Previous Chapter -- Next Chapter

5. Njehie puku iri ise?

Mgbe ahụ, Deedat wepụtaghachi peeji nke sitere na magazin isiokwu ya bụ Teta nke malitere n’ihe dị ka afọ iri abụọ na atọ Ndịàmà Jehova (òtù òtù nzuzo na-abụghị nke Ndị Kraịst) bipụtara bụ́ nke na-ehota otu magazin ndị ụwa, Lee ka a pụrụ isi kwuo ya na e nwere ụfọdụ “ụmụ akwụkwọ nke oge a” ndị “na-ekwu” na e nwere ike ịbụ “mmehie 50,000 na Akwụkwọ Nsọ”.

E kwupụtaghị aha nke ukwuu nke ndị a na-akpọ ụmụ akwụkwọ ọgbara ọhụrụ, ma ọ bụ ọbụna ntakịrị ihe akaebe e nyere maka naanị ihe atụ nke nrụrụaka n'ụba a eboro ebubo. Naanị ihe anyị ga-eche bụ na ebubo a bụ naanị okwu nkwuwa okwu ma na-esite na ajọ ajọ mbunobi megide Akwụkwọ Nsọ na ihe niile ọ na-akụzi.

N'ụzọ dị mwute, ndị na-enwe ajọ mbunobi a willy-nilly ilo ihe ọ bụla ha gụrụ megide Akwụkwọ Nsọ - n'agbanyeghị otú ọ ga-esi dị anya ma ọ bụ ihe nzuzu. N'otu aka ahụ Deedat na-ewerekwa eziokwu ọ bụla ọ gụrụ megide Akwụkwọ Nsọ na-enweghị obere mbọ iji nyochaa ya. Ọ na-esiri anyị ike iji ya kpọrọ ihe mgbe ọ sịrị:

Ihe ọ na-ekwu bụ na ọ maghị ọtụtụ iri puku njehie dị na Baịbụl. N'ime ndị a ebubo puku iri ise ntụpọ ọ na-emepụta nanị anọ maka anyị tụlee. Ugbu a, anyị ga-eche na nwoke nwere ụdị akụ na ụba dị otú a nke mmejọ dị otú ahụ ga-enwe ike ịnye, n'ime naanị okwu anọ, nnukwu ihe akaebe nke nrụrụ aka zuru oke na Akwụkwọ Nsọ. N'ezie, anyị nwekwara ikike iche n'echiche na ihe atụ anọ a ga-abụ nke kasị mma ọ pụrụ iwepụta. Ka anyị nyochaa ha.

a) Nke mbụ - na nke a na-eche na ọ kachasị - “ajọ omume” na Akwụkwọ Nsọ ka eboro ebubo na achọtara ya N'Aịsaịa 7:14:

Na RSV anyị gụrụ kama okwu ahụ na-amaghị nwoke na nwa agbọghọ ga-atụrụ ime wee mụọ nwa nwoke. Dị ka Deedat si kwuo, nke a kwesịrị ịbụ otu n'ime mmejọ ndị kachasị na Akwụkwọ Nsọ.

Okwu ahụ dị n'asụsụ Hibru mbụ bụ almah - okwu a na-achọta n'ihe odide Hibru ọ bụla nke Aịzaya. Ya mere, ọ dịghị mgbanwe ọdịdị ọ bụla na ederede mbụ. Okwu a bụ naanị otu nkọwa na ntụgharị asụsụ. Okwu Hibru a na-asụkarị maka nwa agbọghọ na-amaghị nwoke bụ bethulah ebe almah na-ezo aka na nwa agbọghọ - na mgbe ọ bụla onye na-alụbeghị di. Ya mere ntụgharị asụsụ RSV dị mma n'ụzọ zuru oke nsụgharị nkịtị nke okwu ahụ. Ma, dị ka a na-enwekarị ihe isi ike ịsụgharị site n'otu asụsụ gaa na nke ọzọ, na dị ka ezigbo onye ntụgharị ga-agbalị ịkọwapụta n'ezie ihe nke mbụ pụtara, ọtụtụ nsụgharị Bekee sụgharịrị okwu ahụ dị ka nwa agbọghọ na-amaghị nwoke. Ihe kpatara ya bụ na ihe gbasara okwu ahụ chọrọ nkọwa dị otú ahụ. (Ndị Alakụba ndị sụgharịrị Kur'an n'asụsụ Bekee na-enwekarị nsogbu ndị yiri ya na ihe odide Arabic mbụ. Nsụgharị nkịtị nke otu okwu ma ọ bụ ederede nwere ike tụfuo ihe pụtara n'asụsụ mbụ.)

Atụrụ ime nwa ahụ ga-abụrụ Izrel ihe ịrịba ama. Ugbu a, a gaghị enwe ihe ịrịba ama na ịtụrụ ime dị mfe nke nwatakịrị n'afọ nke nwanyị na-alụbeghị di. Ihe dị otú ahụ bụ ihe juru ebe nile n’ụwa nile. Ihe ịrịba ama ahụ doro anya na nwa agbọghọ na-amaghị nwoke ga-atụrụ ime wee mụọ nwa nwoke. Nke ahụ ga-abụ ihe ịrịba ama n'ezie - ya mere ọ bụ mgbe Jizọs Kraịst mezuru amụma a site n'ịtụrụ ime site na Amaghị nwoke Meri.

Aisaia ji okwu a bu almah kama bethulah n'ihi na okwu ikpeazu obughi nani nwayi na-amaghi nwoke kamakwa nwanyi di ya nwuru di ocha (dika na Joel 1:8). Ndị na-atụgharị ya dị ka nwa agbọghọ (ya mere RSV) na-enye nsụgharị nkịtị nke okwu ahụ ebe ndị na-atụgharị ya dị ka nwa agbọghọ na-amaghị nwoke (ya mere KJV) na-enye ihe ọ pụtara n'ọnọdụ ya. Otú ọ dị, nwa agbọghọ ahụ bụ nwa agbọghọ na-amaghị nwoke dị ka Meri mere mgbe a tụrụ ime Jizọs. Esemokwu a bụ naanị otu ntụgharị na nkọwa sitere na Hibru mbụ gaa na Bekee. O nweghị ihe jikọrọ ya na iguzosi ike n'ezi ihe ederede nke Akwụkwọ Nsọ dịka nke a. Ya mere isi okwu nke Deedat daa kpam kpam n'ala.

b) Ihe odide ya nke abụọ bụ Jọn 3:16 nke na-agụ na King James Version dị ka nke a:

Na RSV anyị na-agụ na o nyere nanị Ọkpara ya na Deedat ebubo na mwepụ nke okwu ahụ bụ́ “amụrụ” na-egosi na a gbanweela Bible. Ọzọkwa, otu ọ dị, nke a bụ naanị okwu nkọwa na ntụgharị asụsụ maka okwu Grik izizi pụtara nke ọma pụrụ iche. N’ụzọ ọ bụla, ọ dịghị ihe dị iche n’etiti “Ọkpara nanị ya” na “Ọkpara a mụrụ nanị ya” n’ihi na ha abụọ bụ nsụgharị ziri ezi nke Grik mbụ ma na-ekwu otu ihe: Jizọs bụ Ọkpara Chineke pụrụ iche. (Ayi apugh ighota nzọrọ Deedat na RSV ewebatala Baịbụl nso na Kor'an nke na-agọnarị na Jizọs bụ Ọkpara Chineke. N'ime RSV, eziokwu ahụ bụ́ na ọ bụ Ọkpara Chineke pụrụ iche ka e mesiri ike n'otu okwu ahụ dị ka ya na KJV.) Anyị kwesịrị imesi ike ọzọ na ọ dịghị mgbanwe ọ bụla n'ihe odide Grik mbụ nakwa na okwu a bụ nanị otu nkọwa na ntụgharị asụsụ. Ya mere isi ihe nke abụọ Deedat dakwasịrị.

Iji kọwaa isi ihe anyị n'ihu, anyị nwere ike ịtu aka na nhota nke Deedat sitere na Surah Maryam 19:88, ebe anyị na-agụ na Ndị Kraịst na-ekwu na Chineke Onye Na-emere amara amụwo Ọkpara. O werewo nke a site na ntụgharị Koran nke Yusuf Ali. Ugbu a na nsụgharị Pickthall, Muhammad Ali na Maulana Daryabadi, anyị ahụghị okwu a mụrụ kama were ya. Ọ bụrụ na a ga-ekwere usoro echiche Deedat, nke a bụ ihe akaebe na-egosi na a gbanweela Koran!

Anyị maara na ndị na-agụ akwụkwọ Muslim anyị ga-agwa anyị ozugbo na ndị a bụ naanị nsụgharị Bekee nakwa na a gbanweebeghị asụsụ Arabic mbụ n'agbanyeghị na okwu ahụ bụ "amụrụ" adịghị na nsụgharị nke kor'an ndị ọzọ. Ya mere, anyị n'aka nke ya na-arịọ gị ka ị bụrụ ezi uche maka nke a - ọ dịghị ihe a pụrụ ikwu megide iguzosi ike n'ezi ihe nke Akwụkwọ Nsọ nanị n'ihi na okwu ahụ bụ "amụrụ", dị ka ọ dị na Kor'an, dị naanị n'otu nsụgharị ma ọ bụghị n'ime ya nke ozo.

c) Ihe atụ nke atọ Deedat bụ, anyị na-ekweta, otu n'ime ntụpọ ndị RSV wepụtara iji mezie. Na 1 Jọn 5:7 na KJV anyị na-ahụ amaokwu na-akọwa ịdị n'otu nke Nna, Okwu na Mmụọ Nsọ nke ewepụrụ na RSV. Ọ dị ka e debere amaokwu a na mbụ dị ka ihe dị n'akụkụ ihe odide n'oge mbụ nakwa na ndị na-edegharị ihe mechara chehie ya dị ka akụkụ nke ederede n'ezie. E wepụrụ ya na nsụgharị ọgbara ọhụrụ niile n'ihi na anyị nwere ugbu a akụkụ Akwụkwọ Nsọ ndị nwere ikike ka ukwuu ebe a na-ahụghị ya.

Deedat na-atụ aro na “amaokwu a bụ ihe kasị nso n’ihe Ndị Kraịst na-akpọ Atọ n’Ime Otu ha dị nsọ n’akwụkwọ nkà ihe ọmụma a na-akpọ BAỊBỤL” (Deedat, Baịbụl bụ Okwu Chineke?, peeji nke 16). Ọ bụrụ na ọ bụ, ma ọ bụ n’ụzọ ọzọ, ọ bụrụ na ozizi Atọ n’Ime Otu dabeere n’otu akụkụ Akwụkwọ Nsọ a nanị, mgbe ahụ n’ezie nke a ga-abụ ihe e kwesịrị ịtụle nke ukwuu. N'ụzọ megidere nke ahụ, onye ọ bụla na-akọwa nkà mmụta okpukpe nke Akwụkwọ Nsọ ga-ekweta n'efu - dịka ndị Katọlik, ndị Protestant na ndị Kraịst ndị ọzọ na-eme n'otu n'otu - na ozizi Atọ n'Ime Otu bụ nanị ozizi Chineke nke a pụrụ inweta site na nkuzi nke Akwụkwọ Nsọ n'ozuzu ya. N'ezie amaokwu a bụ nso nso na nkọwa nke ozizi nke Atọ n'Ime Otu karịa amaokwu na-enweghị isi na 1 Jọn 5: 7:

Naanị otu aha nke mmadụ atọ a ka a na-ezo aka. N’ime Baịbụl, okwu ahụ bụ́ “aha” e ji mee ihe n’ọnọdụ dị otú ahụ na-ezo aka n’àgwà na àgwà onye ahụ ma ọ bụ ebe ahụ a kọwara. Ya mere Jizos na-ekwu maka nanị otu aha nke Nna, Ọkpara na Mmụọ Nsọ - na-egosi ịdị n'otu zuru oke n'etiti ha - na nke nanị otu aha - na-egosi myirịta n'ụzọ zuru ezu nke agwa na ọdịdị. Amaokwu a bụ ozizi Atọ n'Ime Otu n'ụzọ zuru ezu n'ime ya na nkwusi okwu ike, ya mere, dịka 1 Jọn 5:7 na-akwado ya, anyị ahụghị mmetụta mwepu nke amaokwu a na nsụgharị ọgbara ọhụrụ nwere n'ozizi Ndị Kraịst ma ọlị. N'ihi ya, o kwesịghị ekwesị ka e lebara ya anya nke ọma n'ụdị ọ bụla.

d) Isi ihe nke anọ ya bụ ụgha pụtara ìhè nke mere na ọ na-atụ anyị n'anya n'amaghị ama nke jọgburu onwe ya. Ọ na-atụ aro na “Ndị dere Oziọma ndị ahụ e dekọrọ n’ike mmụọ nsọ edekọghị otu mkpụrụ okwu banyere NRIGORO nke Jizọs” (Deedat, Baịbụl bụ Okwu Chineke?, peeji nke 19). Nzọrọ nke a na-adabere na nrụtụ aka n'okwu abụọ banyere nrịgo nke Jizọs n'Oziọma Mak na Luk nke RSV mere ka ọ bụrụ otu n'ime ụdị ọgụgụ dị iche iche anyị kwuburu okwu ya. Ewezuga amaokwu ndị a, ndị dere Oziọma ahụ boro ebubo na ha ekwughị ihe ọ bụla gbasara ụdị ọ bụla gbasara nrịgo ahụ. N'ụzọ megidere nke ahụ, anyị na-achọpụta na ha anọ maara ya nke ọma. Jọn nwere ihe na-erughị ntụaka iri na otu na ya. N'Oziọma ya, Jizọs kwuru, sị:

Ọ bụghị nanị na Luk dere Oziọma ya kamakwa Akwụkwọ Ọrụ Ndịozi na n'akwụkwọ nke ikpeazụ ihe mbụ o kwuru bụ nrịgo nke Jizọs n'eluigwe:

Matteu na Mak na-ekwukarị maka ọbịbịa nke ugboro abụọ nke Jizọs site n’eluigwe (lee, dịka ọmụmaatụ, Matteu 26:64 na Mak 14:62). O siri ike ịhụ otú Jizọs ga-esi si n’eluigwe bịa ma a sị na ọ gabeghị ebe ahụ na mbụ.

N’ikpeazụ, anyị aghaghị ịkọwapụta na e wepụbeghị akụkụ ndị ahụ Mak 16:9-20 na Jọn 8:1-11 na Bible ma mesịa weghachi ya dị ka Deedat tụrụ aro. Na nsụgharị RSV, a na-etinye ha ugbu a n'ihe odide ahụ, n'ihi na ndị ọkà mmụta kwenyere na ha so n'ezie akụkụ nke ihe odide mbụ. Nke bụ́ eziokwu bụ na n’ihe odide anyị kacha ochie, a na-ahụ ha n’akwụkwọ ụfọdụ ọ bụghị n’ebe ndị ọzọ. Ndị editọ RSV adịghị emebi Akwụkwọ Nsọ dịka Deedat tụrụ aro - naanị ha na-agbalị iweta ntụgharị asụsụ Bekee anyị nso dịka o kwere mee na ederede mbụ - n'adịghị ka ndị editọ nke Uthman's recension of the Kor'an bụ ndị chere na ọ ka mma naanị iji nweta ya jiri ederede masịrị ha bibie ihe ọ bụla dị iche iche n'ụzọ ọ bụla.

N'ikpeazụ, ọ dịghị ihe gosiri na ihe odide mbụ nile - ndị e dere akwụkwọ nke Akwụkwọ Nsọ na nke mbụ - na-efu ugbu a ma laa n'iyi n'ihi na otu ihe ahụ bụ eziokwu nke akwụkwọ mbụ nke Kor'an. Edemede kacha ochie nke Kor'an ka dị site na narị afọ nke abụọ ka Hijrah gachara wee chịkọta ya na vellum na mbido al-Ma'il (ya bụ slantị) edemede Arabik. Ndị Koran mbụ ndị ọzọ dị na script Kufic na ụbọchị site n'otu oge ahụ.