Mobile device - Print - Bottom

Previous Chapter -- Next Chapter

ISI NKE AKWỤKWỌ: KRISTI NA ALAKUBA DỊ KA OZI NA MMADỤ

---

Ọ bụ ezie na Koran kpọmkwem na Alakuba n'ozuzu na-asọpụrụ Kraịst karịa onye ọ bụla, ha adịghị agwụ agwụ n'ịrụtụ aka ugboro ugboro na Jizọs bụ mmadụ nkịtị. Kor'an kwuru:

Otu isiakwụkwọ ahụ kwuru:

Ya mere, anyị nwere ike ịhụ na eziokwu banyere Jizọs ịbụ Ọkpara Chineke, mmadụ kpam kpam na chi zuru oke, bụ ihe arụ nye ndị Alakụba. N'ezie, Alakuba na-ewere ọbụna mkparịta ụka banyere ịdị nsọ nke Kraịst na ịbụ nwa Ya nye Nna dị ka ihe nkwulu. Ma nke a abụghị nanị ihe mere o ji esi ike iso ndị enyi anyị na ndị Alakụba na-ekerịta eziokwu ahụ. Ihe na-agbagwoju anya bụ na n'ozuzu, ndị Alakụba amataghị ihe Ndị Kraịst kwenyere n'ezie banyere Kraịst, ha maara naanị ihe Kor'an kwuru na Ndị Kraịst kwenyere. Ma ndị a bụ ihe abụọ dị nnọọ iche.

Alakuba adịghị - na m nwere ike ọbụna ruo n'ókè nke na-ekwu enweghị ike - ịghọta ihe Ndị Kraịst na-ekwu. Ha na-amalite site n'echiche na Koran bụ okwu Allah na ọ bụ eziokwu. Ya mere, mgbe Kor’an kwuru na Chineke enweghị ike ịmụ nwa n’ihi na nke ahụ chọrọ nwunye, yabụ nke ahụ bụ ihe ịmụ nwa pụtara. N'agbanyeghị na asụsụ Arebic na-eji okwu ahụ nwa nwoke ọtụtụ mmekọrịta na-abụghị nke ndu, na nke a, ndị Alakụba na-amachibidoro ịkọwa echiche nke Ọkpara Chineke n'otu ụzọ a. Eziokwu ahụ bụ na Kor’an nwetara echiche nke ịbụ nwa Kraịst ezighi ezi dị ezigbo mkpa, n'ihi na ọ bụrụ na onye Alakụba ga-ekweta na Ndị Kraịst kwenyere n'ihe ha kwenyere n'ezie, nke a ga-akpọ Koran ezighi ezi. Ọ bụrụ na Allah kwuru na Ndị Kraịst na-ekwu na Allah nwere nwa nwoke na nwunye, mgbe ahụ bụ ihe Ndị Kraịst na-ekwu. Ọ baghị uru ma ọ bụrụ na ihe anyị kwenyere na ọ bụ eziokwu ma ọ bụ na ọ bụghị, n'ihi na n'ọnọdụ a, nanị ikweta na Kor'an nwetara okwukwe anyị ezighi ezi bụ ebubo nke kor'an. Ya mere, ọ bụ nnukwu ihe dị ịrịba ama iji mee ka ndị Alakụba ghọta ihe anyị kwenyere na, ọkara agha n'ezie.

Ndị Alakụba kwenyere na ikwu na Kraịst bụ nwa nke Nna na-eme ka ọ bụrụ Chineke ọnụ, nke ndị Alakụba kwenyere na ọ bụ ụdị okpukpe chi. Nke a bụ ihe anyị ga-ekwenyere ndị Alakụba banyere ya, ma ọ bụrụ na Kraịst bụ naanị mmadụ nkịtị; N'ezie, inwe naanị ihe e kere eke dị ka ihe ha nhata na Chineke bụ ọtụtụ chi na nkwulu. Anyị kwenyekwara na ọ gaghị ekwe omume na ihe e kere eke aghọọ Chineke. Nke ahụ kwuru, anyị n'ụzọ doro anya na n'ụzọ bụ isi ekwenyeghị na ndị Alakụba na nke a bụ mmekọrịta dị n'etiti Kraịst na Nna, n'ihi na anyị na-ekwu na Nna na Ọkpara ahụ bụ otu ihe, ma ọ bụ dị ka onye edemede nke ndị Hibru si kwuo ya, Kraịst "bụ onye ahụ. ihie ebube nke Chineke na kpọmkwem ọdịdị ọdịdị ya.” (Ndị Hibru 1:3).

Ya mere, anyị ahụla na ndị Alakụba kwere (na ga-ekwere), mgbe anyị na-ekwu banyere Jizọs bụ nwa Chineke, na anyị na-ekwu banyere a ndu mmekọrịta chọrọ nna na nne. Nke a bụ ihe Qur'an jụrụ:

Ndị Alakụba ekwenyeghị na enwere nwa nwoke na-enweghị mmekọ nwoke na nwanyị, na ndị na-akọwa Koran niile na-ewulite nkwenye ha na nke a. Dị ka ihe atụ, Tabari na-ekwu, sị: "Olee otú Allah ga-esi mụta nwa mgbe ọ na-enweghị nwunye, na nwa nwere ike isi na nwoke na nwanyị pụta", na n'otu aka ahụ Baidawi na-ekwu, sị: "N'ihi na Allah inwe nwa nwoke ọ pụtara na ọ ga-enwerịrị nwa nwoke. nhata nwunye na nke ahụ agaghị ekwe omume maka Allah”.

Ọ na-eju ndị Alakụba anya mgbe niile mgbe a gwara Ndị Kraịst ekwenyeghị na nna, nne na nwa nwoke, dịka Koran siri kwuo nke ahụ bụ Atọ n'Ime Otu Ndị Kraịst:

Ụfọdụ Ndị Kraịst chere na Koran na-emegide Collyridianizm, nke bụ òtù okpukpe Ndị Kraịst oge mbụ na Arabia tupu Islam nke ndị na-eso ụzọ ya fere Meri ofufe dị ka chi nwanyị. Anyị amaghị ihe ọ bụla gbasara otu dị otu a karịa ihe Bishop Salamis na Saịprọs, Epiphanius, dere n’ihe dịka 376 AD. Dị ka o si kwuo, ụfọdụ ndị inyom nọ n’Arebia bụ́ ndị na-abụkarị ndị ọgọ mmụọ n’oge ahụ mere ka nkwenkwe ụmụ amaala kwekọọ na ofufe Meri, ma na-enye ụmụazụ ha obere achịcha ma ọ bụ akwụkwọ mpịakọta. A na-akpọ achịcha ndị a collyris (Grik: κολλυρις), ma bụrụ isi iyi nke aha Ndị Collyridian. Ma ịdị adị nke otu ndị inyom dị otú ahụ na-arụrịta ụka site n'aka ọtụtụ ndị ọkà mmụta n'ihi na anyị enweghị ihe ọzọ na-ekwu banyere ịdị adị ha ma e wezụga Epiphanius. E nwere ọtụtụ echiche ndị ọzọ gbasara nkuzi Kuran na-ese okwu: ọ nwere ike ịbụ Marcionians, Nazoraeans, Mariolatrists, ma ọ bụ ndị Juu nke oge ahụ. Otú ọ dị, o doro anya na ọjụjụ nke Kor'an abụghị n'ezie nkwenkwe Ndị Kraịst kama ọ bụ nkuzi nke Iso Ụzọ Kraịst na-ajụkwa (maka nkwurịta okwu n'ihu, lee ibe 189 nke Kor'an na mkparịta ụka Kraist – Onye Alakuba). Mana n'agbanyeghị ihe kpatara Mohammed ji nwee echiche a nke nkwenkwe Ndị Kraịst - n'agbanyeghị na Ndị Kraịst ekwenyebeghị ma ọ bụ kwuo na Meri bụ nwunye Chineke - nke ahụ adịghị mkpa maka onye Alakụba n'ihi na Kor'an kwuru ihe ọzọ.

Otu ihe mere ndị Alakụba ji kwenye na ọ gaghị ekwe omume na Kraịst ịbụ Chineke bụ n'ihi na dịka Kor'an siri dị

Ya mere, dị ka Koran si kwuo, n'ihi na Jizọs riri nri, nke ahụ pụtara na ọ chọrọ ịga ụlọ mposi, na Allah apụghị ime nke ahụ.

Enwere ike ichikota echiche nke Kur'an banyere Jizos dika ndia:

Ya mere, isi ihe dị n'echiche Alakuba banyere Kraịst bụ na ọ bụ naanị mmadụ onye Chineke zitere dị ka onye ozi na ndị Juu akwụkwọ a na-akpọ Injeel (Oziọma) iji mezie ihe ndị Juu gbanwere n'okpukpe ha, na mgbe ha chọrọ. igbu ya Allah kpọlitere ya n'eluigwe, na n'ikpeazụ, ọ ga-agbadata, soro Muslim Imam, gbajie obe, gbuo ezi, lụọ di na nwunye, nwụọ ma lie ya n'akụkụ Mohammed. Ọ pụghị ịbụ Chineke ma ọlị n’ihi na ọ na-ekpe ekpere na-ebu ọnụ, na-eri ihe, na-aṅụkwa ihe ọṅụṅụ, nakwa n’ihi na ọ bụ nwaanyị mụrụ ya. N'ihi ya, ọ bụ ihe e kere eke na ihe e kere eke apụghị ịbụ Chineke.

Nkwenkwe ndị Alakụba banyere Kraịst dị nnọọ iche na eziokwu Akwụkwọ Nsọ. Agbanyeghị, anyị kwenyere n'ụzọ zuru ezu n'ihe abụọ n'agbanyeghị na anyị dị iche na nkọwapụta:

1. Kraist bu orù Chineke. Akwụkwọ Nsọ na-ekwu na Kraịst bụ Onye-amụma, Onye Nchụ-aja na Eze, na ọ bụkwa ohu nke Onye-nwe (Aịsaịa 43:10; Ndị Filipaị 2:6–7; Aisaia 42:1). Ndị Kraịst ahụghị na ikwere na Kraịst dị ka ohu nke Onyenwe anyị na-emegide chi ya. Ajụjụ anyị nwere ike ịjụ ndị kọntaktị Alakuba anyị bụ: ha na-eche - n'ihi arụmụka - na ọ bụrụ na Chineke ahọrọ ịghọ nwoke, na ọ kwesịrị ịbụ onye na-ekweghị na Chineke? Nrubeisi nke Kraịst n'ụzọ zuru ezu nye Nna bụ nanị ihe àmà na-egosi na ọ bụ nwoke zuru okè. Alakuba kwadoro ọkara nke ihe Ndị Kraịst kwenyere ma gọnarị ọkara nke abụọ. Kor’an ahapụla ndị Alakụba nwere foto na-edoghị anya nke Kraịst, Akwụkwọ Nsọ, na nkwenkwe Ndị Kraịst. Ya mere onye Alakụba nwere nhọrọ ịmatakwu banyere Kraịst site na Akwụkwọ Nsọ ma ọ bụ ịjụ imata ihe Koran na-agwaghị ha.

2. Jizọs bụ mmadụ, he Baịbụl kwuru ugboro ugboro. Ihe ndị Alakụba na-aghọtaghị, Otú ọ dị, bụ echiche nke Kraịst bụ ma mmadụ zuru oke na Chineke zuru oke. Mgbe Baịbụl kwuru, sị “banyere Ọkpara ya, bụ́ onye sitere n’eriri Devid dị ka anụ ahụ́ si dị, e wee kpughee ya ịbụ Ọkpara Chineke n’ike dị ka mmụọ nsọ nke ịdị nsọ si dị site ná mbilite n’ọnwụ ya site ná ndị nwụrụ anwụ, bụ́ Jisọs Kraịst Onyenwe anyị.” ( Ndị Rom 1:3-4), Nke a bụ ihe a na-apụghị ịghọta aghọta nye ndị Alakụba, n'ihi na ha na-eche n'echiche ha, dị ka anyị kwuru na mbụ, na ịbụ nwa nwere ike ịbụ nanị ihe dị ndụ.

Ihe ọzọ kpatara ya bụ na ndị Alakụba ji okwu ahụ bụ “Allah” n’asụsụ Arebic dị ka aha (ma ọ bụ aha) kwesịrị ekwesị, ebe Akwụkwọ Nsọ na-eji “Elohim” dịka aha nkịtị nke nwere ike na-ezo aka n’ebe ndị mmadụ nọ ọ bụghị naanị Chineke (dịka Abụ Ọma 82: 1,6; Ọpụpụ 7:1; Ọpụpụ 21:6; Ọpụpụ 22:8-9). Akwụkwọ Nsọ na-eji ya na-ezo aka na ikike kachasị na ọnọdụ, a pụkwara ịtụgharị ya n'ụzọ ziri ezi dị ka "Ndị Dike". Okwu ahụ Akwụkwọ Nsọ ji mee ihe dị ka aha, ma ọ bụ aha kwesịrị ekwesị, n'ihi na Chineke bụ “Yahweh” nke na-ezo aka nanị n'ezi Chineke ahụ, ọ dịghịkwa mgbe onye ọ bụla ọzọ nọ, ọ bụghịkwa Elohim. Ma mgbe ndị Alakụba nụrụ ka Ndị Kraịst na-ekwu na Jizọs bụ Chineke, Nna bụ Chineke, na mmụọ nsọ bụ Chineke, ha na-eche na anyị na-eji otu aha ma ọ bụ aha kwesịrị ekwesị maka atọ ahụ, ya mere, ha na-anụ nke a dị ka à ga-asị na anyị na-ekwu na Jizọs bụ. Nna bu Mọ Nsọ. N’ụzọ dị mwute, ọ naghị enye aka nke ukwuu mgbe ụfọdụ Ndị Kraịst na-agbalị ịkọwa Atọ n’Ime Otu site n’iji ihe atụ mmadụ atụnyere ya na steeti mmiri atọ (siri ike, mmiri mmiri na vapour) n’ihi na nke ahụ na-akwado echiche nke ụdịdị ndị Alakụba na-aghọta. Ihe kacha mma anyị nwere ike ime bụ ịkọwa ma ọ bụ kwupụta ihe anyị kwenyere n'ụzọ doro anya ma hapụ mmụọ nsọ nke na-ekwenye ekwenye.

Ọ dị mkpa icheta na ihe mgbochi mbụ bụ maka ndị Alakụba ịnakwere na anyị kwenyere na ihe ọzọ karịa ihe Kor'an kwuru na anyị kwenyere. Ọtụtụ ndị Alakụba enweghị echiche banyere nkwenkwe Ndị Kraịst ma ọ bụ nkuzi Akwụkwọ Nsọ, n'ihi na ha agụbeghị ya ma ọ bụ na ha aghọtaghị ya ma ọ bụ abụọ. Ọtụtụ ndị Alakụba na-ekwu na ha agụọla Akwụkwọ Nsọ na-apụtakarị na ha nwetara akwụkwọ onye Alakụba na-akwado mgbaghara nke nwere ụfọdụ amaokwu Baịbụl dị na ya, ma ọ bụ na ha nwere Baibul ha ga-enyocha amaokwu ndị ahụ onye Alakụba na-akwado mgbaghara kwuru. N'onwe ya, mbụ m zutere Baibul bụ otú a. Enwetara m Akwụkwọ Nsọ ka m lelee otu amaokwu onye Alakụba na-ede akwụkwọ na-akatọ Iso Ụzọ Kraịst. Ndị Alakụba kwenyere na ha nwere agba ikpeazụ (dị ka ụfọdụ ndị Alakụba westernized na-amasị ịkpọ kor'an) ya mere ha achọghị ịgụ Akwụkwọ Nsọ: n'ihi na ọ bụrụ na ihe ọ kwadoro na kor'an, ha achọghị ya. ; ma ọ bụrụ na ọ bụghị, ha ekweghị ya. Ya mere, i nwere ike ịhụ na ọ dị mkpa ka gị na ndị Alakụba na-akpakọrịta gị na-etinye oge dị ukwuu na nke a tupu a malite mkparịta ụka n'ezie banyere nkuzi Akwụkwọ Nsọ.

Mobile device - Print - Top