Previous Chapter -- Next Chapter
Sida aan Masiixa iyo Muxammad u barbar dhigay Muslimka
Waa inaan ogaano in Qur'aanku uu Masiixa u sheegay 93 jeer, Muxammadna 4 jeer ayuu si cad u sheegay. Tani waa mid ka mid ah sababaha aan u ogaanno in Masiixu yahay jidka keliya ee badbaadada. Muxammad, oo muslimiintu ku wacdiyaan, wuu ogaa runta Ciise ku saabsan. Tan waxaa lagu arki karaa aayadaha soo socda ee Qur'aanka.
1. (Waxay dhaheen xertii Nabi Ciise): Eebow (yacni Allow)! Waxaan rumaynay (Kalmada) aad soo dejisay (Ciise) waxaana raacnay Rasuulkii (Masiixa) laga soo diray. Haddaba nagu qor kuwa marag furaya (Masiixa)." (Suuradda Al-Cimraan 3:53)
رَبَّنَا آمَنَّا بِمَا أَنْزَلْتَ وَاتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاكْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِينَ (سُورَةُ آلِ عِمْرَانَ ٣ : ٥٣)
Halkan Masiixa waxa si dadban loogu yeedhay Erayga xagga Ilaah ka yimid, tanna Qur'aanka dhexdiisa. Haddaynu tixraacno Yooxanaa 1:1 waxaynu ogaanaynaa in Masiixu halkaas si cad loogu yeedhay ereyga rabbaaniga ah. Wax walba isagaa laga sameeyey. Isagu waa ereyga tan iyo bilowgii. Baybalku wuxuu markaa sii wadaa inuu inoo sheego in nuurku dunida yimid laakiin dadku may aqbalin isaga, sababtoo ah waxay jeclaayeen gudcurka. Kuwa mugdiga ku jira waa inay ka soo baxaan oo ay aqbalaan Ciise.
2. (Wakhtigaas) Markay Malaa'igtu tidhi Maryamay! Eebbana wuxuu idiinku bishaareynayaa Kalimad xaggiisa ka timid, oo magiciisa la dhaho Masiix, Ciise Ibnu Maryama, lagana qaddariyo Adduun iyo Aakhiraba, kana mid ah kuwa loo soo Dhaweeyey (Eebe)”. (Suuradda Al-Cimraan 3:45)
إِذْ قَالَتِ الْمَلاَئِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ وَجِيهاً فِي الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ وَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ (سُورَةُ آلِ عِمْرَانَ ٣ : ٥٣)
Halkan Qur'aanku wuxuu si cad ugu yeedhay Masiixa ereyga xagga Eebbe ka yimid.
3. 16 (Xusuuso) Kitaabka Maryan markay u Jeedsatay Xagga Bari. 17 markaasay yeeltay dabool. Markaasaannu iyada u soo dirnay Ruuxayada, isna wuxuu iyadii ugu muuqday nin ekaan ah. 18. Waxay tidhi anigu waxaan kaa magan galay Eebaha Raxmaana. (Ha i taaban) haddaad dhawrsataan. (19) Wuxuuna Yidhi anigu waxaan uun ahay Rasuulkii Eebihiin inaan idiin dardaarmo Wiil Xur ah. 20 Waxay tidhi sidee iigu ahaan wiil haddaan ninna i taaban iyo haddaanan daahir ahayn. 21 Isna wuxuu yidhi, Waa sidaas. Eebahaa (Eebe) wuxuu yidhi: ‘Aniga way ii fududdahay! Waxaana ka yeeleynaa (Masiix) inay calaamad u noqoto Caalamka iyo naxariistanada.” Sidaas ayaa lagu xukumay. (Suuradda Maryam 19:16-21)
١٦ وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ مَرْيَمَ إِذِ انْتَبَذَتْ مِنْ أَهْلِهَا مَكَاناً شَرْقِيّاً ١٧ فَاتَّخَذَتْ مِنْ دُونِهِمْ حِجَاباً فَأَرْسَلْنَا إِلَيْهَا رُوحَنَا فَتَمَثَّلَ لَهَا بَشَراً سَوِيّاً ١٨ قَالَتْ إِنِّي أَعُوذُ بِالرَّحْمَانِ مِنْكَ إِنْ كُنْتَ تَقِيّاً ١٩ قَالَ إِنَّمَا أَنَا رَسُولُ رَبِّكِ لأَهَبَ لَكِ غُلاَماً زَكِيّاً ٢٠ قَالَتْ أَنَّى يَكُونُ لِي غُلاَمٌ وَلَمْ يَمْسَسْنِي بَشَرٌ وَلَمْ أَكُ بَغِيّاً ٢١ قَالَ كَذَلِكَ قَالَ رَبُّكِ هُوَ عَلَيَّ هَيِّنٌ وَلِنَجْعَلَهُ آيَةً لِلنَّاسِ وَرَحْمَةً مِنَّا وَكَانَ أَمْراً مَقْضِيّا (سُورَةُ مَرْيَمَ ١٩ : ١٦ - ٢١)
Halkan Maryan ayaa malaa'igtu ugu bishaaraysay inay dhali doonto wiil quduus ah oo ka dhashay Rabbigeed (Ilaah). Tuducadu ma tilmaamayso sida tan loo fulin lahaa. Illahay baa u hadhay.
4. (Masiixu wuxuu yidhi:) Nabadgelyo korkiisa ha ahaato maalintaan dhashay iyo maalintaan dhiman iyo maalinta laysoo bixin anoo nool (Eebe). (Suuradda Maryam 19:33)
وَالسَّلاَمُ عَلَيَّ يَوْمَ وُلِدْتُ وَيَوْمَ أَمُوتُ وَيَوْمَ أُبْعَثُ حَيّا (سُورَةُ مَرْيَمَ ١٩ : ٣٣)
Haddii masiixu ahaa nebi, markaas ma jiro nebi kale oo helay cibaadadaas. Aayadahan Qur'aanku waxay daliil cad u yihiin in Masiixu aanu ahayn bini'aadam. Isagu waa Rabbi iyo Badbaadiye. Maanta aqbal isaga oo waxaad ka badbaadi doontaa khatarta mugdiga. Ku martiqaad iftiinka noloshaada.
"Kii Wiilka haystaa, nolol buu leeyahay, kii aan Wiilka Ilaah haysana nolol ma leh." (1 Yooxanaa 5:12)
Akhristaha qaaliga ah, miyaad leedahay nolol, mise wali miyaad ka fikireysaa inaad haysato? Way dhici doontaa, haddii aadan aqbalin. - Waxaan sidoo kale ka fikiray aayad kale ee Qur'aanka oo ku saabsan Masiixa:
5. Iyaga (Aadan iyo naagtiisii ay ku dembaabaan) waxay: “Dhaheen waannu xumayn, oo haddii aadan cafiyin oo aan u naxariisanno waxaan noqonno kuwa khasaaray. (Sura al-a'araf 7,23)
قَالاَ رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِين (سُورَةُ الأَعْرَافِ ٧ : ٢٣)
Waxaan arkay in nebiyada diinta islaamka oo dhan ay ku qasban yihiin aayaddan, Masiixa mooyee. Tan macnaheedu waa:
"Mid kale badbaado ma jirto, waayo, ma jiro magac kale samada hoostiisa oo dadka dhexdooda la siiyey oo ay waajib nagu tahay inaynu ku badbaadno", magaca CIISE maahee. (Falimaha Rasuullada 4:12)
Ciise Masiix ma dembaabin, mana qiran wax dembi ah, waayo waa Ilaah, Rabbiga iyo badbaadiye. Haddii Masiixu dembaabi lahaa, Yuhuuddu way dhagxi lahaayeen si uu u dhinto. Laakiin waxaan xusuustaa la kulanka uu la yeeshay Yuhuuda, markuu weydiiyey.
“Mid idinka mid ah miyuu dembi igu xukumi karaa?”
(Yooxanaa 8:46)
Dhammaan calaamadaha oo dhan waxaa dembi dhaafi kara kuwa aan dembi lahayn oo keliya. - Haddana waxaa jirtay mar aan ka fikiray aayad kale oo Qur'aanka ah:
6. (Ibraahim wuxuu ku yidhi Eebe): "Eebow u dambi dhaaf aniga iyo waalidkay..." (Suuradda Ibraahim 14:41)
رَبَّنَا اغْفِرْ لِي وَلِوَالِدَي (سُورَةُ إِبْرَاهِيمَ ١٤ : ٤١)
Waxaan ka fikiray aayaddan oo waxaan ku soo gabagabeeyay in haddii nebi Ibraahim oo kale ah uu qirto qiraalkan, intee in le'eg ayay tani run ka tahay xertiisa? Isagu isma badbaadin karo, intee in le'eg ayay xertiisa? Wuxuu u duceeyay naftiisa iyo waalidkii oo kaliya ee uma duceynin xertiisa. Ka fakar tan. - Waxaan eegay qoraal kale oo muqadas ah oo Islaamka ku jira, markan caadooyinka. Bukhaari waxa uu yidhi mid ka mid ah odhaahdii Muxamed waxa uu yidhi:
7. Nebi Muxamed wuxuu gabadhiisii Faaduma ku yidhi: “gabadheeday Faadumooy! Waxaan ku siin doonaa waxa aan haysto oo dhan. Laakiin waxaa jira hal shay oo aanan ku siin karin oo ah kaama samata bixin doono xukunka Alle weyne. (Saxiix Bukhaari 702)
Haddii nebi uusan gabadhiisa ka samatabbixin karin xukunka Ilaah, sidee bay gabadhiisu u taagnaan doontaa maalinta xisaabta? Oo siday ahaan doontaa dhammaan dadka kale oo dhan maalinta xisaabta? - Dhaqan kale nabi Muxamed wuxuu yidhi:
8. “Rabbiyow! Xumaantayda iyo xumaatooyinkayga ku maydh biyo quduus ah.”
Aayad kale oo Qur’aanka Kariimka ah ayuu Eebbe laftiisa ku yidhi:
9. Annagaa Abuuray Dadka... Anagaa uga Dhaw Xididada Dhiigga. (Suuradda Qaaf 50:16)
وَلَقَدْ خَلَقْنَا الإِنْسَانَ ... وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِيد (سُورَةُ ق ٥٠ : ١٦)
Taas macneheedu waa in aynaan meelna u tegin si aan Ilaahay u doondoono. Aayaddani waxay cambaaraynaysaa qof kasta oo la kulma jiho gaar ah si uu Eebbe u caabudo.
10. Khaliifkii Abuu Bakar wuxuu yiri: “Sideen ku badbaadi karaa iyadoo kheyr igu jirin? Xadgudubyadaydii ayaa i xukumay. Nabad baan kaa doonayaa.”
Khaliifkan waxa uu yidhi Muxammad waxa uu yidhi.
11. Waxa kale oo aan is barbar dhigay noloshii Ciise iyo tii Muxammad oo aan ogaaday in Ciise nabada ku wacdiyey: Yooxanaa 14:27, 16:33, 20:19, Luukos 2:14 iyo 19:38. Dhanka kale, markii aan eegay Muxammad, waxaan arkay isaga oo ku wacdiya dagaallo iyo dhiig daadinta Alle dartii. Dooro hal dhinac hadda!
12. “Dhab ahaan yaan uga yeellay nabi Muuse Kitaabkii, waxaana ka yeellay Rasuullo; waana muujinay (caddayn) calaamo mucjiso ah ayaa u yimid Ciise (Ciise) oo waxaynu ku xoojinay Ruuxa Quduuska ah. ..." (Suuradda al-Baqara 2:87)
وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَقَفَّيْنَا مِنْ بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ ... (سُورَةُ الْبَقَرَةِ ٢ : ٨٧)
Haddii Ciise dembi ahaan lahaa, Quraanku ma sheegin dhammaan xaqiiqooyinkan ku saabsan Masiixa. Kubaddu waxay taal barxaddaada. Laakiin waxaan weli kuu sheegayaa in:
"Kii Wiilka haystaa, nolol buu leeyahay, kii aan Wiilka Ilaah haysanse nolosha ma leh." (1 Yooxanaa 5:12)