̈ bha- ‘gbɛdhɛ =dede ɔdinatɛɛ -ya –nu –gɔ, ‘’iin –dho –a –kɔ -nu ‘ö intɛnɛtö ‘dho- ‘gü bha- ‘gü ‘ö ‘wo dho ‘zü wo ‘’tɛɛbë -nu =keng-. –Wo –bɔ -dhɛ bha- -ta ‘yoo –kɔ -da ‘wɔnvlanvlan ‘gü, ‘yö ‘mɔɔsëëbhomɛ -nu ‘ö- pöwo ‘yaa do bha, mɛ gɔɔbhopë waa- ‘güyë -nu. ‘’Kɛɛ ‘mɛ ö -kɔkpɔ wlüünë -nu –gɔ ‘wɔnsë -zɔn –a –nu –dhɛsü ‘ka bha –dho =mɔɔ- -bha ‘wo –wɩ -a –mɛ -gɔ -sɔɔdhö ‘’mɔɔsɛ ‘wo wo ‘’yandhiʋ̈tasü ‘ka ‘ö ‘wɔn ‘gbɛ -zɔn sië- -nu –dhɛ bha- zian ‘gü. =Ya kë =klangdhiʋ̈ -nu ‘wo ‘wɔnzɔnkwëë =dhɛ -Kwlana waa –Zlanwo ‘sëëdhɛ ‘’iin =dhɛdhɛ -nu ‘wo mɛ dɔ ziidhö bha –a –yɔɔ -nu ‘ö ‘’puu –ta.

-Kɔ do bha- ‘gü, ‘’tan –nu ‘ö- -nu wɔkɔgü ‘wo- -da ‘’kwidhu ‘gü bha –ya –nu ‘güsë =dedewo. =ya ‘go mü -bho ‘’kwëë -tan –nu ‘wo ‘’Lüma –sɛ ‘gü ‘’iin ‘zü =Mlɛɛkɛɛn ‘’tan ‘bha –nu bha ‘yaa- wlüünë -nu ‘gü -tiaandhe ‘gbɛ. ‘’Kɛɛ kö ‘wɔntaɔngsë bɔ ‘’tanbhokɔ ‘ö -dhi –nu –dhɛ bha- -ta –yö -dhö =mɔɔ- -bha, ‘kö -ziaan ‘ö -kë ‘mɛ -ziaan ‘ö- -nu –kɔ ‘’tʋ̈ng ‘yaa –Zlanwo ‘sëëdhɛ ‘ka - -nu ‘ka, -wo –dho =mɔɔ- -bha ‘wo ‘’tan –nu bha- bho –seeka =ni. ‘’Kɛɛ wɔkɔ -nu ‘wo =dɛɛ ‘yaa =mɔɔ- -bha kö -yö kö -yö =bhlëë =dede ‘ö -yasüka ‘wɔngbandamɛ ‘ö zadɔkpʋngtaadhɛ -bhamɛ ‘ka bha- -bha tongtongdhö.

-Kɔ ‘ö- këdhɛ ‘dhö- -bha =dɛɛ -Zlanwopö ‘’mɔɔsëëbhomɛ -nu –dhɛ ya –yö -gun =kengkedhi ‘ka =be, -a –gen-mü =dhɛ wlüünë -kɔpɛɛndo =wa pëwopösü daan-, -a –bɛnzësü, -zotasü ‘ö- -nu –dhidhɛwɔn ‘ö trookësü waa pë baa- -sü -nu. ‘Në dhebë do ‘ö ‘pötamɛ ‘ka ‘o –tosɛa –kë Adraotö ‘’yɛɛan =taa Rub' al-Khali ‘yoo- dhɛɛ’’ -kë =dhɛ ‘’tan suu –bhɛɛ =në- -dhɔ ‘dhö –kë. Yö- -yɔɔ bɔ: „ ‘’Tan –nu ‘wo- ABBA ‘ö go Sɛɛdö bha. »

2.14.5 -- ‘’Mɔɔsëëbhomɛ ‘ö zuëniidadhe ‘yaa- -nu –gɔ

Kë ‘ö- wo =dhɛ wlüünë bha ‘sëëdhɛ dɔdhe –ya –nu –gɔ, =wa –ya –zotasü -bha ‘yoo =dhɛdhɛ -nu -da wo –degɔ, wo wɔkɔ -nu waa- -nu bhɛɛ’’ –kɔ -nu –ta. ‘Yö mɔɔsëë -fiëëwɔnbhadhɛ bha ‘yö ‘’dhɛ -yö bho- -nu –ta.

-A dhɛɛ’’ ‘bha –nu =nɛ: „ mëkë ‘yö Adhabö ‘wo =mɔɔ mɛdhï ‘’mliɔ 250 ‘’sima –bha bha ‘wii =mɔɔ Zufö ga klɛng ‘wo gun ‘’mliɔ 5 ‘’kpaan ‘ka bha- -nu –bha ‘’tʋ̈ng –to =taama ya- ‘ka? ‘’Wɔn ‘bha –yö dɔsü ‘ka ‘’zaɔ mü! ‘Wɔn ‘bha –dho kë, yi ‘’piʋ̈, ‘ö ‘yaa =mɔɔsü ‘ka ‘’kwëë =dedewo,,

Mɛ ‘bha –nu –wa –pö: ‘’mɔɔsëë ‘klɔɔ- -yö ‘gbɛ; -A do ‘bha =në -kë -mɔɔgüsü ‘ka! ‘’Kɛɛ bha -ɔɔ, -yö -kë mü =dhɛ ‘yö kwa –bha ‘’kpʋng yaa- =taa ‘yö -gwlü -nu ‘wo –da ‘yö- ‘’pɛɛndo –yö -kë ‘’mɔɔsɛ ‘gü ? ‘Më -kë ‘yö ‘kwa ‘wɔnyaakëmɛ -nu =saabho, ‘’sɛgü -gwlü -nu, =yɔɔn =wɛngsü -nu, ‘flëëbhodhe waa –dhodhiʋ̈sü –zë ‘yaa kë ? “ Mɛ =gban –wa ‘suaanbho: ‘’Mɔɔsɛ ‘ö ‘’wɔyi ‘dhö- ‘gü -wo =naɔmɛ =dede ‘ka ‘’kpʋngtaa! ‘’Kɛɛ -a =gban ‘gü, ‘’mɔɔsɛ ‘ö =mɔɔ -kaɔngdo ‘’sima –bha wo ‘’flɛflɛsü ‘’kpʋngtaa, ‘yoo –tosɛa –kë saan’’ –kɔwlöö. –Yö -kë mü =dhɛ ‘yö ‘dhɛ ‘kö =naɔ ‘dhö- -nu –gɔ ‘yö ‘waa ‘’ta –a ‘dhɛ ‘wo ‘’flɛɛsü -a –nu –dhɛ ? ‘Më -kë ‘yö -ang –bha –takundhe –yö dho –gɔtamɛ ‘wo ‘’sɛgɔdhiʋ̈mɛ -nu dosɛng =në- -nu –bha ‘yö mɛ -nu ‘koo –kë -wëëmɛ -ka bha ‘waa ‘’tʋ̈ng kë- -nu ‘gü ?

=glüdë gbö ‘ö -kë ‘’wɔyi =kɔɔmɛ do ‘ka Adhabi Sauditö bha- -bha gɔziömɛ dhɛɛ’’ –yö kë -kpɔ, kö =ya –kwɛ 11 kë yëkësügü ‘’yanto –a –naa –dhɛ ‘’slʋ̈ʋ̈slʋ̈ʋ̈ -bha –sü ‘gü, kö =ya kë ‘’mɔɔmi =dede ‘ka. ‘Yö gɔziömɛ bha ‘ö- -yɔɔ bɔ: „ –Ka ka ‘’dhita, ‘yaa n’’piʋ̈ n’’tʋ -yö -da ‘wɔnbhagü ‘’iin ‘zü ‘a ‘’mɔɔsëë -dhiang bhan. Kö ‘a- -nu zëdhiang –nu –gɛndɔ kö ‘a- -nu müpë pö kö =wa ‘to wo doka, ‘kii ‘dho ‘dhang- bho- ‘’dhiʋ̈,,. ‘dhɛ ‘wo- dhɛɛ’’ –kë =dhɛ -mëwɔn ‘ö =mɔɔ- -bha ‘ö go –a ‘gü, ‘yö- pö -yö n’’piʋ̈ kö ‘a –dhɛga pëkëmɛgɔsü waa –bɔ yesu ‘kasü -ta kö ‘wɔnkëkɔ =plɛ bha –a ‘dhɛ -së ‘kö ‘a ma –tosɛa ‘sü- -kɔ -bha. –A zotadhe ‘dhɛ -së =në ma- ‘sü ,,.

=Klang ‘kpii- do ‘ö gun Al-Azhar Ezitö -sɛgü ‘ö gun- ‘’piʋ̈ =dhɛ ‘ö ö -bha ‘’mɔɔwo daan’’ –sëka kö ‘ö dɔ- pödhɛ ‘ka Adhabi sauditö. –Yö -gun ‘’mɔɔsëë =klang këmɛ ‘ka al-Riad. –A –bha =klang ‘gbɛ zuë -së ‘yaa gun –a ‘’piʋ̈, -a –gɛn –mü =dhɛ -yö -gun =dɛɛ ‘gü -dhiang zë sië ‘ö ö bo =pang ‘’klu –dasü ‘ka ‘ö zun ‘’kwi =pang –nu –dasü -bha. ‘Dhɛ -dɔ -gɔ -sü -kë ‘’gbɩɩ- kö- -bha =klang –nu –wo –gwë -zuö -sië- -bha =klang ‘kɔɔdhö, ‘yö go ‘kɔɔdhö -bɛng ‘ka, ‘yö dho ö -gɔ ‘kɔɔdhö -a –nu wɔdhɛ ‘ö gun =klangplöö bha- ‘gü ‘yö sa ‘ö -bha –Kwlana –ta, kö -yö ö -de zuë’’ bhɔ sië bha- =zɔng, ‘yö -ya –Kwlana –wopösübha ö -wota’’dhuʋ̈. ‘’Kɛɛ ‘yö daannu, yö, ‘yö- -gɛn pö =taama =dhɛ : „ =Dhɛ bha =në ‘a- ‘güma =dhɛ ‘sëëdhɛ -be ‘ö ya =në -kë ‘’kang ‘ka ma ‘sëëdhɛdɔsü -gɔ ‘yö ‘’mɔɔsëëbhomɛ =gban ‘’pɛpɛ -bha ‘sëëdɔsü waa- -nu wɔkɔ =gban –gɛn =gbloo. ,, ‘Yö -kwlana –sü, ‘yö- -pɛ zuëklʋbhɔdhe ‘ka ‘yö, =klanggɔmɛ -nu –bha ‘kɔ ‘’dhiang ‘dhö ‘yö ‘’wɔ -ya –a ‘gü.

‘yö =klanggɔmɛ -nu ‘wo ‘’kwɛɛ -bhanmüsü vima ‘wo- -woma kö -yö -Kwlana –wopö -sië ‘’gbɩɩ- ‘ka, ‘yoo –ziö =këng kö -wa –zogban. ‘yö- -nu ‘’yan –yö -da –Kwlana ‘gü kö -yö ‘’gʋ̈ sië kö ‘pë wo- kë ‘yaa ‘dhö. Mɛ =gban –wa ‘wɔndɔ =dhɛ ‘dhoogawɔn suu ‘dhɛ ‘kö bha –wa –mɛ -zë -dhɛ do bha- ‘gü, ‘’kɛɛ ‘yö =klanggɔmɛ bha ‘ö -da ö -degü, ‘yö dho -bɛng ‘ka ö -gɔ ‘kɔɔdhö, ‘yö ö -bha ‘wëëga waa- -bha ‘’tasübha ‘sëëdhɛ sü, ‘aa ‘yö -ya taisi ‘gü ‘yö- zëka ‘viɔnngsoo, kö -yö -dua mɛzëmɛ -nu –gɔ.

Mɛ =plɛ ‘wo bha waa –bɔ yesu ‘kamɛnu ‘wii zun wo ‘kwëë- do. ‘’Kɛɛ, ‘wɔn –dhɛ ‘kö ‘wo gun dɔ sië- ‘’yibhaa bha, –yö -Kwlana –bha –kë -bhaasü -sü bha- -zɔn ‘yö ‘’slë =mɔɔ- -bha ‘kö -wo dha ‘pö -Kwlana –bha ‘wɔndɔdhe bha- -gɔ. –Dhɔtrɔɔ =klangdhiʋ̈në -nu, -gwlüdë ‘dhu –nu, ‘’mɔɔsëë -gɔdhiʋ̈ -nu, ‘’kɛɛ ‘zü ‘sëëbhomɛ ‘’wɛɛwɛɛ -nu –wo –kpan ‘wɔn –nu ‘ö ‘waa =mɔɔsü ‘ka ‘’kwëë -a –nu –bha ‘yö ‘wo- -yɔ -nu =mɔɔ =dedewo, =ya ‘go mü ‘wɔnkëkɔ -dee –nu ‘wo ‘dho –a kë- ‘ka. Kwa –dho bhɛɛ’’ kö ‘’mɔɔsëëbhomɛ ‘dhɛ -nu zuë’’ =ya ‘to =taama bha ‘kwa –kpan –nu –bha, ‘dhɛ ‘wii –pö =kö mɛgɔɔbhomɛ -nu =kwɛɛ-. –A ‘bha mü ‘’mɔɔsëëbhomɛ 5% ‘’sima –nu =në -nu zuë’’ =nii ‘yaa –dasü ‘ka –ang –bha bhɛɛ’’ –kɔ -bha ‘yoo ‘’yanto –ni ‘gü kö -wo =yɔɔ- -nu –bha.

2.14.6 -- ‘’dhiʋ̈dhomɛ -nu ‘wo ‘’mɔɔsëëbhomɛ -nu =zinggü

-Yö -kë tele ‘gü ‘’tʋ̈ng do ‘ka, ‘yö ‘wo ‘’sinima këmɛ do dhɛɛ’’ kpɔ =dhɛ -yö -Zlan –mɛɛ =në- -dhɔkë. ‘Yö tobha ‘yö- -yɔɔbɔ ‘ö- pö. ,, Atanna –dhɔkëkɔsë ‘ö ‘’kpʋngtaa (-Kwlana l ‘Imrân 3:19 et 110; al-Fath 48:28; al-Saff 61:9, dho ‘’dhiʋ̈).

‘Yö ‘wo- dhɛɛ’’ –kë =dhɛ -yö ‘dhang Ala ‘’dhiʋ̈ ‘yö- -dhɔkë -ee ? ‘Yö- pö ,,-abin! –Zotandhe suu ‘kö bha –yö mɛ zii -nu ‘ö =wa yö ga ‘’sɔɔ =në- -nu –bha ‘ka, =ya ‘go mü ‘në -nu. ‘’kɛɛ yi –zë, ‘yö dho- ‘ka ‘’dhiʋ̈, =dhɛ yi ‘’yandhiʋ̈wlüümɛ =në- ‘ka,,. ‘Dhɛ dhɛɛ’’ ‘kpɔmɛ bha ‘ö- dhɛɛ’’ kpɔ ‘zü =dhɛ -gwlü =ya –ya ‘’mɔɔsɛ -bha kö -yö -kë -a ‘gü mü =dhɛ, ‘yö- -yɔɔbɔ: Ma =në ‘a dho kë mɛ -blɛɛsü ‘ka ‘yö ‘a buu sü kö ‘a ‘’mɔɔsɛ -takozë,,. –Yö ö -de –sü ‘’mɔɔsëëbhomɛ ‘ka yi =gban ‘ka, ‘’kɛɛ kö -a ‘’dhiʋ̈ -yö ‘dho –sü ‘ka, kö bhɛɛsü ‘yaa- ‘gü. ‘’mɔɔsëë ‘yii kë bhɛɛsü dosɛng ‘ka, mɛ wɔkɔ -mü, ‘’sɛ kɔɔsü waa –këkopiʋ̈kɔ -mü.

‘pödhɛ ‘wo- Tubɛnge –kë ‘’Lüma –sɛ ‘gü bha, -bhɔkwëë ‘kpii- -ta –dhiang ‘ö -gban ‘’mɔɔsëë waa –bɔ Yesu ‘kamɛ -nu –bha ‘wo gun- zë sië, ‘yö wlüünë do ‘ö go Tukö bha ‘ö -gban ‘’mɔɔsëë waa –bɔ Yesu ‘kamɛ -nu –bha bha- -gɔ ziaan- ‘’gbɩɩ- ‘ka ‘ö- pö -sɔbhɛɛ -bha =dhɛ, ‘’mɔɔsëë =në -tiaandhö, ‘ö -së, ‘ö- =bhlëë ‘dhö- -bha, ‘ö =dɛɛwɔn ‘ka ‘ö =ziö- ‘ka ‘pë dhiangzëmɛ ya yöö- pö ya- -ta. ‘Yö ‘wo- pö minë bha- -dhɛ -yö ö zuëpiʋ̈wɔn pö miklo ‘gü mɛ =gban wëëdhö. ‘’Siabha kö ‘wɔn ‘ö- ‘gü =ya zun ‘’kpɛng. ‘Yö dhiangzëmɛ -ya dhɛɛkpɔ =dhɛ: ,,‘Bha –Kwlana ‘’dhiʋ̈pʋ do ‘kii- -wopö -ee ?,, ,, -Abin,, ‘yö zaɔdhe –damɛ bha ‘ö- pödhʋ̈, -wɔnmɛkɔnsü ‘ka. ‘Dhɛ ‘wo- dhɛɛkë =dhɛ -yö -dho dodowo ‘’mɔɔsëëbhokɔ ‘gü -ee, ‘yö- pö ‘aa bhoo, kö ‘’mɔɔsëë -yö -ziö -Kwlana waa bhɛɛsü -ta ‘sa. ‘Nëglɔɔnnë bha –yö -kë ‘dhidhö -dhiang ‘ö -zuugü -zotandhe –tangga –ziaan ‘yaa- -gɔ =në- ‘ka, ‘’kɛɛ ‘yö ‘’mɔɔsëë ‘ö ‘pë ‘ö- ‘gü ‘yaa- dɔ =në gun- -ta –kozë sië.

Dhebë -nu –ga –dhɔtrɔɔ ‘ö go bɛnggalɛzö, ‘wo- Nisilinö -kë, ‘ö- pö =dhɛ -wo –Kwlana –bɛnzëkɔdee kë, ‘wɔn –nu ‘wo –gban dhebë -nu waa ‘në dhebë -nu ‘wo- sü dhe ‘ka bha- -wɔn –bha. –Yö kë -dua ‘Suɛdö ‘’gbɩɩdhɛ ‘ka, yö -mü =dhɛ kö ‘’sika =ya –da ‘’mɔɔsëë ‘gü gɔɔ- -nu ‘gü ‘ö go ‘mü dhebë bha =ya –Kwlana –wɔn –da ‘kömü ‘gü! ‘’Kɛɛ kö dhebë -naa –dhɔtrɔɔ bha –yö ö -desü ‘’mɔɔsëëbhodhe ‘ka, ‘’kɛɛ kö, -a -dhɛ -ziaan =ya =gwëë ‘ö =dhɛng –sü ‘ka, -a këyë ‘gü, -a –bha –zotan –Kwlana –dhɛ -sü ‘gü.

‘’Sɛ kɔɔ- -mɛ -nu ‘wo =dɛɛ waa- -naa =klang ‘’gblʋ̈gblʋ̈ -nu, ‘ö wo ‘’tʋ̈ng ‘gbɛdhɛ -kë ‘’sɛ =taama, ‘’mɔɔsëë -ya –nu –ga ‘’yan yaa ‘gü. –A pö -sü ‘ka -ang –bha =dhɛ -a –nu -bha –zuugü –tosɛa zu ‘yaa ‘dhö ‘yö- -nu –bha –zotandhe ‘ö Zlan Ala –dhɛ bha =ya kë ‘wɔngüfië ‘ka. Kö- -nu –kɔ -yö kë ‘kö =kwɛɛ- -ang wɔkɔ ‘gü, ‘yoo –wɩ -bha, ‘yö ‘wo ‘sëëbho ‘’kwëë ‘’dhɛɛdhö, ‘yo ‘wo ‘sung- ma ‘sung- ‘ma ‘’tʋ̈ng ‘gü, ‘yö ‘wo gbaɔdhe ‘wo- ( zakatö) –kë bha- -kë. ‘’Kɛɛ -a ‘dhɛ -wëësü, yö mü =dhɛ, -a –dhɛ -=ya =gwëë ‘ö =wa ö =taa zun ‘’mɔɔsëë -gɔ, ‘ö ‘wo- -dhɛ mɔɔ- sië, kö -wo ‘dho ‘’tʋngtadhɛ ‘bha ‘gü, -tosɛa këdhɛ ‘bha ‘gü. ‘’Mɔɔsëë ‘güwɔn –zuö -kɔkeetasü -gɛn –yö -go waa- wɔndɔmɛ -nu –bha –kpankëë -sü, yë ‘’gblʋ̈gblʋ̈ këmɛ -nu ‘wo ‘’sɛ ‘’wɛɛ -nu ‘wo ‘yën- -pö -zian waa ‘yën- -wo –zian ‘ka bha- ‘gü, ‘ö ‘wo- ‘suan bho- -nu ‘’piʋ̈, =dhɛ ‘’mɔɔsëë zian ‘gü, mɛ ‘bha –nu mü ‘ö- -nu –bha kpengdhö -dhɛ to mɛ ‘’yangü, ‘ö mɛ =gban ‘waa ,, mɛyankunmɛ,, ‘ka ‘’wɛɛwɛ.

‘’mɔɔsëëbhomɛ ‘ö -nu ‘’dhiʋ̈ =ya =dhɛng bha ‘waa ‘gbɛ, -a ‘bha mü -yö mɛ do ‘ka mɛ këndo =zinggü, -yö ‘gbɛ ‘nëbhawo ‘ö =ziö- ‘ka ‘’sɛ -nu ‘wo pë =mɔɔ mɛ =gban –dhɛ bha- ‘ka. =Ya kë mɛ -ya –nu -dɔmɛgbangɔmɛ -nu ‘wo Tuuki –nu ‘dhö ‘wo dɔ mɛ -nu –gɔ ‘sëëdhɛ ‘gü, Maadu waa ‘’mɔɔsëë -gɔ.

2.14.7 -- ‘’Zʋʋzë -nu ‘wo ‘’mɔɔsëëgü

‘Wɔn –nu ‘wo ‘’mɔɔsëëbhosü dɔ ‘’zaɔ -ang –de =zinggü, ‘ö -kë ‘wɔn ‘ka pëgɛngbanmɛ waa ‘’dhiʋ̈dhɛngmɛ do ‘ö -dingkpɔsüka –ang =zinggü, =yakë -yö zuëdhiʋ̈tɛɛ -da ‘bhanuwo, ‘yö zian ‘bha –nu =mɔɔ ‘’iin ‘wɔn kë -kɔ ‘bha –nu. –A zian ‘bha –nu –wo –slɔɔ ‘’zʋʋzë -nu ‘wo ‘’mɔɔ- ‘ka –a –nu ‘’piʋ̈ (=Ya kë -wa –nu –dhɛ: sufi waa –ang –bha tadhika). ‘Mɛ ‘wo bha –wo =taa –zun –sankësü ‘ka mufitisö -naa zagɔyɛ =klang zagɔyɛ -dhɛ ‘’gblʋ̈gblʋ̈ -nu –bha. ‘Mɛ ‘wo –bɔ -Zlansü ‘’wɛɛwɛ =në- =mɔɔ ‘’mɔɔsëëbhokɔgü, kö -wo wo –gɛn –nu wo –kɔ -nu ‘’zu ‘’gbɩɩdhɛ -ta waa bhɛɛsü ‘wo –ziö -wodogü dhɔɔdhɔɔdhö ‘waa pë ‘bha =slɔɔ kö -ya –nu ‘nii- waa- -nu –zuu -gɛn –gban. ‘Go mü -wo –kan ‘’mɔɔ- -sëë =dede –bha, -a –bha ‘tɔng waa- ‘wɔnkëkɔ =dede –bha, ‘yoo- ‘’piʋ̈ -wa –dee kë, ‘ö- -gɛn –yö -gban –Kwlana waa ‘sëëdhɛ ‘bha –nu –ta, bhɛɛkɔ waa ‘tɔn- ‘’iin –de –kë ‘’slʋ̈ʋ̈slʋ̈ʋ̈ -sü ‘’wɛɛ ‘bha.

-Wo sufisö waa- =keng –mɛ -nu –slɔɔ, tadhikasö, -nu –slɔɔ Madhɔkö -sɛ waa Sudan –sɛ -nu ‘gü, ‘ö =ziö Tuuki waa Pakisitan –nu –ta. –zianwo Sinö waa Ɛndonezi, ‘’mɔɔsëë ‘gü -gwlüsü ‘ka ‘ö- -kɔ ‘’pɛɛn do –kë ‘’mɔɔzë -nu ‘ka ‘yö- mɛ ‘bha –kë ’pö ‘pë ‘dhɛ ‘dhö -a =bhlëëyamɛ -nu ‘ka. ‘Dhɛ Madhɔkö, -wo –kpan ‘’trʋʋkpa –nu –bha –dhɛgban ‘gü kö ‘’yɔɔ ‘’puu –ya –nu –bha, kö -dhɔkëpë -nu ‘wo- ‘tɔbhɔ -ya –nu –bha. –A ‘bha –nu mü ‘yö dhebë -nu ‘ö ‘në ‘yaa- -nu –gɔ ‘wo =yɔɔ ‘’zʋʋzë ‘’slʋ̈ʋ̈slʋ̈ʋ̈ -nu bun ‘’sɔɔ, kë ‘’dhʋ̈ kö -wo ‘në =slɔɔ. Sudan –sɛ ‘gü, ‘’Mɔɔ- -yadetasü -nu ‘wo –wlö, ‘wo -bɛngsü, ‘wo –glüüglüü -kë =bobi ‘gü, kö -wo wo- zuëniida waa –zuugüwɔn –zɔn Ala –dhɛ.

Ezitö -sɛ ‘gü, sufi –nu, ‘wo dɔ =gɛɛn ‘’iin ‘wo =klëën, ‘yö ‘wo –ziö Ala ‘tɔ ‘gü -dhɔkɔdhɔkɔdhö, ‘’iin ‘zü -a –bhɔkatɔ: „huwa, huwa, huwa ... “ (-A ‘klɔɔ- -mü „Bhi, Bhi, Bhi, ...“) ‘wo dho- ‘ka ‘’dhʋ̈ ‘ö- mɛ do –yö -pö -a –nu kpö ‘gü =ziisü ‘ka kö -yö -wo –dɛɛ pö sië. –A ‘dhɛ Tuuki, ‘yö mɛ duɛ’’ ‘wo bha- mɛ do –ya pö: ,,-wo yi –daan ‘’yina –nu –dhɛsü kö ‘yii- -nu kë yii- bɔmɛ ‘ka bha- ‘ka,, ‘yö ‘në dhebë do –ya pö, ‘ö gun ‘dɛdɛ ‘ka, ‘yö ‘’yua ‘’gbɩɩ- -ya -pö -ta; ‘yö- dë -yö dho- ‘ka sufi –gɔmɛ do ‘’piʋ̈, ‘yö- dha –zuu –bha ‘gügbɩɩdhɛ -kɔ ‘ka. ‘ö sü yi bha- -bha, Sɔtran –yö -wo –a –dhɛ ‘’maadhɔɔyi =gban ‘ka, kö -ya zuëmuubho.

Pakisitan –de ‘pö, -a mɛ kpö ‘bha –nu –wa –daan kö pë -yȍ -da –nu –ta. Kö ‘mɛ ‘wo ‘’dhʋ̈ bha –a mɛ do –yö ‘’wɩ Yesu –wɔn –bha, -a dë, kë ‘’dhʋ̈ kö -yö ‘ö gbö, ‘ö- ‘’dhiʋ̈ ,,=ya =dhɛng,, bha- zuë’’ slëë -deewo, ‘yö modha do –dhɛ (=klanggɔmɛ ‘kpii- do ‘ö -mislikɔgü -a –dhɛ). ‘yö ‘mɛ bha ‘ö- pö =dhɛ -a gbö bha –zuu yaa do ‘bha =ya –da –a ‘gü; ‘yö- dë -yö ‘’yanto –Kwlana –bha –mɛ -ya –a –gɔdhiʋ̈, -a –gɛn –mü =dhɛ ‘wɔn suu bha ‘yii kë -a –bha ‘kɔdhigü do.
Ɛndonezi –zë, ɛndu –këmɛ zii do –yö kë ‘’mɔɔsëëbhomɛ -naa ‘’zʋʋzë -nu –zaɔ, kë ‘’dhʋ̈ kö, -a –nu –bha zuëniida kë ‘’tʋ̈ng ‘gü, -a –kɔlookota ‘bha –nu –wo ‘’plüün –da wo ‘ko –nu –ta ‘ö -dhɛ bha- ‘gü, zangta =ni, ‘ö ‘’yina yaa –nu =pö wo ‘ko -ta: ‘yö ‘wo =piöga –nu, ‘’pɔngtiga –nu, kulang kpö -nu =mëng. ‘Yö dhebë -nu –wo -wɩ =dhɛ gɔɔ- -nu ‘dhö ‘yö gɔɔn- -nu depö ‘wo wɩ =dhɛ dhebë ‘dhö.

Sufi –nu ‘’tʋ̈ng –ya ‘gü =dhɛ Ala –yö nu kö -yö -tosɛa kë- -nu ‘gü. ‘Yö- mɛ ‘bha –nu –a –bha –këdhösü ‘gü. –A mɛ ‘bha –nu –wo wo ‘gü siö, kö -wo –da wo –degü kö waa Ala –wo kë do. ‘Yö- mɛ ‘bha –nu ‘wo ‘’tʋ̈ng –kë ‘gü =dhɛ wo –dho –da –Zlan –bha ‘’kië -nu waa –zuu yaa –nu ‘godhɛ -bha, -bɔ ,,Ala,, –tasü ‘gü, ‘yö- -nu –zo –yö bhɔ =dhɛ -wo wo –de –da sië ‘’dhʋ̈ng yaa ‘’dhiʋ̈ =geebë -dhɔkësü ‘ka. –Yö kë ‘ö- wo =dhɛ Ala –yö ö -dapë -nu ‘ka =gblɛɛn =aa, ‘yaa

–wɔnmɛkɔnwɔn ‘ka kö ‘’mɔɔsëëbhomɛ =bhlëësü -nu –wa =dhɛ =mɔɔ kö -wo ‘dho ‘dhɛ bha- ‘gü -bhɛɛ naanaasü -sü ‘ka. –A ‘dhɛ -wëësü yö -mü =dhɛ -zuu yaa –nu bha ‘yö ‘wo—nu pa –ang ‘güdhɛ -nu –kë ‘’fiësü bha- ‘gü. Sufö -nu –wo –da sië- ‘gü -kpɛɛwo. ‘’Sɛ ‘bha –nu ‘gü, -ang –lookotasü -mɔɔ 10 waa 20 % ‘’sima –bha ‘’mɔɔsɛ -todhʋ̈sü kpö ‘gü.

=Klanggɔmɛ -nu ‘wo –Zlankɔdhi ‘wo- katodhikö -kë bha –a –nu ‘’tʋ̈ng –ya ‘gü =dhɛ ‘sufö -nu ‘wo ‘’mɔɔ- ‘ka bha –wo –dho kë -bɔtamɛ -nu ‘ka kö -wo ‘’wɩ Yesu –wɔn –bha. –Ang –zo –yö -bhɔ =dhɛ ‘’zʋʋzë -nu bha –wo wo –desü -së -ang =degü ‘ö- -nu –mawɔn ‘yaa –gowɔnyaagüsü -bha. Atanna gbö -bha –ga ‘’dhübhasü bha –ya –nu ‘gü ‘’wlaawɔn ‘ka, -a –wɔn ‘gü ‘waa =yɔɔn dhasü ‘ka klöö, ‘’kɛɛ kö -ya –nu –bhaa ‘ka.

2.14.8 -- ‘’Mɔɔsëë -gɔyadhɔmɛ -nu

-Wo –mɔɔ -bha ‘wo sufisö -nu –ga =dhɛ -maa ‘’puu ‘dhö ‘’mɔɔ- ‘dhɛ ‘wɔn =ya =siö- -nu –dhɛ bha- -nu kpö ‘gü, ‘’kɛɛ kö ‘wɔyaakëmɛ -wo wo –bha kë sië. ‘Mɛ ‘wo ‘’dhʋ̈ bha –wa –pö: ,,Bhɛɛsü ‘’pɛpɛ, ‘sungmasü -nu, -da –degüsü suu ‘’pɛpɛ ‘bha –yedhiʋ̈bhlɔɔ ‘bhaa ‘dhö. ‘Pë- -dhɛ ‘dhö- -bha ‘kwa- kë yö -mü kwa wlüüsü ‘ka. –A -dhɛa –bha kö ‘kwa kwa –bha –tosɛa nu kö kwa =yɔɔn yö =wɛng –zianwo kö -yö ‘’mɔɔsɛ ‘’zü -toagbɩɩkasü ‘lëë- -gɔ, ‘’gbɩɩdhɛ ‘ka, ‘wɔndɔ ‘’zaɔsü ‘ö ‘’mɔɔsɛ ‘gü bha- ‘ka.,,

-Kɔlookota ‘wo- ,, ‘’dheebhangdhɛ,, -yamɛ Asanö al-Bana kë- -pö -nu –dhɛ =dhɛ bhɛɛsü waa gbaɔdhe ‘wii ‘dho =mɔɔ- -bha ‘wo dho ‘’mɔɔsëë ‘ka –toagbɩɩkasü -bha. ‘’Mɔɔsëëbhomɛ =dede –zë -a dhɛa –bha kö -yö ‘to ‘’gbɩɩ- ‘ka zuëdhiʋ̈dhɛ -ta kö -wo ‘’mɔɔsëë ‘yaɔ -nu =gban zë. –Kwlana ‘gü, mɛ këngdo ‘bha –nu –wa –pö ‘’mɔɔsëëbhomɛ -nu =dhɛ -wo wo –de nu, dedhosiasü ‘ö -zotandhe ‘gü -a ‘ka, -gwlü =bhlëësü bha- ‘ka.

-Kɔlookota ‘wo- ,, ‘’dheebhangdhɛ,, , =dhɛ ‘wo ‘’klʋbhɔdhe –wɔ -nu –ta Ezitö, ‘dhɛ -kë ‘’dhʋ̈ ‘yö ‘wo wo kpö -kë 50 ‘’sima ‘ka ‘yoo –ya ‘wɔnyaakësü -yan –ta. –gɔtamɛ ‘kpii-, Komeini, ‘ö go ‘sitö, ‘ö -gwlü ‘’slʋ̈ʋ̈slʋ̈ʋ̈ ‘wo- (Diaadö) =kë bha- -da, kë ‘’dhʋ̈ kö ‘’kpʋngtaadhɛ dɔ yokoodhö, ‘yoo mɛzë ‘’sɔdha bɔ ‘’sɛ =gban ‘gü =dhɛ -kɔ ‘ö gun- ‘ka, ,,asisüsinö,, (mɛzëmɛ) ‘dhö ‘’tʋ̈ng ‘bha =në- ‘dhö.

Ɛsibodha –nu, amasü -nu, Al Diadö waa mɛ kpö ‘bha –nu ‘wo wo –dedaan kö -wo ‘’kan mɛ -nu ‘gü -wa -nu zë. –Kwlana –ya –pö -dewɔndhiʋ̈ ‘ka =dhɛ wo –mü - ‘ö- -nu zuëga –bha ‘ö -zotan –Kwlana –dhɛsü ‘dhö -bɛnzësü ‘ka mü - wo =në Zlan Ala ‘ö dho- -nu gba faan ‘ka, kö -wo –gwlügɔn sië (-Kwlana al-Mujâdala 58:22).‘Ö bha, ‘’dhiyanwo dosɛng ‘ö -Kwlana ‘gü =dhɛ ‘’mɔɔsë -nu faan –dho dɔ Zlan Ala –bha -zuu –kɔ ‘ka ‘yö bha. ‘Mɛ ‘wo wo –de dɔ ga ‘’dhiʋ̈ wo –zë dhanggü -pö ‘’dhiʋ̈ -yö ‘’pʋ -sü ‘ka- -nu –gɔ vɛɛdhö do. (-Kwlana al-Baqara 2:154; l ‘Imrân 3:157-158, 161, 171, 193-195; al-Nisâ’ 4:74; Muhammad 47:4-6, waa-‘bha -nu). –A –dhɛ ‘aa- -bha kö mɛ zë ‘’sɔdha –nu bha –wa –nu –dhɛ ‘wɔnyaakëmɛ -nu, -a –gɛn –mü =dhɛ -wo wo –desü mɛdhamɛ -nu ‘ka, yö -mü =dhɛ -wo wo –bha –tosɛa –nu kö ‘’mɔɔsëë -yö ‘to –a ‘’gbɩɩ- ‘ka. –Wa –nu –daan =dhɛ ‘wii kë mɛzëmɛ ‘ka ‘’kɛɛ Zlan Ala yöö =dede =në ‘ö bɔ- -nu –ta ‘yö ‘mɛ ‘wo –kë ‘’mɔɔsëë ‘yaɔ- -nu ‘ka bha- -nu bho ‘’sɛ -bha (-Kwlana al-Anfâl 8:17).

-Yö -kë ‘wɔntaɔngpömɛ -nu waa –numɛdhɛmɛ -nu ‘gü =dhɛ -kluuwɔnbhamɛ -nu waa –de –ke ‘’saakamɛ -nu ‘gü =dhɛ ‘mɛ ‘wo bhɔ sië bha mɛ kpö ‘dede =mü ‘’mɔɔ- -nu kpö ‘gü. –wo ‘’kpëng- =në- -kë wo –degɔ, -a –gɛn –mü =dhɛ mɛ ‘’pɛpɛ ‘wo –Kwlanawo =gblëë -ya =në ‘pë Ala –ya pö ‘wo- ‘güwɔn –kë, pë ‘dhɛ yaa –kë ‘gü kö ‘yö bha (-Kwlana al-Baqara 2:191-193; al-Anfâl 8:39; al-Tawba 9:11, dho ‘’dhiʋ̈). ‘Ö go ‘mü, ‘’mɔɔsëëbhomɛ ‘’pɛpɛ, ‘ö- -nu –bha –zotadhe –kë mɛtakunsü ‘ka waa –kluuwɔnbhasü ‘ka, -Kwlana ‘gü, -wo ‘sü –sü ‘ka =dhɛ ‘’dhiʋ̈fiëmɛ waa –da mɛwlöömɛ -nu ‘dhö! ‘’Mɔɔsëëbhomɛ -nu ‘wo- pëgɛngbanmɛ -nu bha, flëëbhodhe –dasü ‘kö waa ‘mɛ ‘waa ‘’mɔɔsëëbho –nu =zinggüsü -sü -zë këwɔn ‘yaa –mü, ‘’tʋ̈ng ‘’pɛpɛ ‘wo –da ‘ka- -nu =zinggü bha, kö =naɔ yaa- -nu –gɔ ‘’iin kö ‘’tʋ̈ng =ya kë ‘’gbɩɩ =wɛ.

‘Wɔn ‘ö -kë -kwɛ 50 =zinggü ‘’tʋ̈ngtotaamasü ya- ‘gü Izraɛdhö waa- -züzüdhɛ -nu ‘gü, -gwlü ‘ö ‘’mɔɔ- -nu ‘wo- -gwlü ‘’slʋ̈ʋ̈slʋ̈ʋ̈ -kë bha- ‘tɔ ‘gü, -dho ‘sëëdhɛ ‘gbɛ pa- : ‘Viɔng wɔbhosü, buu kpö ‘ö pëën –a ‘wüsü ‘ö otɛdhö -kɔ ‘güsü -nu, mɛzë ‘’sɔdha –nu –bha buu -gɔ wüsü -nu, mɛ ‘vee- ziösü -nu waa –gwlü -nu ‘ö =wa dɔ kankandhö… Kö suisö -naa mɛzëmɛ do –yo ga –gwlüdë -nu bunbho –dhɛ Lukisɔɔ, kö -a =gee -yö kë ‘’kluklubhosü ‘ka, kö -yö kë ‘mɛ gun –wɔ sië dhebë -nu ‘’piʋ̈ ‘’gbɩɩdhɛ ‘ka –a ‘ka, ‘yö mɛdhamɛ -nu ‘wo –gbla =dhɛ: „Alau akubadhuu,, (Ala =na ‘ö ‘pii-)! ‘’Gblakɔ suu bha –yö -kë Ɛndonezi, kö mɛgüseemɛ -nu =wa –bɔ Yesu ‘kamɛ -naa –Zlankɔ ‘ö =mɔɔ 700 ‘’sima –bha –a –pia ‘yoo –wɔ Sinua ‘nëdhiëng –nu ‘’piʋ̈ ‘’gbɩɩdhɛ ‘ka. ‘’Sɛkpö ‘ö ‘’yi =zinggü ‘wo- Mɛngdanao, Fidhipinö, -bɔ Yesu ‘kamɛ ‘wo =mɔɔ 50.000 ‘’sima –bha –wo kë -ga –gwlü ‘ö =kë ‘’mɔɔsëëbhomɛ -bho ‘’gangüsü ‘’tʋ̈ng ‘gü. Mɛ -naa ‘ö ‘’dhʋ̈ bha –wo kë -ga Nizedia ‘’pɛɛn ‘bha ‘gü, -a –gɛ -mü =dhɛ ‘mɛ ‘wo bha ‘wii wɩ- -bha kö -wo –gɔ ‘dho ‘’sia- -a –naa ‘’mɔɔsëë ‘taɔng- sadhia –dhɛ.

‘’Mɔɔ- -nu ‘wo =mɔɔ 35.000 ‘ö ‘wo- ‘wɔngɛngbanmɛ waa mɛ kpö ‘bha –nu –wo –de –dhɛ -mɔɔ Alömayö - -ang ‘gbɛdhɛ =dede, ‘wo dho Elɔpö -sɛ -nu ‘gü - -a –gɛn –mü =dhɛ -a –nu –bha ‘’mɔɔ ‘’sɛ -ya –nu mɔɔ sië. ‘Mɛ ‘’yantomɛamɛ -nu ka bha –wo –kë -ang –maakësü ‘gü -kpɛɛwo. Pëgüseesü, yö =në- suu ‘dhö -kë troo ‘kpii- ‘ö -kë 1972 ‘ka Munisö, -yö mɛ -tamuubho. –Kwlana ‘gü, Ala –ya –pö -to –a ‘’piʋ̈mɛ -nu –dhɛ -wo ‘kozë ‘’mɔɔsëë ‘yaɔ- -nu ‘ka (-Kwlana al-Baqara 2:191-193; al-Nisâ’ 4:89, 91; al-Anfâl 8:39; al-Tawba 9:5, -wo ‘gbɛ). ‘Zufö -nu waa –bɔ Yesu ‘kamɛ -nu ‘ö -gban –nu –bha kpɛngdhö -Kwlana –gɔ 9 –naa ‘wo- -gowɔyaagüsü -kë bha- ‘gü (-Kwlana al-Tawba 9:29-30) –a –gɛn –mü =dhɛ ‘waa ‘dhang bho –Zlan =dede ‘’dhiʋ̈, waa ‘tɔng- ‘wo- sadhia –kë bha- =bhlëë -ya ‘yö ‘waa bhɛɛ’’ –kɔ -tiaandhö ‘gü. Pëgüsee –zotadhe –yö ‘’mɔɔsëë -gɛngbanta ‘ka.

2.15 -- To make a long story short

‘Mɛ ‘ö- ‘’piʋ̈ =dhɛ ‘ö ‘wɔn –taɔngsë pö ‘’mɔɔsëëbhomɛ -nu –dhɛ bha- -dhɛa –bha kö -yö bhiëga ‘ö -kë zadɔmɛbhasü ‘ka =dhɛ ‘’mɔɔsëëbhomɛ =gban këkɔ -yö do bha- ‘’kan ö -bha! ‘Mɛ ‘kö- ‘’piʋ̈ =dhɛ ‘ö ‘wɔnsë kë- -nu –dhɛ -yö ö ‘’tʋto –ang –wo –bha, -ya –nu –gɛngodhɛ dhɛɛkpɔ waa- -nu –zotagüwɔn ‘ö ‘’sɛkɔɔsü ‘gü, -ang –bha bhɛɛsü waa –dhɛkpaɔdhia ‘gü ?

Mɛ ‘kö =kpaɔdhɛ suu bha ‘yaa –gɔ -yö bhɛɛ’’ kö Dëmɛ Yesu –yö ‘’dhiʋ̈sü -a ‘ka, kö -yö ‘’yankpan ‘’mɔɔsëëbhomɛ ‘ö- -nu zuë ‘dhö baa- -sü ‘ka –zuu ‘’slʋ̈ʋ̈slʋ̈ʋ̈ -kɔ ‘ka bha- -nu –bha. –Dhɔ =në ‘mɛ =gban zëdhiang –gɛngodhɛ ‘ka yi ‘’pɛpɛ =gban ‘ka. Mɛ ‘ö ‘’dhiʋ̈sü -dhɛang ‘ö ‘’sɛ ‘’wɛɛ ‘gü -a ‘ka kö -wo wo –gɔwɔn ‘’yangan bha =në -kë ‘yö ‘mɛ ‘wo bha- -nu –gɔwɔn ‘güma ‘yö -bɔ Yesu ‘kamɛ -nu –gɔwɔn ‘güma ‘pö.

-A –dhɛ ‘yaa- -bha kö ‘kwa ‘’suʋ̈ ‘’mɔɔsëë ‘gü -zuu –gɔ, -a –gɛn –mü =dhɛ Yesus –bha ‘dhuëë -yö -ziö Maadu –bha ‘’dhangga –ta. ,, ‘Mɛ ka ‘gü -yö ‘kpii- ‘ö =ziö- ‘ka ‘mɛ ‘’kpʋngtaa bha- -ta,, . (1 Zan 4:4) ‘’Kɛɛ ‘yaa- ‘’piʋ̈ =dhɛ =bɛndhiʋ̈ -dhiang –yö -da waa ‘’mɔɔsëëbhomɛ -nu =zinggü, kö ‘yii ö =de baa-. –Kɔlookota ‘gbɛ -wa ‘’piʋ̈ =dhɛ ‘wo mɛ -takun ‘sëëdhɛ -nu waa dhiang –zë mɛ ‘gbɛdhɛ -sü ‘ka yë bha- kësü ‘gü.

‘’Mɔɔsëë kpöta ‘dhɛ ‘ö ‘dhö, ‘wɔn –yɔɔ ‘dhɛ =mɔɔ- -nu –bha –yö -dhö. –Nëngkwëë zii waa- -dee, ‘ö- -nu –gɛngodhɛ -kë =dhɛ -dhɛngdhö, -Kwlana –depö, ‘’iin ‘zi –tomɛyaanwɔn –nu bha –wo –dho =mɔɔ- -bha ‘wo ‘’kwɛɛpʋ -tosɛa ‘ö ‘yaa yën- -gɔ mɛ ‘bha –nu -dhɛ vɛɛdhö, -a ‘’tʋ̈ng =dede ‘’iin –a =dhɛ ‘ö -Zlan –ya –zɔn –a ‘gü. –Zlan –mɔɔ -bha ‘ö ‘’mɔɔsëëbhomɛ zuë’’ ‘’kwɛɛ -pʋ kö -yö dɔ- ‘’dhi –a ‘’tʋ̈ng ‘gü -zuu ‘’slʋ̈ʋ̈slʋ̈ʋ̈ -bha ‘’dhiʋ̈sü mɛ ‘ka –sü gü.

2.16 -- DHƐƐKPƆ -NU

-A wopömɛ -nu!

=Ya kë =dhɛ ‘ka ‘sëëdhɛ -be ya- daan’’ =dedewo, ka –dho =mɔɔ- -bha ‘ka dhɛɛkpɔ -nu ya- -nu –yɔɔbɔ -bhaasü ‘ka. Mɛ ‘’ʋʋ mɛ ‘ö dhɛɛkpɔ -nu ya- 90% -yɔɔbɔ ‘sëëdhɛbe ‘’sueisiö ya- ‘gü, -dho =mɔɔ- -bha ‘ö- =trɔɔn ‘’sëëdhɛ ‘ö:

DAANPË
Pë =bhlëësü ‘wo dho =mɔɔ -bha ‘wo bɔ- -ta ‘wo Klisi –wɔn -dhiang zë- ‘ka ‘’mɔɔsëëbhomɛ -nu –dhɛ

-Yö =dhɛ faandɔwo ‘ö dho Yesu –bha bɔmɛ -nu ‘wo dho kë ‘diaa’’ –nu ‘’piʋ̈

  1. Bhɛɛ’’ –kɔ -yaaga –mɛɛ =në ‘wo –pɛn =dedewo ‘yo- -nu –kɔgblʋʋ bho ‘’mɔɔsëë ‘gü ?
  2. H‘Zufö -nu waa –bɔ Yesu ‘kamɛ -nu ‘wo –yasü ‘ka Penɛnsulö Adhabö, Yemɛnö kpɛnggdhö bha –ang =zinggüdhɛ -gun mü =dhɛ ?
  3. ‘’Dhiyanwo ‘ö -kë ,, ‘sëëdhɛ -be –mɛ,, -Kwlana ‘gü bha, -a ‘klɔɔ- -yö Maadu –gɔ mü =dhɛ ?
  4. ‘De Maadu –ya dɔ =dhɛ ‘’mɔɔsëëbhomɛ -blɛɛsü ‘dhö ?
  5. ‘Më -kë ‘yö Maadu –yö Moizë sü ‘wɔnsɔɔn ‘ka ‘yö ‘yii Klisi ‘ö =zɔngsü, Madhi gbö -zë ‘sü ?
  6. ‘Më -kë ‘yö Maadu –yö Zufö -nu sü =dhɛ ‘’mɔɔsëëbhomɛ ‘yaɔ -nu =dede =në- ‘dhö ?
  7. Bhɛɛsü ‘ö Yesu –dhɛ -a –kɔ ‘’gblʋ̈ʋ̈ -yaaga ‘wo ‘’kpʋngtaa bha –a –mɛɛ =në dɔ ‘’mɔɔsëë -bha –dhodhiʋ̈ -sü -gɔ ?
  8. Pë ‘’blɛɛn- suu –mɛɛ =në -Zlankɔdhi ‘wo- Ɔtodɔsö -kë bha gun- -ya sië ‘ö zuë ‘’piʋ̈ ‘’mɔɔsëëbhomɛ -nu –bha ‘yö ‘më -kë ‘yö ‘wo =mɔɔ- -bha ‘wo- -nu –dhɛ -Zlankɔdhi ‘ö saan’’ sië -kwɛ 1370 ‘’piʋ ?
  9. ‘Më -kë ‘yö ‘’mɔɔsëëbhomɛ ‘gbɛ ‘wo –Zlankɔdhi ‘wo- katodhikö -wa –dhɛ pëtakɔɔmɛ -nu ? ka –dho kë -kɔkɔdhɛ / ü -dho –a ‘gü pö mü =dhɛ ‘wɔn –dhɛ -nu ‘ö =wa ziö -dɔ -a –ta –sü ‘ka ?
  10. ‘Më -kë ‘yö -Zlankɔdhi ‘wo- plotɛsitan –kë bha ‘waa =mɔɔ- -bha tongtongdhö kö -wo ‘’mɔɔsëëbhomɛ -tamuuzianbho ?
  11. -Zlankɔdhi =dhɛ ‘ö -bɔ Yesu ‘kamɛ ‘ka =në ‘ö ‘’kpʋngtaa =dɛɛ ‘yö -ang =gban –wo –yö -më =në- ‘gü do ?
  12. -Më =në ‘’mɔɔsëëbhomɛ ‘’pɛpɛ ‘wö bɔ Yesu ‘ka –a –zɔ ?
  13. Dë -nu =në ‘wo- -dhɛ Sunitö ‘yö -wo =dhɛ ‘’mɔɔsëëbhomɛ kpö ‘gü / -wo ‘mɛ =dhɛ sima ka ‘’mɔɔ- -nu kpö ‘gü?
  14. De –nu ‘wo- Siitö -kë ‘yö mɛ =dhɛ =në ‘wo- -nu wɔkɔ ‘’gblʋʋ bho ?
  15. ’Mɔɔsëë -bha –pɛnsü -yaaga -naa bha –a zu –yö -dɔ -më ‘’tʋ̈ng ‘gü ? ‘yö- de =në gun –a -dhɛ ‘’dhiʋ̈ ‘yö- -a –gɛn –gun –më ‘ka?
  16. ‘Më -kë ‘yö ‘’mɔɔsëëbhomɛ ‘dhɛ ‘ö ‘dhö ‘ö go mɛ -kpɛɛ -nu ‘’pilʋ̈ ? ‘yö kwa –dho –mɔɔ -bha ‘kwa- -nu –zotadhe, -ang –bha –zotandhe waa- -nu këwɔn –nu ‘güma mü =dhɛ ?
  17. ‘’Mɔɔsëëbhomɛ -nu ‘wo –gɛn –gban ‘wɔn zii –ta, waa ‘wɔngɛngbanmɛ -nu bha –a –nu –naa –yö =dhɛ ‘’mɔɔsëëbhomɛ kpö ‘gü / ‘yö ‘’mɔɔsëëbhomɛ =dhɛ =në ‘wo –ziö -nu –bha ‘wɔnkëkɔ =kee- ?
  18. ‘’Mɔɔsëëbhomɛ -nu ‘wo –gɛn –gban ‘wɔn zii –ta, waa ‘wɔngɛngbanmɛ -nu bha kwa –dho =yɔɔ- -nu –bha mü =dhɛ ?
  19. ‘’Mɔɔsëëbhomɛ ‘ö -pʋtaasü -zotadhe ‘dhö- -nu gɔ -wo =dhɛ ‘yö ‘mɛ ‘wo =ziö -tosɛa kë -kɔ suu bha –wo =dhɛ ?
  20. ‘Më -kë ‘yö ‘’dhinaa –nu ‘’iin gwlü -nu ‘wo –da –nu ‘wo ‘wɔgɛngbanmɛ -nu waa ‘’sɛkɔɔnmɛ -nu ‘wo ‘’mɔɔsëëbhomɛ ‘wo –pʋtaamɛ ‘ka- -nu =zinngü ?
  21. Yë -kë Yesu –dhɛmɛ -dho –sɔbhɛɛc’sü -kɔkɔdhɛ kö =ya- dɔ =dhɛ ‘’mɔɔsëëbhomɛ ‘kpiidhɛ -wo dhebë ‘ka ? ‘De –nu ‘wo dho =yɔɔ -nu ‘ka klöö / -ya –nu =slɔɔ ?
  22. -Më -wɔn =në dhebë -nu ‘wo ‘’mɔɔsëëbho ‘wo dho =mɔɔ- -bha ‘wo dɔ- -gɔ ?
  23. -Më =ne yëkë Yesu –dhɛmɛ dho =mɔɔ- -bha kö -ya bho ‘’gblʋʋ -a ‘wɔndɔsü ‘ka =dhɛ ‘’mɔɔsëëbhomɛ ‘’pɛɛndo ‘ö- -nu –kwɛ ‘dhö 18 ‘’iin 16 –zian –bha =në ‘wo ‘’mɔɔsɛ ‘gü ?
  24. Kwa –kɔ -dho –mɔɔ ‘’wlüünë ‘’iin ‘në ‘’gbɔng –nu –bha ‘’mɔɔ- -sɛ ‘gü -ee ?
  25. ‘’Mɔɔsëëbhomɛ =gaɔ 5 ‘’sima zuëë wëgü -siösü bha ‘ö- -nu –bha bhɛɛ’’ –kɔ -bha bha –yö kwa ‘gü mü =dhɛ ? –Më -ziaan =në- -nu wë ‘gü -siö ? Kwa –dho –nu –slɔɔ Dëmɛ -bhaa ‘ka mü =dhɛ ?
  26. ‘Më -kë ‘yö mɛ ‘bha –nu ’wo –kë ‘’dhiʋ̈dhiɔngmɛ ‘ka ‘’kɛɛ ‘yö ‘wo wo –desü ‘’mɔɔsëëbhomɛ ‘ka ? ‘’Mɔɔsëë -yö -ziö bhɛɛsü -ta –ee ?
  27. ‘Më -kë ‘yö ‘’mɔɔsëëbhomɛ =gaɔ 10 ‘ö zun 20 –bha ‘wo –kë ‘’zʋʋzë -nu ‘ka (sufi)? –Naa –mɛɛ =në waa ‘’mɔɔsëëbhomɛ -nu –kpɛa =zinggü ? –Më =në ‘wo- ‘’piʋ̈ ‘wo- -gɛngban ?
  28. -Më -wɔn –tiaandhö =në ‘’zʋʋdhɛ ‘gü ‘’mɔɔsëë ‘’gblʋʋ ‘’piʋ̈ ‘yö -mëwɔn –tiaandhö =në ‘’mɔɔsëë -ya yö- ‘gü ? –Më ‘pö -kë ‘yö ‘waa ‘dhang- bho Yesu –wɔn ‘’dhiʋ̈ ?
  29. ‘Më -kë ‘yö mɛzëmɛ -nu ‘wo ‘’mɔɔsɛgü ‘wo wo –de –dhɛ ,, mɛdhamɛ,, ? –Yö -kë mü =dhɛ ‘yö ‘wo- pö =dhɛ ‘’mɔɔsëëbhomɛ kpɛngdhö -mü -nu ‘ka ?
  30. -Më ‘pö- -nu ‘’tʋng ‘dhö- ‘gü ,, mɛdhamɛ -nu bha,, ‘yoo –wɩ -bha kö -wo ga suu bha- wo / -de zësü ?
  31. ‘Sëëdhɛ ya- -bɛnzë -gɛn –mü -më ‘ka?
  32. -Më -kë ‘yö -dho ‘’mɔɔsëëbhomɛ -nu ‘’piʋ̈ -sü bha –a ‘gü ‘’suʋ̈ ‘yii ‘dho kwa kë ?
  33. W‘Wɔn –gɔ ‘’sɔɔdhu =bhlëësü -nu –mɛɛ =në dho ‘wɔn –yɔɔ nu kwa –dhɛ kö kwaa ‘’mɔɔsëëbhomɛ -nu kwa ‘’dɔɔ dɔ sië ?

-Kɔ -da troo ya- ‘gümɛ ‘’pɛpɛ -dho =mɔɔ- -bha ‘flëëbhodhegü kö ‘sëëdhɛ ya- suu ‘’ʋʋ suu ‘ö -da –mɛ =kwɛɛ- -ya –dhɛ ‘mɛ ‘dhɛ ‘ö ‘dhang bho- ‘’dhiʋ̈ -a gɔ kö këdhʋ̈ kö -yö dhɛɛ’’ -nu ‘wo ‘sëëdhɛ ya- ‘gü -a –yɔɔ bɔ. yi ‘’yan –yö kaa =dhɛdhɛ -yɔɔ -nu –gɔ ‘sëëdhɛ -bɛnzësü ‘ka ‘’iin ‘zü Email –nu ‘ka. Yi –bhɛɛ Yesu –dhɛ ka –wɔn ‘gü, Dëmɛ ‘ö ‘’bhɩɩ- kö -yö -dhɛpʋ ka –ta, -yöka bɔ, -yö ‘’dhiʋ̈sü ka ‘ka, ka faan dɔ, -yö ka –maakë yi =gban ‘ka ka –bha –tosɛa kë -sü ‘gü!

Yours in His service,

Abd al-Masih and his brothers in the Lord

Send your replies to:

GRACE AND TRUTH
P.O.Box 1806
70708 Fellbach
GERMANY
or by e-mail to:

info@grace-and-truth.net

www.Grace-and-Truth.net

Page last modified on May 16, 2023, at 07:39 AM | powered by PmWiki (pmwiki-2.3.3)