Previous Chapter -- Next Chapter
Ihe Odide Ntụkwasị 1: Akwụkwọ Nsọ
Akwụkwọ nsọ ma ọ bụ akwụkwọ nsọ nke Ndị Kraịst ka a na-akpọ Akwụkwọ Nsọ. Okwu bekee bu “Bible” sitere na okwu Grik “biblion” nke putara “akwụkwọ”. Akwụkwọ Nsọ nwere akwụkwọ iri isii na isii dị iche iche wee kewaa ya ụzọ abụọ: Agba Ochie na Agba Ọhụrụ. “Ọgbụgba-ndụ” pụtara “ọgbụgba-ndụ” ma ọ bụ “nkwekọrịta”, n'ihe gbasara Akwụkwọ Nsọ ọgbụgba-ndụ siri ike n'etiti Chineke na ndị mmadụ, ọkachasị ọgbụgba ndụ ochie site n'aka Moses na ọgbụgba ndụ ọhụrụ site n'aka Jizọs Mesaịa. Ndị Kraịst na-ewere Akwụkwọ Nsọ dị ka ihe odide sitere n’ike mmụọ nsọ Chineke, ya mere, Okwu Chineke e dere ede.
"Le ka okwu-Gi si atọm utọ, Kari manu-aṅu nātọm utọ n'ọnum!" (Abụ Ọma 119:103)
Agba ochie, Akwụkwọ Nsọ nke ndị Juu na akụkụ mbụ nke Akwụkwọ Nsọ maka Ndị Kraịst, nwere akwụkwọ iri atọ na itoolu nke e deburu n'asụsụ Hibru, akụkụ ole na ole n'asụsụ Aramaic. N’okpuru mmụọ nsọ Chineke, ọtụtụ ndị edemede dị iche iche dere akwụkwọ ndị a ihe dị ka otu puku afọ.
Akwụkwọ ise mbụ, Akwụkwọ Nsọ nke Mozis, ka a na-akpọ Torah (Tawrat). Torah gụnyere akụkọ banyere okike nke Chineke, omume Chineke na Adam, Noa, Abraham, Aịzik, Ishmael, Jekọb, ụmụ Jekọb na site na ụmụ ya ndị ikom akụkọ mbụ nke ụmụ Israel. Ọ na-elekwasị anya na nnapụta nke Chineke napụtara ụmụ Israel site n’aka Moses site n’aka Fero n’Ijipt na n’ọgbụgba ndụ nke Chineke na ụmụ Israel gbara na Mt. Saịnaị.
Agba ochie nwekwara akwụkwọ akụkọ ihe mere eme nke na-akọ maka ndụ ndị oke mmadụ dịka Jọshụa, Samuel, Devid, Solomon na ndị ọzọ. Ọ gụnyekwara akwụkwọ uri, amamihe na otuto, dị ka Abụ Ọma Devid na Ilu Sọlọmọn. O ji akwụkwọ dị iche iche nke mmụọ nsọ Chineke dee site n’aka ndị amụma dị iche iche, dị ka Aịsaịa, Daniel, Jona na ọtụtụ ndị ọzọ mechiri ya.
Agba Ọhụrụ nwere akwụkwọ iri abụọ na asaa, ndị e deburu n’asụsụ Grik na n’okpuru mmụọ nsọ Chineke obere oge ka Jizọs Mezaịa ahụ rịgoro n’eluigwe. Agba Ọhụrụ dum (ma ọ bụ ọgbụgba ndụ ọhụrụ) na-elekwasị anya n’Oziọma (ozi ọma, Injil) nke Jisus, Jizos n’onwe ya bụ ozi ọma nke Chineke maka ụwa.
Akwụkwọ anọ mbụ nke Agba Ọhụrụ bụ Oziọma ndị banyere ndụ na ozi Jizọs: ihe ndekọ Matiu, Mak, Luk, na Jọn. Ha na-akọwa otu Jizọs si emezu nkwa Chineke kwere site n’aka ndị amụma Testament Ochie izite Mesaịa ya dị ka Onye nzọpụta na Onye mgbapụta maka mmadụ nile; N’ikwu ya n’ụzọ ọzọ, otú Jizọs n’onwe ya bụ ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ọgbụgba ndụ ọhụrụ nke Chineke na ihe a kpọrọ mmadụ na otú o si jiri ọbara Ya mechie ọgbụgba ndụ a. Akwụkwọ ndị fọdụrụnụ na-agwa anyị gbasara mgbasa ozi ọma nke Chineke, uto nke Nzukọ-nsọ n’akụkụ dị iche iche nke ụwa na ọgụ na-aga n’ihu ọ na-ezute na ike nke ihe ọjọọ. Dị ka ihe ndekọ Oziọma ndị ahụ, akwụkwọ ndị a na-echetara anyị mgbe nile ka anyị dị njikere maka ọbịbịa nke ugboro abụọ nke Mezaịa ahụ na ikpe ikpe ikpeazụ nke Chineke.
Ndị na-agụ Muslim nwere ike ịghọta Agba Ochie dị ka Tawrat nke Musa, Zabur nke Dawud na Saha'if al-Anbiya' (Akwụkwọ nke ndị amụma). N’otu aka ahụ, ha nwere ike mata Agba Ọhụrụ dị ka Injil nke ‘Isa al-Masih. Okwu ahụ bụ "Injil" bụ naanị ụdị Arabicized nke okwu Greek/Bekee "Ezioma", nke pụtara "ozi ọma". Nke mbụ, Jizos n’onwe ya bụ Ozi Ọma nke Chineke, Okwu ebighị ebi nke Chineke nke na-apụta site n’onwe ya ma zite ya site n’elu bịa n’ime ụwa nke a, dịka agba ọhụrụ na-ekwusa n’ụzọ doro anya!
Okwesiri ighota na agba ohuru anaghi akagbu ma obu kagbuo agba ochie; kama, Testament Ọhụrụ na-emezu nkwa nile Chineke kwere site n’ọnụ ndị amụma Ya n’ime Ochie. Agba abụọ ahụ bụ ma na-aga n’ihu na-abụ Okwu Chineke. Otuto Chineke taa, ihe fọrọ nke nta ka ọ bụrụ ndị niile nọ n'ụwa nwere ike ịgụ Akwụkwọ Nsọ n'asụsụ obodo ha!
Anyị kwenyesiri ike na akwụkwọ a ga-agba gị ume inweta akwụkwọ nsọ gị.